Tymczasowe aresztowanie jest środkiem zapobiegawczym stosowanym wobec podejrzanego lub oskarżonego podczas postępowania karnego. Z uwagi na osadzenie podejrzanego w areszcie śledczym, odizolowanie go od świata zewnętrznego, cenzurowanie korespondencji itp., jest to najbardziej dotkliwy środek zapobiegawczy, dlatego powinien być stosowanych z wielką rozwagą przez sądy w tylko szczególnych sytuacjach.
Jak długo może trwać tymczasowe aresztowanie?
Okres tymczasowego aresztowania jest liczony od dnia zatrzymania. W toku postępowania przygotowawczego sąd może postanowić o zastosowaniu tymczasowego aresztowania na okres maksymalnie 3 miesięcy.
Podczas trwania postępowania karnego sąd może w kolejnych postanowieniach wydłużyć okres stosowania tymczasowego aresztowania, jednak okres ten nie może przekroczyć 12 miesięcy.
W wyjątkowych przypadkach sąd apelacyjny, w którego okręgu toczy się sprawa może przedłużyć okres tymczasowego aresztowania. Nie można zastosować tymczasowego aresztowania, jeśli kara pozbawienia wolności za przestępstwo nie przekracza roku.
Jakie prawa ma osoba tymczasowo aresztowana?
Aresztowanemu przysługuje prawo do zawiadomienia o miejscu swojego pobytu osoby najbliższej albo innej osoby, stowarzyszenia, organizacji lub instytucji, a także swojego obrońcy bezzwłocznie po osadzeniu w areszcie śledczym. Gdy aresztowanym jest cudzoziemiec, ma on prawo powiadomić właściwy urząd konsularny.
Osoba tymczasowo aresztowana ma prawo do co najmniej jednego widzenia w miesiącu z osobą najbliższą.
Aresztowany może otrzymywać i wysyłać korespondencję, która jest uprzednio kontrolowana.
Osoba osadzona ma prawo do przechowywania w swojej celi dokumentów dotyczących toczącego się śledztwa przeciwko niemu. Taka osoba może otrzymywać raz w miesiącu paczkę żywnościową, a także za zezwoleniem dyrektora aresztowany paczkę z odzieżą i środkami higieny.
Jak można się odwołać od zastosowania tymczasowego aresztowania?
Istnieją dwie możliwości. Po pierwsze osoba tymczasowo aresztowana może złożyć zażalenie do właściwego sądu okręgowego na postanowienie sądu pierwszej instancji o zastosowaniu tymczasowego postępowania w terminie 7 dni od wydanego postanowienia, jeżeli strona była obecna przy ogłoszeniu postanowienia. Gdy strona pozostała nieobecna, termin wynosi 7 dni od doręczenia postanowienia.
Jeżeli minął już wskazany termin i osoba przebywa w areszcie, w każdej chwili może złożyć wniosek o uchylenie lub zmianę środka zapobiegawczego. Sąd rozpoznaje taki wniosek w terminie 3 dni od daty wpłynięcia. Ze względu na możliwy zbieg przestępstw i stopnień skomplikowania sprawy, sprawca zanim zdecyduje się do przyznania do winy, powinien skorzystać najpierw z pomocy obrońcy.
