Dziedziczenie po bezdzietnej osobie budzi wiele wątpliwości, zwłaszcza gdy w grę wchodzą dalsi krewni – tacy jak ciotki, wujkowie, siostrzeńcy czy bratankowie. Częste pytanie dotyczy zachowku: czy trzeba go płacić, jeśli dziedziczysz po ciotce, która nie miała dzieci? Czy ktoś z rodziny może wystąpić z roszczeniem o zachowek po jej śmierci? Wyjaśniamy, kiedy zachowek jest należny, a kiedy nie obowiązuje.
Co to jest zachowek i kto może się go domagać?
Zachowek to roszczenie przysługujące najbliższym członkom rodziny spadkodawcy, którzy zostali pominięci w testamencie lub otrzymali mniej, niż przewiduje ustawa. Prawo do zachowku mają m.in.:
- zstępni – dzieci, wnuki, prawnuki,
- małżonek,
- rodzice spadkodawcy.
Dalsza rodzina – np. rodzeństwo, siostrzeńcy, kuzynostwo – nie ma prawa do zachowku. Nawet jeśli dziedziczyliby z ustawy, nie mogą występować z roszczeniem o zachowek, gdy zostali pominięci w testamencie.
Dziedziczenie po bezdzietnej ciotce – kto ma prawo do zachowku?
Jeśli Twoja ciotka nie miała dzieci, męża ani rodziców, a Ty dziedziczysz po niej (np. na podstawie testamentu), nikt nie może domagać się od Ciebie zachowku – o ile nie żyją osoby uprawnione wymienione wcześniej.
W praktyce więc:
- jeśli ciotka miała żyjących rodziców – mogą mieć prawo do zachowku,
- jeśli była zamężna – małżonek może żądać zachowku,
- jeśli miała dzieci – teoretycznie one byłyby uprawnione.
W przypadku braku tych osób – nikt nie ma prawa do zachowku.
Przykład praktyczny
Ciotka Anna sporządziła testament, w którym zapisała cały majątek swojej siostrzenicy – Alicji. Ciotka nie miała męża ani dzieci, jej rodzice zmarli kilkanaście lat wcześniej. Brat ciotki (ojciec Alicji) również nie żyje. W takiej sytuacji:
- Alicja dziedziczy cały spadek na podstawie testamentu,
- nie ma żadnych osób uprawnionych do zachowku,
- nikt nie może skutecznie domagać się wypłaty zachowku od Alicji.
Czy mogę bezpiecznie przyjąć spadek po ciotce?
Tak – o ile masz pewność, że:
- nie istnieją żyjące dzieci, małżonek lub rodzice spadkodawczyni,
- nie było dokonanych darowizn na rzecz osób uprawnionych do zachowku, które mogłyby skutkować roszczeniami (np. przekazanie nieruchomości przed śmiercią),
- nikt nie kwestionuje testamentu.
W razie wątpliwości warto przeanalizować sytuację z prawnikiem – zwłaszcza gdy chodzi o większy majątek lub nieruchomość.
Podsumowanie
Jeśli dziedziczysz po bezdzietnej ciotce, a nie miała ona żyjących dzieci, małżonka ani rodziców – nikt nie ma prawa żądać od Ciebie zachowku. Rodzeństwo, siostrzeńcy czy kuzyni nie są uprawnieni do zachowku według polskiego prawa. Dzięki temu możesz spokojnie przyjąć spadek bez obaw o roszczenia finansowe ze strony dalszej rodziny.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
