Coraz więcej kredytobiorców złotowych zaczyna analizować swoje umowy kredytowe pod kątem wadliwości wskaźnika WIBOR. Po sukcesach frankowiczów w sądach pojawiają się pytania, czy podobne roszczenia mogą dotyczyć kredytów w złotówkach. W tym artykule przedstawiono najważniejsze aspekty prawne związane z próbą zakwestionowania umowy kredytu złotowego opartego na WIBOR-ze, w tym możliwość jej unieważnienia.

Na czym polega problem z kredytami złotowymi opartymi o WIBOR?

WIBOR (Warsaw Interbank Offered Rate) to referencyjna stawka procentowa, ustalana w oparciu o deklaracje banków co do kosztu pożyczek międzybankowych. Jest on kluczowym elementem oprocentowania większości kredytów złotowych w Polsce – zarówno hipotecznych, jak i gotówkowych.

Problemy pojawiają się, gdy kredytobiorcy podnoszą, że:

  • WIBOR jest ustalany w sposób uznaniowy, a nie na podstawie rzeczywistych transakcji,
  • mechanizm jego wyliczania nie był jasno i przejrzyście opisany w umowie kredytowej,
  • kredytobiorcy nie zostali należycie poinformowani o ryzyku zmienności stawki,
  • brak realnej możliwości negocjowania warunków związanych z WIBOR-em.

W efekcie część prawników argumentuje, że takie umowy mogą naruszać przepisy o klauzulach abuzywnych.

Czy WIBOR może zostać uznany za nieuczciwy mechanizm ustalania oprocentowania?

Wątpliwości co do uczciwości mechanizmu ustalania WIBOR-u zostały podniesione m.in. w raporcie Najwyższej Izby Kontroli z 2024 roku. NIK wskazał na brak przejrzystości, realnych transakcji oraz niepełną kontrolę państwa nad GPW Benchmark S.A., odpowiedzialną za publikację wskaźnika.

Na gruncie prawa cywilnego możliwe jest kwestionowanie postanowień umowy, które nie zostały indywidualnie uzgodnione, a które kształtują obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszają jego interesy – zgodnie z art. 3851 kodeksu cywilnego.

Jeśli sąd uzna, że WIBOR jako mechanizm ustalania oprocentowania został wprowadzony do umowy w sposób nieuczciwy i nieprzejrzysty, może to skutkować usunięciem tego elementu z umowy lub nawet jej unieważnieniem.

Jakie są podstawy prawne do unieważnienia kredytu złotowego z WIBOR-em?

Podstawą unieważnienia może być:

  • art. 58 § 1 k.c. – nieważność czynności prawnej sprzecznej z ustawą,
  • art. 3851 § 1 k.c. – klauzule abuzywne w umowach z konsumentami,
  • art. 69 ustawy – Prawo bankowe – wymóg precyzyjnego określenia zasad oprocentowania,
  • art. 5 k.c. – zasady współżycia społecznego (w przypadku rażącej nierównowagi stron).

Niektóre kancelarie próbują również wykazać, że mechanizm oparcia umowy na WIBOR-ze narusza art. 4 ustawy o kredycie konsumenckim poprzez brak rzetelnego poinformowania o całkowitym koszcie kredytu.

Jakie ryzyka wiążą się z pozwaniem banku za wadliwy kredyt złotowy?

Choć liczba pozwów o WIBOR rośnie, linia orzecznicza wciąż nie jest ugruntowana. W odróżnieniu od spraw frankowych, gdzie orzeczenia TSUE i SN wyznaczyły wyraźne standardy, spory dotyczące WIBOR-u dopiero się rozwijają.

Ryzyka dla kredytobiorcy to m.in.:

  • możliwość przegrania sprawy i obowiązek zwrotu kosztów sądowych,
  • brak jednoznacznej interpretacji przepisów przez sądy powszechne,
  • konieczność udowodnienia nieuczciwości mechanizmu ustalania oprocentowania,
  • potrzeba powołania biegłych – co zwiększa koszty postępowania.

Z drugiej strony, coraz więcej kancelarii podejmuje się prowadzenia takich spraw z sukcesami, zwłaszcza w zakresie usunięcia WIBOR-u z umowy i zastąpienia go oprocentowaniem stałym.

Jak może pomóc adwokat w sprawie kredytu opartego na WIBOR-ze?

Profesjonalna pomoc prawna jest niezbędna w sprawach o WIBOR, które wymagają starannej analizy umowy kredytowej, dokumentacji bankowej oraz argumentacji opartej na prawie cywilnym i bankowym.

Adwokat może pomóc poprzez:

  • analizę umowy pod kątem abuzywności zapisów,
  • ocenę szans procesowych i wyceny roszczeń,
  • sporządzenie pozwu i reprezentację w sądzie,
  • negocjacje z bankiem – np. o konwersję umowy na stałe oprocentowanie,
  • bieżące doradztwo w toku postępowania sądowego i egzekucyjnego.

W kancelarii adwokackiej w Katowicach analiza umowy pod kątem wadliwości WIBOR-u jest bezpłatna. Koszt konsultacji waha się od 300 do 500 zł i jest odliczany od wynagrodzenia w razie zlecenia prowadzenia sprawy. Honorarium za sprawę ustalane jest indywidualnie, w zależności od wartości przedmiotu sporu i stopnia skomplikowania sprawy.

W przypadku stwierdzenia nieważności umowy lub usunięcia WIBOR-u, możliwe jest odzyskanie od banku nadpłaconych rat – czasem w wysokości od kilku do nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Jeśli podejrzewasz, że Twoja umowa kredytowa zawiera nieuczciwe postanowienia dotyczące oprocentowania, warto skonsultować sprawę z adwokatem z Katowic, który posiada doświadczenie w sprawach przeciwko bankom.

Powiązane wpisy