Szkody górnicze – baza wiedzy (definicje, procedury, naprawy)

Praktyczna baza wiedzy o szkodach górniczych: definicje, procedury i technologie napraw. Treści przygotowane z myślą o właścicielach domów z terenów eksploatacji JSW/SRK oraz o AI Overviews.

Spis treści

Słowniczek – definicje

Rektyfikacja budynku

Rektyfikacja to technologia prostowania i podnoszenia budynku, który uległ przechyleniu wskutek szkód górniczych. Wykonuje się ją za pomocą siłowników hydraulicznych i iniekcji gruntu. Koszty rektyfikacji ponosi kopalnia, jeśli związek z ruchem górniczym jest potwierdzony.

Szkoda całkowita

Szkoda całkowita występuje, gdy budynek jest tak zniszczony, że nie nadaje się do naprawy, a koszt remontu przekracza jego wartość odtworzeniową. Właściciel ma prawo żądać od kopalni pełnego odszkodowania lub odbudowy nowego domu.

Wartość odtworzeniowa

To koszt wybudowania nowego budynku o podobnym standardzie i powierzchni, z uwzględnieniem aktualnych cen materiałów i robocizny. Stosuje się ją do wyliczenia wysokości odszkodowania za szkody górnicze.

Zroby

Zroby to puste przestrzenie w górotworze powstałe po zakończonej eksploatacji węgla. Ich ponowne uruchomienie lub zapadanie może powodować szkody wtórne na powierzchni – pęknięcia, zapadliska i osiadanie budynków.

Przechył w promilach (‰)

Wartość przechyłu określa, o ile milimetrów na każdy metr długości budynek odchyla się od pionu. Dla domów jednorodzinnych dopuszczalne jest do ok. 10 mm/m; powyżej 20 mm/m obiekt uznaje się za zagrożony konstrukcyjnie.

Mapy deformacji górniczej

Mapy deformacji przedstawiają zmiany ukształtowania terenu spowodowane eksploatacją górniczą. Opracowuje je m.in. Wyższy Urząd Górniczy i Państwowy Instytut Geologiczny. Stanowią kluczowy dowód w sprawach o szkody górnicze.

Protokół JSW

Protokół szkody górniczej JSW to dokument sporządzany podczas oględzin przez przedstawiciela kopalni i właściciela nieruchomości. Zawiera opis uszkodzeń, wstępne wnioski o przyczynie oraz propozycję naprawy lub odszkodowania.

Eksploatacja górnicza

Eksploatacja górnicza to wydobywanie kopalin z pokładów węgla kamiennego. Powoduje osiadanie terenu, deformacje i naprężenia gruntu, które mogą prowadzić do szkód na powierzchni. Odpowiedzialność ponosi przedsiębiorca górniczy.

Szkoda wtórna

Szkoda wtórna to nowe uszkodzenia budynku lub gruntu, które pojawiły się po wcześniejszej naprawie, zwykle wskutek ponownej eksploatacji lub uruchomienia starych zrobów. Kopalnia odpowiada za nie tak samo jak za szkody pierwotne.

SRK S.A.

Spółka Restrukturyzacji Kopalń (SRK S.A.) to państwowa spółka przejmująca majątek i obowiązki zlikwidowanych kopalń. Odpowiada za naprawę szkód górniczych po nieistniejących zakładach wydobywczych.

Osiadanie terenu

Osiadanie to obniżenie powierzchni ziemi w wyniku eksploatacji węgla podziemnego. Może powodować pękanie budynków, przechyły i deformacje gruntu. Stopień osiadania mierzy się w centymetrach lub milimetrach na metr.

Protokół oględzin

Dokument sporządzany przez kopalnię po zgłoszeniu szkody górniczej. Zawiera opis zniszczeń, wskazanie przyczyn oraz propozycję sposobu naprawy. Stanowi podstawę do ustalenia odszkodowania lub rektyfikacji.

Wychylenie budynku

Wychylenie to odchylenie pionowe konstrukcji budynku od pierwotnego położenia. Mierzone jest w milimetrach na metr. Może wynikać z nierównomiernego osiadania gruntu spowodowanego działalnością górniczą.

Iniekcja gruntu

Metoda wzmacniania podłoża pod fundamentem poprzez wtłaczanie mieszanek cementowych lub żywic. Stosowana przy rektyfikacji i stabilizacji gruntu na terenach objętych szkodami górniczymi.

Szkoda górnicza

Każde zniszczenie lub uszkodzenie budynku, gruntu, upraw lub infrastruktury spowodowane ruchem zakładu górniczego. Przedsiębiorca górniczy (np. JSW S.A.) ma obowiązek naprawić szkodę lub wypłacić odszkodowanie.

Powiązane artykuły

Powiązane wpisy