Szantaż emocjonalny i groźby po zerwaniu – jak reagować zgodnie z prawem?

Czym jest szantaż emocjonalny po rozstaniu

Szantaż emocjonalny to wywieranie presji na byłego partnera, by coś zrobił lub zaniechał, poprzez wzbudzanie poczucia winy, strachu, grożąc ujawnieniem wstydliwych informacji, utrudnianiem życia, czy „zrobieniem sobie krzywdy”. Gdy presja przybiera postać groźby bezprawnej lub groźby popełnienia przestępstwa, wkraczamy w obszar prawa karnego.

Podstawa prawna: groźby, zmuszanie, stalking

• Groźby karalne – art. 190 k.k.: zapowiedź popełnienia przestępstwa (np. pobicie, zniszczenie mienia), która wzbudza uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona.
• Zmuszanie – art. 191 k.k.: stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia do określonego zachowania, zaniechania lub znoszenia.
• Stalking – art. 190a k.k.: uporczywe nękanie wywołujące u ofiary poczucie zagrożenia, udręczenia lub istotne naruszenie prywatności (często towarzyszy szantażowi).
• Dobra osobiste – art. 23–24 k.c.: ochrona czci, dobrego imienia, prywatności, wizerunku, tajemnicy korespondencji – ścieżka cywilna równoległa do karnej.

Kiedy zachowanie spełnia znamiona czynu zabronionego

• Groźby spełnienia przestępstwa (np. „połamię ci ręce”, „spalę ci auto”) i groźby bezprawne (np. „opublikuję twoje intymne zdjęcia, jeśli…”) – gdy wzbudzają realny strach.
• Wymuszanie powrotu do relacji, seksu, wycofania pozwu, zapłaty pieniędzy – pod groźbą „ujawnienia tajemnic”, „zniszczenia kariery”.
• Uporczywość i celowość: wielokrotność, intensywność, eskalacja (telefon, SMS, komunikatory, podjazdy pod dom).

Jak zbierać i zabezpieczać dowody

• Zrzuty ekranu z pełnymi paskami (data, godzina, nadawca), eksport czatów, kopie plików i linki/ID postów.
• Nagrania rozmów, w których uczestniczysz; wiadomości głosowe; logi połączeń.
• Świadkowie (rodzina, sąsiedzi, współpracownicy), monitoring, zdjęcia miejsc.
• Bezpieczeństwo cyfrowe: zmiana haseł, 2FA, wylogowanie sesji, kopie w chmurze + offline.

Co zrobić krok po kroku

1. Oceń ryzyko i zadbaj o bezpieczeństwo (w razie zagrożenia – 112).
2. Złóż zawiadomienie o przestępstwie (art. 190, 191, 190a k.k. – zależnie od sytuacji). Przy groźbach zwykle złóż też wniosek o ściganie.
3. Wnieś o środki ochrony: zakaz kontaktu i zbliżania się, zakaz przebywania w określonych miejscach, dozór Policji.
4. Równolegle – droga cywilna: wniosek o zabezpieczenie (natychmiastowy zakaz kontaktu/Publikacji), pozew o ochronę dóbr osobistych (zaniechanie, usunięcie skutków, przeprosiny, zadośćuczynienie/odszkodowanie).
5. Komunikacja: nie wchodź w polemiki; zachowaj każdą wiadomość; przekazuj materiał organom i pełnomocnikowi.

Szybkie środki ochrony przed sprawcą

• Zakaz kontaktu/zbliżania się (karnie lub cywilnie) – skuteczny w ograniczaniu presji.
• Policyjny nakaz/zakaz w sytuacjach domowych – natychmiastowe odsunięcie sprawcy od mieszkania/ofiary (czasowy, z możliwością sądowego przedłużenia).
• Zabezpieczenie roszczeń w trybie cywilnym – szybkie orzeczenia chroniące przed dalszymi groźbami i eskalacją.

Droga cywilna: dobra osobiste i roszczenia finansowe

• Zakaz naruszeń i usunięcie skutków (np. usunięcie postów, przeprosiny).
• Zadośćuczynienie (krzywda) i odszkodowanie (szkoda majątkowa, np. utrata kontraktu).
• Suma na cel społeczny – dodatkowy element presji prawnej.

Szantaż i groźby online – specyfika i błyskawiczne działania

• Platformy: zgłoszenia naruszeń (groźby, nękanie, udostępnianie danych), blokady kont, „no-contact”.
• Deindeksacja linków w wyszukiwarkach; wniosek o zabezpieczenie w sądzie – nakaz natychmiastowego usunięcia treści.
• Monitoring wzmiankowań i re-uploadów; systematyczne dokumentowanie każdego przypadku.

Najczęstsze błędy ofiar (czego unikać)

• Usuwanie dowodów z telefonu/komunikatorów.
• Odpowiadanie emocjonalne, wdawanie się w „licytacje” i negocjacje na warunkach sprawcy.
• Publiczne „kontry” w social media – mogą zaognić konflikt i utrudnić postępowanie.

FAQ

Czy groźba „ujawnię twoje sekrety, jeśli mnie nie posłuchasz” to przestępstwo?
Może stanowić groźbę bezprawną (art. 191 k.k.) albo groźbę karalną (art. 190 k.k.), jeśli wzbudza uzasadnioną obawę spełnienia.

Czy jedna wiadomość z groźbą wystarczy?
Tak – pojedyncza groźba może wypełnić znamiona przestępstwa, jeżeli jest poważna i realna.

Czy nagranie rozmowy bez zgody drugiej strony jest dopuszczalne?
Dowód z nagrania rozmowy, w której uczestniczysz, bywa dopuszczalny; jego wykorzystanie skonsultuj z pełnomocnikiem.

Kontakt

Doświadczasz szantażu emocjonalnego lub groźb po zerwaniu? Zabezpiecz dowody i skontaktuj się z adwokatem – uruchomimy równolegle ścieżkę karną i cywilną oraz wnioski o szybkie środki ochrony.

tel. 32 307 01 77
[email protected]