Rozwód małżonków różnej narodowości bywa znacznie bardziej złożony niż w przypadku rozwodu osób posiadających to samo obywatelstwo. W grę wchodzi nie tylko prawo krajowe, ale również przepisy międzynarodowe, kwestie jurysdykcji oraz język postępowania. W niniejszym artykule wyjaśniamy, jak przebiega rozwód z obcokrajowcem przed sądem polskim, jakie formalności należy spełnić oraz z jakimi trudnościami można się spotkać.
Kiedy sąd polski jest właściwy do orzekania o rozwodzie z cudzoziemcem?
W przypadku rozwodu z osobą posiadającą inne obywatelstwo, podstawową kwestią jest ustalenie, czy sąd polski ma jurysdykcję do rozpoznania sprawy. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 2019/1111 (tzw. Bruksela II ter), sąd polski może rozpoznać sprawę rozwodową, jeżeli:
- oboje małżonkowie mają miejsce zamieszkania lub zwykłego pobytu w Polsce
- strona wnosząca pozew ma miejsce zamieszkania w Polsce co najmniej przez rok przed wniesieniem pozwu (lub sześć miesięcy, jeśli jest obywatelem polskim)
- małżonkowie byli ostatnio wspólnie zameldowani w Polsce i jedno z nich nadal tam mieszka
Jeśli żaden z powyższych warunków nie jest spełniony, możliwe jest wniesienie sprawy w państwie obywatelstwa jednego z małżonków, jeśli prawo tego kraju to dopuszcza.
Jakie prawo obowiązuje przy rozwodzie z cudzoziemcem?
Polski sąd orzekający rozwód z obcokrajowcem stosuje przepisy ustawy – Prawo prywatne międzynarodowe. Zgodnie z art. 54 tej ustawy, rozwód podlega prawu wspólnego obywatelstwa małżonków, a w jego braku – prawu państwa, w którym oboje ostatnio wspólnie mieszkali, jeżeli przynajmniej jedno z nich nadal tam mieszka. W braku takiej podstawy – stosuje się prawo polskie.
W praktyce oznacza to, że bardzo często rozwód obcokrajowca z obywatelem polskim będzie orzekany na podstawie prawa polskiego, zwłaszcza jeśli wspólne życie toczyło się w Polsce. Sąd jednak może zbadać, czy cudzoziemiec nie powinien być chroniony przez swoje prawo ojczyste (np. w zakresie obowiązku mediacyjnego, zakazu rozwodów jednostronnych itp.).
Jakie dokumenty są wymagane i czy trzeba tłumaczyć je na język polski?
W postępowaniu rozwodowym z cudzoziemcem niezbędne będą dokumenty potwierdzające zawarcie małżeństwa – odpis aktu małżeństwa oraz, w razie potrzeby, akt urodzenia dzieci. Jeśli dokumenty zostały wydane za granicą, muszą zostać:
- opatrzone apostille lub zalegalizowane, jeżeli pochodzą spoza UE
- przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego
Strona obcojęzyczna może także złożyć wniosek o wyznaczenie tłumacza przysięgłego do udziału w rozprawie, jeśli nie włada językiem polskim. Wniosek taki warto zawrzeć już w pozwie lub odpowiedzi na pozew.
Ile kosztuje rozwód z obcokrajowcem w Polsce?
Podstawowe koszty sądowe pozostają takie same jak w przypadku standardowego rozwodu. Opłata od pozwu rozwodowego wynosi 600 zł. Dodatkowo mogą pojawić się koszty:
- tłumaczeń przysięgłych – 50–100 zł za stronę dokumentu
- wynagrodzenia tłumacza przysięgłego na rozprawie – ok. 100–300 zł za godzinę
- konsultacji prawnej – 300–500 zł
- prowadzenia sprawy przez adwokata – od 4000 zł w górę, w zależności od skomplikowania
Jeśli strona obcojęzyczna przebywa za granicą, może także ponieść koszty pełnomocnictwa notarialnego z tłumaczeniem i legalizacją dokumentów.
Jak może pomóc adwokat w sprawie rozwodu z obcokrajowcem?
Rozwód międzynarodowy wiąże się z dodatkowymi formalnościami, które mogą wydłużyć i skomplikować postępowanie. Adwokat w sprawach rodzinnych może pomóc poprzez:
- ocenę jurysdykcji – czy sprawa może toczyć się w Polsce
- sporządzenie pozwu zgodnego z przepisami międzynarodowymi
- wskazanie, jakie dokumenty są wymagane i jakie powinny być przetłumaczone
- reprezentowanie klienta przed sądem, także w jego nieobecności (z pełnomocnictwem)
- koordynację z tłumaczem przysięgłym i pomocą konsularną
Adwokat z Katowic pomoże również zabezpieczyć interesy strony polskiej w przypadku, gdy druga strona przebywa za granicą, unika odbierania korespondencji lub próbuje przenieść postępowanie do innego kraju.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
