W polskim prawie karnym wielkość szkody lub wartość mienia ma kluczowe znaczenie dla kwalifikacji prawnej czynu i wysokości kary. Pojęcie „mienia znacznej wartości” pojawia się wielokrotnie w Kodeksie karnym i ma istotny wpływ na rozgraniczenie między występkiem a zbrodnią oraz na wymiar kary orzekanej przez sąd.
Co to jest mienie znacznej wartości?
Definicję mienia znacznej wartości zawiera art. 115 § 5 Kodeksu karnego. Zgodnie z nim:
„Mieniem znacznej wartości jest mienie, którego wartość w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza 200 000 zł.”
Ustalając, czy wartość ta została przekroczona, bierze się pod uwagę rzeczywistą wartość rynkową w chwili popełnienia czynu – nie wartość deklarowaną, ubezpieczeniową czy księgową.
Dlaczego wartość mienia wpływa na kwalifikację czynu?
W wielu przepisach Kodeksu karnego istnieją tzw. typy kwalifikowane przestępstw, które odnoszą się do wartości mienia. Przekroczenie 200 000 zł skutkuje znacznie surowszym zagrożeniem karnym. Przykłady:
- Kradzież (art. 278 kk): kradzież mienia znacznej wartości jest zagrożona karą od 1 roku do 10 lat pozbawienia wolności, zamiast podstawowego zakresu od 3 miesięcy do 5 lat.
- Oszustwo (art. 286 § 1 kk): typ podstawowy przewiduje karę od 6 miesięcy do 8 lat, ale w przypadku mienia znacznej wartości sąd może orzec nawet do 10 lat.
- Przywłaszczenie (art. 284 kk): również przewiduje surowsze sankcje, gdy wartość mienia przekroczy próg „znacznej wartości”.
Jak ustala się wartość mienia?
Wartość mienia oceniana jest na podstawie opinii biegłych, dokumentacji (np. faktury, wyceny, umowy) i porównywalnych cen rynkowych. W razie wątpliwości sąd może dopuścić dowód z opinii rzeczoznawcy lub biegłego sądowego.
W sprawach, w których wartość mienia jest bliska granicy 200 000 zł, obrona może próbować podważać wyceny lub wskazywać na inne czynniki wpływające na wartość, by uniknąć kwalifikacji surowszego typu przestępstwa.
Znaczna wartość a surowszy wymiar kary
W przypadku przestępstw przeciwko mieniu, sądy biorą pod uwagę nie tylko sam fakt przekroczenia progu wartości, ale również inne okoliczności obciążające:
- wielkość wyrządzonej szkody,
- działanie w zorganizowanej grupie przestępczej,
- działanie w warunkach recydywy,
- stopień demoralizacji lub profesjonalizacji działania sprawcy.
Jeśli wszystkie te czynniki występują łącznie, może dojść do orzeczenia surowszej kary, nawet z dolnych widełek typowych dla zbrodni.
Inne progi wartości w prawie karnym
Oprócz mienia znacznej wartości (200 000 zł), Kodeks karny posługuje się również pojęciem:
- mienia wielkiej wartości – powyżej 1 000 000 zł (art. 115 § 6 kk),
- szkody w wielkich rozmiarach – również powyżej 1 000 000 zł (często w sprawach gospodarczych).
Te wartości mają jeszcze większe znaczenie przy przestępstwach przeciwko mieniu Skarbu Państwa, przestępstwach korupcyjnych oraz gospodarczych.
Jak bronić się w sprawie o przestępstwo mienia znacznej wartości?
Obrona w tego rodzaju sprawach może przybrać kilka kierunków:
- podważanie faktycznej wartości mienia,
- wykazywanie braku zamiaru przywłaszczenia,
- wskazywanie na brak świadomości wartości lub działanie pod wpływem błędu,
- wnioskowanie o warunkowe umorzenie postępowania lub niską szkodliwość czynu.
Podsumowanie
Granica 200 000 zł stanowi kluczowy próg w polskim prawie karnym – jej przekroczenie powoduje, że sąd traktuje przestępstwo jako typ kwalifikowany, za który grożą znacznie surowsze kary. Dla oskarżonego to często różnica między wyrokiem w zawieszeniu a bezwzględną odsiadką. Dlatego w sprawach o kradzież, oszustwo lub przywłaszczenie warto od początku analizować sprawę pod kątem wartości przedmiotu czynu.
Masz sprawę karną o przestępstwo mienia znacznej wartości? Skontaktuj się z kancelarią – przeanalizujemy Twoją sytuację i zaproponujemy najlepszą strategię obrony.
Grozi Ci sprawa karna o mienie znacznej wartości?
Nawet jedno błędne oszacowanie może przesądzić o surowszym wyroku. Skorzystaj z pomocy adwokata karnego z Gliwic, który skutecznie broni w sprawach o kradzieże, oszustwa i przywłaszczenia powyżej 200 tys. zł.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
