Wypadki przy pracy zdarzają się w górnictwie znacznie częściej niż w innych branżach. Niestety, nie każdy z nich zostaje prawidłowo zakwalifikowany przez pracodawcę. Często dochodzi do sytuacji, w których kopalnia odmawia uznania zdarzenia za wypadek przy pracy, twierdząc np., że uraz nie miał związku z wykonywaniem obowiązków służbowych lub nastąpił w czasie prywatnym. Dla górnika oznacza to realne ryzyko utraty prawa do świadczeń z ZUS i odszkodowania. Poniżej opisano, jak postępować w takich przypadkach i jak skutecznie bronić swoich praw.
Na jakiej podstawie kopalnia może zakwestionować wypadek?
Pracodawca może odmówić uznania wypadku za wypadek przy pracy na podstawie:
- braku świadków zdarzenia,
- braku natychmiastowego zgłoszenia wypadku,
- niespójności między dokumentacją medyczną a wersją poszkodowanego,
- twierdzenia, że zdarzenie miało miejsce poza godzinami pracy lub nie na terenie zakładu,
- braku związku między wykonywaną pracą a urazem (np. uraz podczas drogi do pracy).
Podstawą formalną dla kwalifikacji wypadku jest rozporządzenie Rady Ministrów z 1 lipca 2009 r. (Dz.U. 2009 nr 105 poz. 870) oraz definicja wypadku z art. 3 ust. 1 ustawy wypadkowej (Dz.U. 2002 nr 199 poz. 1673). Aby zdarzenie mogło zostać uznane za wypadek przy pracy, musi być:
- nagłe,
- wywołane przyczyną zewnętrzną,
- spowodować uraz lub śmierć,
- mieć związek z pracą.
Odmowa uznania przez kopalnię nie oznacza, że górnik jest bezsilny – przeciwnie, istnieje szereg środków odwoławczych.
Jakie kroki należy podjąć, gdy kopalnia odmawia uznania wypadku?
W przypadku odmowy warto działać szybko i konsekwentnie. Oto kolejne etapy postępowania:
- Złóż zastrzeżenia do protokołu powypadkowego – poszkodowany pracownik ma prawo do zgłoszenia na piśmie swoich uwag do treści dokumentu. Zastrzeżenia należy przedłożyć na piśmie, wskazując, które fragmenty są nieprawdziwe lub pominięte.
- Wskaż świadków wypadku – nawet jeśli pracodawca twierdzi, że nie było świadków, warto przedstawić osoby z tej samej zmiany, które widziały zdarzenie lub jego skutki.
- Uzyskaj dokumentację medyczną – musi zawierać informacje, że uraz powstał „w czasie pracy” lub „w wyniku wypadku w kopalni”. Warto poprosić lekarza o uzupełnienie zaświadczenia, jeśli brakuje takiego zapisu.
- Złóż wniosek do ZUS – nawet przy negatywnym protokole ZUS może samodzielnie ustalić, że zdarzenie spełnia przesłanki wypadku przy pracy. Konieczne będzie dołączenie pełnej dokumentacji i zastrzeżeń.
- Odwołaj się do sądu pracy – jeśli ZUS odmówi wypłaty świadczeń, można złożyć odwołanie do sądu pracy. Sąd oceni, czy spełnione zostały przesłanki ustawowe i czy odmowa pracodawcy była zasadna.
W trakcie postępowania warto zachować wszystkie dokumenty, zdjęcia, korespondencję i opinie medyczne. Im więcej dowodów zostanie zgromadzonych, tym większe szanse na korzystny wynik sprawy.
Jakie są koszty postępowania przeciwko kopalni lub ZUS?
W sprawach o uznanie wypadku przy pracy koszty są relatywnie niskie:
- złożenie zastrzeżeń – bezpłatne,
- wniosek do ZUS – bezpłatny,
- odwołanie do sądu – bez opłat sądowych dla pracownika,
- porada prawna – koszt od 300 do 500 zł,
- reprezentacja adwokata – ustalana indywidualnie w zależności od skomplikowania sprawy.
W przypadku wygrania sprawy – sąd zasądza zwrot kosztów procesu od strony przegranej. Wiele kancelarii oferuje rozliczenie częściowe w systemie „success fee”, czyli za procent od wygranej.
Jakie świadczenia może odzyskać górnik po uznaniu wypadku?
Uznanie wypadku za wypadek przy pracy otwiera drogę do wielu świadczeń:
- jednorazowe odszkodowanie z ZUS za każdy procent uszczerbku,
- renta powypadkowa (częściowa lub całkowita niezdolność),
- świadczenia z OC pracodawcy (odszkodowanie za błąd organizacyjny),
- zadośćuczynienie za krzywdę (ból, cierpienie, pogorszenie jakości życia),
- zwrot kosztów leczenia i rehabilitacji,
- świadczenia z prywatnych polis grupowych, jeśli górnik był objęty ubezpieczeniem.
W przypadku ciężkich wypadków – kwoty wypłat mogą przekroczyć 100 000 zł, szczególnie gdy orzeczony zostanie trwały uszczerbek na zdrowiu lub niezdolność do pracy.
W czym może pomóc adwokat w sprawie nieuznanego wypadku?
Adwokat posiadający doświadczenie w sprawach górniczych i ubezpieczeniowych może:
- przeanalizować treść protokołu i przygotować skuteczne zastrzeżenia,
- sporządzić odwołanie do ZUS i sądu pracy,
- pomóc w zebraniu materiału dowodowego i przesłuchaniu świadków,
- reprezentować górnika w negocjacjach ugodowych i przed sądem,
- skutecznie oszacować i wyegzekwować wszystkie przysługujące roszczenia.
Adwokat od spraw górniczych z Katowic zna praktykę regionalnych sądów pracy oraz taktykę stosowaną przez zakłady górnicze. Wsparcie profesjonalnego pełnomocnika może być decydujące w sprawie, która ma istotne znaczenie dla zdrowia i przyszłości zawodowej górnika.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
