Wielu właścicieli nieruchomości z Górnego Śląska wciąż odczuwa skutki eksploatacji kopalń, które zakończyły wydobycie wiele lat temu. Pękające ściany, zapadliska na działce czy zalewanie piwnic to problemy, które mogą się pojawić nawet po likwidacji zakładu. Pytanie brzmi: kto odpowiada za szkody górnicze, gdy kopalnia już nie istnieje? Odpowiedź wynika z przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz z orzecznictwa dotyczącego Spółki Restrukturyzacji Kopalń (SRK S.A.).

1. Likwidacja kopalni a odpowiedzialność za szkody

Zamknięcie kopalni nie oznacza końca jej odpowiedzialności za skutki eksploatacji. Zgodnie z art. 144 ustawy – Prawo geologiczne i górnicze, przedsiębiorca górniczy odpowiada za szkody powstałe w wyniku ruchu zakładu górniczego, a odpowiedzialność ta ma charakter trwały i nie wygasa z chwilą zakończenia wydobycia. Oznacza to, że jeśli szkoda ujawni się po latach, poszkodowany nadal może dochodzić roszczeń.

2. Kto jest następcą prawnym zlikwidowanej kopalni

Po zakończeniu działalności kopalni jej majątek i obowiązki przejmuje Spółka Restrukturyzacji Kopalń (SRK S.A.) lub inny następca prawny. To właśnie do SRK należy zgłaszać szkody górnicze, jeśli dawna kopalnia została formalnie zlikwidowana. W praktyce SRK zajmuje się obsługą terenów po kopalniach takich jak:

  • KWK Moszczenica, KWK Jas-Mos, KWK Krupiński, KWK Makoszowy, KWK Centrum, KWK Anna, KWK Brzeszcze Wschód, KWK Katowice, KWK Gliwice i inne,
  • a także obiektów przejętych z JSW, PGG i dawnych zakładów Rybnickiego Okręgu Węglowego.

SRK prowadzi własne biura szkód górniczych, gdzie przyjmuje zgłoszenia i rozpatruje roszczenia mieszkańców terenów pogórniczych.

3. Jak zgłosić szkodę po zamkniętej kopalni

Zgłoszenie wygląda podobnie jak w przypadku czynnych kopalń JSW. Należy przygotować:

  • opis szkody i jej lokalizację (adres, numer działki),
  • zdjęcia i dokumentację techniczną (np. akt własności, mapę działki),
  • dowody na istnienie wpływów górniczych (mapy deformacji, dane o eksploatacji).

Warto dołączyć opinię rzeczoznawcy budowlanego lub geologa, który potwierdzi, że uszkodzenia mają charakter szkody górniczej. SRK weryfikuje zgłoszenie i przeprowadza oględziny, a następnie proponuje naprawę lub odszkodowanie.

4. Przedawnienie roszczeń po likwidacji kopalni

Roszczenia o naprawienie szkody górniczej przedawniają się po 5 latach od dnia, w którym właściciel dowiedział się o szkodzie i o podmiocie zobowiązanym do jej naprawienia. Nie ma więc znaczenia, że kopalnia została zamknięta – liczy się moment ujawnienia się uszkodzeń. W praktyce bieg przedawnienia często zaczyna się dopiero w chwili pierwszych pęknięć, nawet kilkanaście lat po zakończeniu wydobycia.

5. Co jeśli kopalnia została zlikwidowana bez następcy

W wyjątkowych sytuacjach, gdy nie ma następcy prawnego (np. kopalnia istniała przed 1989 r.), odpowiedzialność może przejąć Skarb Państwa. W takich przypadkach roszczenie kieruje się do właściwego starostwa lub wojewody, a postępowanie jest prowadzone z udziałem Państwowego Instytutu Geologicznego lub SRK jako podmiotu wykonawczego. W praktyce rzadko się to zdarza – większość dawnych zakładów górniczych ma swojego następcę w strukturach SRK.

6. Dowody w sprawach o szkody po nieistniejącej kopalni

Przy szkodach sprzed wielu lat kluczowe są archiwalne mapy eksploatacyjne, opinie geologiczne i dane o deformacjach. Kancelaria, prowadząc sprawę, często występuje do WUG, PIG lub archiwów kopalnianych o wydanie dokumentów potwierdzających przebieg eksploatacji. Dzięki temu można wykazać, że szkoda wynika z ruchu nieistniejącej już kopalni.

7. Wsparcie kancelarii – kompleksowa reprezentacja

Kancelaria prowadzi sprawy dotyczące szkód górniczych zarówno od czynnych kopalń JSW, jak i od zlikwidowanych zakładów przejętych przez SRK. Pomagamy ustalić właściwy podmiot, zebrać dokumenty i uzyskać odszkodowanie lub przeprowadzenie naprawy rzeczowej. W razie potrzeby kierujemy sprawę do sądu, domagając się pełnej rekompensaty.

Linkowanie lokalne – działamy m.in. w:

Szkody górnicze w Katowicach,
Szkody górnicze w Rybniku,
Szkody górnicze w Rudzie Śląskiej,
Szkody górnicze w Zabrzu,
Szkody górnicze w Knurowie,
Szkody górnicze w Jankowicach,
Szkody górnicze w Żorach,
Szkody górnicze w Pawłowicach,
Szkody górnicze w Gierałtowicach,
Szkody górnicze w Ornontowicach,
Szkody górnicze w Łaziskach Górnych,
Szkody górnicze w Lędzinach,
Szkody górnicze w Bieruniu i
Szkody górnicze w Halembie.

tel. 32 307 01 77
[email protected]

Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych w związku z wysłaniem zapytania przez formularz kontaktowy. Podanie danych jest dobrowolne, ale niezbędne do przetworzenia zapytania. Zostałem/am poinformowany/a, że przysługuje mi prawo dostępu do swoich danych, możliwość ich poprawiania, żądania zaprzestania ich przetwarzania.

Ile to 4 + 2?