Znęcanie się nad członkami rodziny to poważny problem społeczny i prawny. Choć nie każda trudna sytuacja w domu oznacza przestępstwo, istnieją wyraźne granice, po przekroczeniu których działanie jednej osoby wobec drugiej staje się karalnym naruszeniem prawa. W praktyce wiele spraw trafia do sądu dopiero po latach przemocy fizycznej, psychicznej czy ekonomicznej. Niniejszy artykuł wyjaśnia, kiedy zachowanie sprawcy spełnia przesłanki przestępstwa znęcania się, jakie są jego konsekwencje oraz jaką rolę odgrywa obrońca w postępowaniu karnym.
Co mówi prawo o znęcaniu się nad rodziną?
Znęcanie się nad członkiem rodziny jest przestępstwem opisanym w art. 207 Kodeksu karnego. Przepis ten penalizuje umyślne działanie wobec osoby najbliższej lub pozostającej w stałym stosunku zależności, które polega na:
- stosowaniu przemocy fizycznej – np. bicie, popychanie, duszenie,
- przemocy psychicznej – np. wyzwiska, groźby, upokarzanie, izolowanie,
- przemocy ekonomicznej – np. zabieranie pieniędzy, uniemożliwianie dostępu do środków do życia,
- innych formach uporczywego nękania, które wywołują u ofiary poczucie strachu i poniżenia.
Przestępstwo ma charakter umyślny i długotrwały – oznacza to, że jednorazowe zdarzenie zwykle nie spełnia przesłanek z art. 207 k.k., choć może stanowić podstawę innych zarzutów (np. naruszenia nietykalności).
Kiedy znęcanie się przekracza granicę dopuszczalnych zachowań?
Granica pomiędzy konfliktem rodzinnym a przestępstwem znęcania się zostaje przekroczona, gdy:
- działania sprawcy są powtarzalne i uporczywe,
- ofiara żyje w ciągłym strachu i poczuciu upokorzenia,
- dochodzi do przemocy fizycznej lub jej groźby,
- zachowania są skierowane przeciwko osobom słabszym – dzieciom, seniorom, osobom niepełnosprawnym,
- ofiara jest izolowana społecznie i ekonomicznie.
Przykładem może być sytuacja, w której sprawca codziennie kontroluje partnerkę, zabiera jej dokumenty, krytykuje, uniemożliwia kontakt z rodziną i grozi jej przemocą – nawet bez uderzenia. W takim przypadku mamy do czynienia z przestępstwem.
Jakie kary grożą za znęcanie się nad rodziną?
W zależności od okoliczności, sąd może zastosować różne przepisy art. 207 k.k.:
- § 1 – kara od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności,
- § 2 – jeśli sprawca działa ze szczególnym okrucieństwem – kara do 10 lat,
- § 3 – jeśli ofiara w wyniku znęcania się targnie się na życie – kara od 2 do 12 lat.
Sąd może także orzec zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz zbliżania się, obowiązek opuszczenia wspólnego mieszkania, a w przypadku warunkowego zawieszenia kary – obowiązek terapii lub dozór kuratora. W niektórych przypadkach stosuje się też tymczasowe aresztowanie lub nakaz natychmiastowego opuszczenia domu.
Jakie są koszty pomocy prawnej w sprawie o znęcanie się?
Sprawy o znęcanie się są często złożone i wymagają indywidualnej analizy dowodów. Koszty pomocy adwokata zależą od etapu postępowania i obejmują:
- wstępną analizę – zazwyczaj bezpłatną,
- konsultację – od 300 do 500 zł,
- prowadzenie sprawy w postępowaniu przygotowawczym – ustalane indywidualnie,
- reprezentację przed sądem – osobna stawka lub umowa kompleksowa.
W przypadku poważnych zarzutów – np. ze szczególnym okrucieństwem lub ze skutkiem samobójstwa – adwokat może prowadzić działania obronne, mające na celu zmianę kwalifikacji czynu lub złagodzenie kary.
Jak pomaga adwokat w sprawach o znęcanie się?
Obrońca w sprawach karnych podejmuje szereg działań mających na celu ochronę interesów klienta. Do jego zadań należą:
- uczestnictwo w przesłuchaniach i innych czynnościach procesowych,
- analiza materiału dowodowego – w tym zeznań świadków i dokumentacji medycznej,
- wnioskowanie o dopuszczenie dowodów na korzyść klienta,
- opracowanie linii obrony – np. podważanie wiarygodności zeznań, wykazanie braku uporczywości lub celowości działań,
- reprezentacja przed sądem i negocjacje z prokuratorem,
- wnioskowanie o umorzenie postępowania lub warunkowe zawieszenie wykonania kary.
Adwokat z Katowic może również zainicjować działania zabezpieczające – np. mediację lub wsparcie psychologiczne dla stron, co w niektórych przypadkach wpływa na złagodzenie konsekwencji procesowych. Profesjonalna pomoc prawna zwiększa szanse na skuteczną obronę i ograniczenie skutków postępowania karnego.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
