Czy upadły może samodzielnie składać odwołania?
Po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej upadły traci zdolność samodzielnego prowadzenia spraw majątkowych.
Oznacza to, że nie może samodzielnie składać:
- odwołań,
- apelacji,
- zażaleń,
- skarg kasacyjnych,
- skarg do sądów administracyjnych.
Takie środki zaskarżenia są nieważne, jeśli nie zostały wniesione przez syndyka.
Potwierdza to najnowsze orzecznictwo sądów administracyjnych i cywilnych z 2025 r.
Kto reprezentuje upadłego po ogłoszeniu upadłości?
Zgodnie z art. 144 Prawa upadłościowego, w zakresie mienia wchodzącego do masy upadłości
upadłego reprezentuje wyłącznie syndyk.
Upadły nie może:
- występować samodzielnie w postępowaniach dotyczących majątku,
- składać odwołań w sprawach podatkowych,
- inicjować postępowań o zapłatę,
- zaskarżać decyzji, które dotyczą masy upadłości.
Co oznacza podstawienie procesowe syndyka?
„Podstawienie procesowe” to sytuacja, w której syndyk wstępuje w prawa i obowiązki upadłego
we wszystkich sprawach dotyczących jego majątku.
W praktyce oznacza to:
- to syndyk, a nie upadły, decyduje o tym, czy złożyć odwołanie,
- to syndyk wybiera pełnomocników,
- to syndyk odpowiada za prowadzenie spraw i ryzyka procesowe.
Co się dzieje z odwołaniem złożonym przez upadłego?
Jeżeli upadły samodzielnie złoży odwołanie lub apelację, sąd:
- odrzuci środek zaskarżenia jako wniesiony przez podmiot nieuprawniony,
- stwierdzi nieważność postępowania w tym zakresie,
- umorzy sprawę, jeśli nie zostanie uzupełniona przez syndyka.
To bardzo częsty błąd upadłych, szczególnie w sprawach podatkowych i ZUS, gdzie terminy odwołań są krótkie.
Przykłady z praktyki
Najczęściej spotykane scenariusze:
- upadły otrzymuje decyzję podatkową i sam składa odwołanie – sprawa zostaje odrzucona,
- upadły przegrywa sprawę w I instancji i pisze apelację – nieważna,
- upadły składa skargę kasacyjną do NSA – pozostawiona bez rozpoznania,
- upadły sam pozywa komornika lub urząd skarbowy – powództwo odrzucone.
Czy upadły może wpłynąć na decyzję syndyka?
Tak, ale tylko w jednej formie: może złożyć pisemny wniosek o podjęcie czynności (np. złożenie odwołania).
Syndyk nie jest związany wnioskiem, ale powinien:
- go rozpoznać,
- odpowiedzieć,
- uzasadnić odmowę,
- rozważyć interes masy upadłości i wierzycieli.
W jakich sprawach upadły może działać samodzielnie?
Upadły zachowuje zdolność do samodzielnego działania w sprawach:
- niemajątkowych,
- związanych z osobą (np. rozwód, alimenty),
- dotyczących bieżącej sytuacji życiowej.
Wszystko, co dotyczy pieniędzy, majątku, zobowiązań i wierzytelności – należy do syndyka.
FAQ – odwołania i apelacje w upadłości konsumenckiej
Czy mogę sam złożyć odwołanie od decyzji podatkowej?
Nie. Odwołanie musi złożyć syndyk – inaczej będzie nieważne.
Czy mogę wnieść apelację bez syndyka?
Nie. Upadły nie ma legitymacji procesowej w sprawach majątkowych.
Jeżeli syndyk nic nie robi, co mogę zrobić?
Możesz złożyć pisemny wniosek o dokonanie czynności i żądać odpowiedzi.
Czy mogę żądać przywrócenia terminu?
Wyjątkowo tak – ale tylko jeśli syndyk rażąco zaniedbał swoje obowiązki.
Czy po zakończeniu upadłości mogę działać sam?
Tak. Po zakończeniu postępowania odzyskujesz pełnię praw procesowych.
Kiedy warto skorzystać z pomocy adwokata?
Błędy proceduralne w upadłości konsumenckiej często kosztują upadłych tysiące złotych –
szczególnie gdy chodzi o decyzje podatkowe, egzekucyjne lub sprawy o zapłatę.
Adwokat może:
- przygotować wniosek do syndyka o dokonanie czynności,
- ocenić, czy odwołanie ma sens,
- zaskarżyć bezczynność syndyka,
- chronić upadłego przed skutkami błędów formalnych.
