Rozwód z osobą chorą psychicznie jest trudny zarówno emocjonalnie, jak i prawnie. Wielu małżonków zastanawia się, czy taka choroba może stanowić przeszkodę w rozwiązaniu małżeństwa oraz jak sąd ocenia sytuację, gdy jedno z małżonków cierpi na zaburzenia psychiczne. Odpowiedź wymaga uwzględnienia zarówno przepisów prawa, jak i okoliczności faktycznych.
Czy choroba psychiczna uniemożliwia rozwód?
Nie. Polskie prawo nie zabrania rozwodu z osobą chorą psychicznie. Sam fakt istnienia choroby nie stanowi przeszkody do orzeczenia rozwodu, ale sąd musi zbadać, czy:
- nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia,
- rozwód nie będzie sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
- rozwód nie pociągnie za sobą rażącej krzywdy osoby chorej.
To ostatnie kryterium – zakaz rażącej krzywdy – bywa kluczowe. Jeśli rozwód miałby pogorszyć stan zdrowia osoby chorej lub narazić ją na całkowitą utratę opieki i środków do życia, sąd może odmówić orzeczenia rozwodu.
Jak udowodnić rozkład pożycia przy chorobie psychicznej?
Sąd wymaga wykazania, że małżeństwo przestało funkcjonować w trzech aspektach:
- emocjonalnym (brak więzi uczuciowej),
- fizycznym (brak współżycia),
- gospodarczym (prowadzenie oddzielnych gospodarstw domowych).
Jeśli choroba psychiczna uniemożliwia wspólne życie, a małżonek złożył pozew o rozwód, musi wykazać, że sytuacja nie rokuje poprawy. Sąd może powołać biegłych psychiatrów lub psychologów, by ocenić stan zdrowia współmałżonka oraz skutki ewentualnego rozwodu.
Co bierze pod uwagę sąd?
Sąd bada nie tylko formalne przesłanki rozwodu, ale również wpływ orzeczenia na osobę chorą. W szczególności bierze pod uwagę:
- czy chory ma zapewnioną opiekę rodziny lub instytucji,
- czy rozwód nie pozbawi go środków do życia,
- czy choroba miała wpływ na rozkład pożycia,
- czy małżonek chorujący ponosi winę za rozpad związku (zazwyczaj nie).
Szczególnie trudne są przypadki, gdy osoba chora nie zdaje sobie sprawy z sytuacji lub sprzeciwia się rozwodowi w sposób agresywny. Sąd nie może orzec rozwodu wyłącznie „dla wygody” zdrowego małżonka.
Jakie dowody mogą być przydatne?
W sprawach tego typu warto przygotować:
- zaświadczenia lekarskie i opinie psychiatryczne,
- orzeczenia o niepełnosprawności (jeśli występują),
- informacje o pobytach w szpitalach psychiatrycznych,
- dokumenty potwierdzające brak wspólnego gospodarstwa,
- zeznania świadków – np. rodziny, sąsiadów, terapeutów.
Czy potrzebna jest zgoda osoby chorej?
Nie – sąd może orzec rozwód również bez zgody osoby chorej, jeśli uzna, że zachodzą przesłanki z art. 56 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. W praktyce często zdarza się, że sąd powołuje kuratora lub pełnomocnika dla osoby chorej, zwłaszcza jeśli ta nie jest w stanie samodzielnie uczestniczyć w postępowaniu.
Podsumowanie
Rozwód z osobą chorą psychicznie jest możliwy, ale wymaga udokumentowania trwałego rozpadu pożycia oraz wykazania, że orzeczenie rozwodu nie wyrządzi rażącej krzywdy drugiej stronie. Każda sprawa jest indywidualna i zależy od stanu zdrowia, sytuacji majątkowej i relacji między stronami. Pomoc doświadczonego adwokata i opinia biegłych są niezbędne, by skutecznie przeprowadzić taki proces.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
