Przywłaszczenie – co grozi z art. 284 kk?

Art. 284 Kodeksu karnego dotyczy przestępstwa przywłaszczenia — czyli bezprawnego zatrzymania cudzej rzeczy ruchomej lub prawa majątkowego, które znalazło się legalnie w posiadaniu sprawcy. To jedno z częstszych przestępstw przeciwko mieniu, często mylone z kradzieżą.

Czym jest przywłaszczenie (art. 284 kk)

Zgodnie z art. 284 § 1 kk: „Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat.”

Przywłaszczenie różni się od kradzieży tym, że sprawca początkowo legalnie posiadał daną rzecz — np. został jej powierzony sprzęt służbowy, pożyczony samochód, pieniądze firmowe czy przedmiot na przechowanie.

Przestępstwo zachodzi w momencie, gdy osoba ta zachowuje się wobec rzeczy jak właściciel – np. odmawia zwrotu lub ją sprzedaje.

Różnica między kradzieżą a przywłaszczeniem

• Kradzież – sprawca zabiera cudzą rzecz bez zgody właściciela.
• Przywłaszczenie – sprawca posiada rzecz legalnie, ale później bezprawnie ją zatrzymuje lub rozporządza nią jak własną.

Przykład: pracownik, który nie oddaje laptopa służbowego po zakończeniu umowy, popełnia przywłaszczenie, a nie kradzież.

Kary i konsekwencje prawne

• kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat,
• w przypadku mniejszej wagi – grzywna, ograniczenie wolności lub do 1 roku więzienia (art. 284 § 3 kk),
• obowiązek naprawienia szkody lub zwrotu rzeczy,
• wpis do Krajowego Rejestru Karnego.

Sąd często bada, czy doszło do świadomego zamiaru przywłaszczenia – samo opóźnienie w zwrocie rzeczy nie zawsze oznacza przestępstwo.

Jak wygląda obrona w sprawach o przywłaszczenie

• Brak zamiaru przywłaszczenia – np. opóźnienie wynikało z nieporozumienia lub sytuacji losowej.
• Dowody przekazania lub zwrotu rzeczy – protokoły, korespondencja e-mail, potwierdzenia odbioru.
• Kwestionowanie wartości mienia – wpływa na ocenę „wagi czynu”.

W wielu przypadkach obrońca może skutecznie doprowadzić do warunkowego umorzenia postępowania lub ugody, jeśli sprawca naprawi szkodę.

FAQ