Art. 286 § 1 kodeksu karnego dotyczy przestępstwa oszustwa, potocznie nazywanego wyłudzeniem. To jedno z najczęściej ściganych przestępstw w Polsce – obejmuje m.in. fikcyjne pożyczki, wyłudzanie usług, towarów, odszkodowań czy subwencji. Sprawdź, na czym polega ten czyn i co grozi za jego popełnienie.
1. Co mówi art. 286 § 1 kodeksu karnego?
„Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania – podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.”
2. Czym jest wyłudzenie?
To sytuacja, w której sprawca uzyskuje majątek lub usługę, oszukując drugą stronę. Kluczowe elementy:
- wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie czyjegoś błędu,
- niekorzystne rozporządzenie mieniem przez ofiarę,
- zamiar osiągnięcia korzyści majątkowej.
3. Przykłady wyłudzenia (oszustwa)
- zaciągnięcie pożyczki bez zamiaru jej spłaty,
- fikcyjna sprzedaż towaru przez internet,
- podrobienie dokumentów w celu uzyskania kredytu,
- wyłudzanie świadczeń socjalnych lub ubezpieczeniowych,
- pozorne umowy między członkami rodziny, by uniknąć komornika.
4. Jakie są kary za wyłudzenie?
- od 6 miesięcy do 8 lat pozbawienia wolności,
- możliwość orzeczenia grzywny lub obowiązku naprawienia szkody,
- przepadek uzyskanej korzyści majątkowej.
Dla mniejszych kwot możliwe jest zakwalifikowanie czynu jako wykroczenie lub zastosowanie warunkowego umorzenia.
5. Jak się bronić?
- Wykazać brak zamiaru oszukania – np. rzeczywisty zamiar spłaty zobowiązania.
- Wskazać brak szkody po stronie pokrzywdzonego.
- Podważyć dowody – np. zeznania, dokumenty, zapisy rozmów.
- Złożyć wyjaśnienia już na etapie przesłuchania i powołać świadka.
