Miejsce pracy to przestrzeń, w której pracownik powinien czuć się bezpiecznie i mieć zapewniony szacunek. Niestety w praktyce dochodzi do naruszeń dóbr osobistych, takich jak godność, dobre imię, prywatność czy wolność od mobbingu. Polskie prawo cywilne (art. 23 i 24 kc) oraz przepisy prawa pracy przewidują instrumenty, dzięki którym pracownik może skutecznie dochodzić swoich praw, w tym zadośćuczynienia.

Czym są dobra osobiste pracownika?

Dobra osobiste w środowisku zawodowym obejmują m.in. godność, dobre imię, zdrowie psychiczne, prywatność korespondencji czy prawo do niezakłóconego życia prywatnego. Mogą one zostać naruszone zarówno przez przełożonych, jak i współpracowników, a nawet osoby trzecie przebywające w zakładzie pracy.

Najczęstsze przykłady naruszeń w pracy

  • publiczne podważanie kompetencji lub obraźliwe komentarze,
  • mobbing i systematyczne nękanie,
  • nieuzasadniona ingerencja w prywatne życie pracownika,
  • ujawnianie prywatnych informacji lub korespondencji,
  • nieuprawnione rozpowszechnianie wizerunku,
  • faworyzowanie i dyskryminacja, które naruszają poczucie równego traktowania.

Odpowiedzialność pracodawcy i pracownika

Za naruszenia dóbr osobistych w pracy może odpowiadać bezpośrednio sprawca (np. przełożony), ale często odpowiedzialność cywilna spoczywa także na pracodawcy jako organizatorze środowiska pracy. Sąd bierze pod uwagę, czy firma podjęła realne działania zapobiegające naruszeniom – np. procedury antymobbingowe, szkolenia, szybkie reakcje na skargi.

Zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych

Pracownik, którego dobra osobiste zostały naruszone, może żądać:

  • zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę,
  • odszkodowania, jeśli naruszenie spowodowało realną stratę finansową (np. utrata awansu, odejście z pracy),
  • przeprosin lub innego sposobu usunięcia skutków naruszenia,
  • świadczenia na cel społeczny – np. wpłaty na fundację.

Co musi wykazać pracownik?

  • istnienie chronionego dobra osobistego (np. dobre imię, godność),
  • fakt naruszenia w środowisku pracy,
  • rozmiar krzywdy (stres, pogorszenie zdrowia, utrata zaufania).

To pozwany – pracodawca lub sprawca – musi udowodnić brak bezprawności, np. że jego działania były zgodne z prawem i nie miały charakteru naruszenia.

Relacja z kodeksem pracy

Ochrona dóbr osobistych w pracy jest komplementarna do przepisów kodeksu pracy, w szczególności dotyczących mobbingu (art. 943 kp) i dyskryminacji. Pracownik może równolegle dochodzić roszczeń z kodeksu pracy i z kodeksu cywilnego.

Jak działać w praktyce?

  • zabezpieczyć dowody – e-maile, wiadomości, notatki, nagrania, świadków,
  • zgłosić naruszenie pracodawcy lub do działu HR,
  • wysłać wezwanie do usunięcia skutków i zaniechania dalszych działań,
  • złożyć pozew do sądu cywilnego lub pracy, w zależności od charakteru sprawy,
  • rozważyć równoległe roszczenia o zadośćuczynienie z kodeksu pracy i kc.

Podsumowanie

Naruszenie dóbr osobistych w pracy nie może być bagatelizowane. Pracownik ma prawo do ochrony swojej godności, prywatności i dobrego imienia, a w razie krzywdy – do żądania zadośćuczynienia. Skuteczność działań zależy od szybkiej reakcji, zabezpieczenia dowodów i prawidłowej strategii procesowej. W takich sprawach pomoc prawnika jest kluczowa, aby odpowiednio sformułować roszczenia i zwiększyć szanse na ich uwzględnienie.

tel. 32 307 01 77
[email protected]

Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych w związku z wysłaniem zapytania przez formularz kontaktowy. Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne do przetworzenia zapytania. Zostałem/am poinformowany/a, że przysługuje mi prawo dostępu do swoich danych, możliwość ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania.

Ile to 4 + 2?

Powiązane wpisy