W wielu zakładach górniczych panuje praktyka niewpisywania rzeczywistego czasu pracy do ewidencji. Górnicy wykonują obowiązki ponad ustalone normy, ale kopalnie nie odnotowują nadgodzin w systemach rejestracji. W efekcie pracownicy nie otrzymują należnego im wynagrodzenia. Dochodzenie zapłaty za te godziny jest możliwe, ale wymaga staranności w dokumentowaniu pracy i wsparcia prawnego.
Jakie przepisy zobowiązują kopalnię do ewidencjonowania nadgodzin?
Obowiązek prowadzenia ewidencji czasu pracy wynika z art. 149 § 1 Kodeksu pracy. Pracodawca musi w niej wykazywać m.in. liczbę przepracowanych godzin, w tym godziny nadliczbowe. Niedopełnienie tego obowiązku stanowi naruszenie przepisów prawa pracy i może skutkować odpowiedzialnością przed Państwową Inspekcją Pracy oraz koniecznością wypłaty zaległego wynagrodzenia.
Jeżeli kopalnia nie prowadzi rzetelnej ewidencji, nie oznacza to, że górnik nie ma szans na odzyskanie należności. W takiej sytuacji inicjatywa dowodowa przechodzi na pracownika – musi on udowodnić, że pracował ponad normę oraz jaka była skala nadgodzin.
Jakie koszty wiążą się z dochodzeniem takich roszczeń?
Na etapie przedsądowym pomoc kancelarii adwokackiej polega najczęściej na analizie harmonogramów, opracowaniu pisma przerywającego bieg przedawnienia oraz wezwaniu kopalni do zapłaty. Wstępna analiza sytuacji zazwyczaj jest bezpłatna, natomiast koszt konsultacji prawnej wynosi od 300 do 500 zł. W przypadku wytoczenia powództwa do sądu pracy, jeśli wartość roszczenia nie przekracza 50 000 zł, pracownik nie ponosi kosztów sądowych.
Wynagrodzenie adwokata za reprezentację w sprawie o nadgodziny ustalane jest indywidualnie, a zapłacona wcześniej opłata za konsultację często zaliczana jest na poczet dalszego honorarium.
Jakie działania podjąć, aby udowodnić nieewidencjonowane nadgodziny?
W sytuacji, gdy kopalnia nie prowadzi lub fałszuje ewidencję czasu pracy, górnik powinien sam zadbać o zgromadzenie dowodów. Pomocne mogą być:
- zeznania świadków – współpracowników, którzy potwierdzą liczbę przepracowanych godzin,
- zapisy z prywatnego kalendarza lub notatnika, w którym pracownik rejestrował godziny rozpoczęcia i zakończenia pracy,
- raporty dzienne, dokumentacja techniczna, protokoły zakończenia prac – wskazujące godzinę zakończenia robót,
- maile lub SMS-y od przełożonych nakazujące przedłużenie pracy lub zmianę grafiku,
- nagrania z monitoringu – jeśli możliwe do uzyskania,
- zdjęcia z miejsca pracy dokumentujące obecność po godzinach.
Każdy z tych dowodów, choć nie zawsze przesądzający, może zostać uwzględniony przez sąd pracy w ramach tzw. materiału poszlakowego. Im więcej dowodów, tym większe szanse na uzyskanie należnego wynagrodzenia.
Jakie świadczenia przysługują za nieewidencjonowane nadgodziny?
Górnikowi przysługuje wynagrodzenie za każdą przepracowaną godzinę ponad normę, wraz z dodatkiem za nadgodziny: 50% lub 100% (art. 1511 § 1 i 2 k.p.). Można również dochodzić ekwiwalentu za niewykorzystany odpoczynek, jeśli naruszono przepisy o minimalnym dobowym lub tygodniowym wypoczynku. W przypadku notorycznych naruszeń możliwe jest także roszczenie o odszkodowanie na podstawie art. 471 k.c. w zw. z art. 300 k.p.
Wysokość świadczeń zależy od liczby nadgodzin, stawek godzinowych i okresu, którego dotyczą roszczenia. Z uwagi na 3-letni termin przedawnienia (art. 291 § 1 k.p.), zaleca się szybkie działanie i zgromadzenie jak najpełniejszej dokumentacji.
Jak kancelaria adwokacka może pomóc górnikowi w takiej sytuacji?
Adwokat od spraw pracowniczych oceni, czy roszczenia są zasadne, doradzi jak zabezpieczyć dowody oraz przygotuje wezwanie do zapłaty. Może również reprezentować górnika w negocjacjach z kopalnią lub w sądzie pracy. Adwokat z Katowic, posiadający doświadczenie w sporach z zakładami górniczymi, zna mechanizmy działania dużych pracodawców i typowe argumenty, jakimi próbują się bronić.
Profesjonalna pomoc pozwala uniknąć błędów formalnych, skutecznie przerwać bieg przedawnienia i zwiększyć szanse na pełne odzyskanie zaległych wynagrodzeń za nadgodziny, nawet jeśli nie były one wykazywane w dokumentach kopalni.
tel. 32 307 01 77
[email protected]