Wezwanie na policję a przedstawienie zarzutów – jak się zachować i dlaczego nie iść bez adwokata?

Na czym polega przedstawienie zarzutów?

Organ ścigania ogłasza Ci konkretny opis czynu i kwalifikację prawną (przepis Kodeksu karnego). Od tej chwili masz status podejrzanego, a Twoje wypowiedzi to wyjaśnienia – pełnoprawny materiał dowodowy. Dostajesz pouczenia o prawach i obowiązkach. Możesz (i często powinieneś) odmówić składania wyjaśnień do czasu kontaktu z obrońcą.

Jak rozpoznać, że chcą postawić zarzuty?

• wezwanie bez wskazania charakteru czynności („do sprawy”);
• kontakt telefoniczny/SMS z prośbą o „krótkie wyjaśnienia”;
• odmowa podania szczegółów przez dyżurnego lub prowadzącego;
• nagła zmiana z „świadka” na „podejrzanego” po wejściu do pokoju przesłuchań.

W każdej z tych sytuacji skonsultuj się z adwokatem przed stawiennictwem.

Twoje prawa na tym etapie

• Prawo do obrońcy – możesz żądać przerwania czynności do czasu przybycia adwokata.
• Prawo do milczenia – możesz odmówić składania wyjaśnień oraz odmówić odpowiedzi na wybrane pytania.
• Prawo do zapoznania z treścią zarzutów i pouczeniami przed jakąkolwiek wypowiedzią.
• Prawo do wniosków dowodowych (np. o zabezpieczenie monitoringu, przesłuchanie świadka).

Dlaczego adwokat jest niezbędny przed przesłuchaniem

• Oceni, czy w ogóle istnieją podstawy zarzutów i czy warto cokolwiek mówić.
• Zabezpieczy, by protokół nie utrwalał sformułowań mogących zaszkodzić (albo niedopowiedzeń).
• Złoży wnioski o dowody na Twoją korzyść od razu, zanim zostaną utracone.
• Przerwie „spontaniczne tłumaczenie”, które najczęściej jest głównym dowodem oskarżenia.

Praktyka pokazuje jedno: co trafi do protokołu, przestaje być „do odkręcenia”. Dlatego nie idź sam.

Czego absolutnie nie robić

• Nie „wyjaśniaj od razu”, bo „to tylko pomyłka”.
• Nie podpisuj protokołu bez uważnego przeczytania i poprawek.
• Nie oddawaj telefonu/komputera „dobrowolnie”, jeśli nie rozumiesz skutków – skonsultuj to z obrońcą.
• Nie uzgadniaj przebiegu zdarzenia z innymi uczestnikami przed przesłuchaniem.

Co powiedzieć w praktyce (krótkie oświadczenie)

Jeśli prowadzący chce od razu przejść do wyjaśnień, powiedz:

„Oświadczam, że chcę złożyć wyjaśnienia w obecności mojego obrońcy. Do czasu konsultacji z adwokatem korzystam z prawa do odmowy składania wyjaśnień.”

Co dzieje się po ogłoszeniu zarzutów (środki zapobiegawcze)

Organ może zastosować środki zapobiegawcze, m.in.: dozór policji, zakaz kontaktu lub zbliżania, poręczenie majątkowe, wyjątkowo areszt. Adwokat pomaga dobrać argumenty i dokumenty (np. sytuację rodzinną, pracę, brak ryzyka matactwa), by środki były najłagodniejsze.

Gdy już złożyłeś wyjaśnienia bez adwokata – co dalej?

• Nie składaj kolejnych „dopowiedzeń” bez konsultacji – możesz pogorszyć sytuację.
• Skontaktuj się z adwokatem – oceni treść protokołu i zaproponuje taktykę (uzupełnienie, sprostowanie, wnioski dowodowe).
• Zabezpieczaj dowody na swoją korzyść (monitoring, maile, lokalizacja, świadkowie).

Powiązane poradniki

• Wezwanie na policję w charakterze świadka – co robić?
• Fałszywe oskarżenie – co grozi z art. 234 k.k.?
• Czy można nagrywać bez zgody i kiedy nagranie jest dowodem?

FAQ

Czy policja może zmienić mi status z „świadka” na „podejrzanego” na miejscu?
Tak. Po ogłoszeniu zarzutów masz już status podejrzanego i pełne prawa obrony – w tym prawo do adwokata i do milczenia.

Czy mogę odmówić składania wyjaśnień do czasu przyjazdu adwokata?
Tak. To Twoje prawo i nie można Cię za to ukarać.

Czy brak stawiennictwa na wezwanie to dobry pomysł?
Nie – grozi grzywną lub doprowadzeniem. Zamiast tego skontaktuj się z adwokatem i uzgodnij strategię, ewentualnie przełóż termin z uzasadnieniem.

Podsumowanie i kontakt

Moment przedstawienia zarzutów to najważniejszy etap postępowania. Im mniej mówisz bez obrońcy, tym lepiej dla Ciebie. Najpierw adwokat – potem decyzje: czy składać wyjaśnienia, o co wnioskować i jak zabezpieczyć dowody.