W polskim postępowaniu karnym wyrok nakazowy to szczególna forma orzeczenia wydawanego bez przeprowadzenia rozprawy. Jest stosowany w sprawach, w których dowody jednoznacznie wskazują na winę oskarżonego, a okoliczności czynu nie budzą wątpliwości. Tego rodzaju wyrok pozwala na szybkie zakończenie postępowania, jednak nie oznacza to, że oskarżony nie ma możliwości obrony. W niniejszym artykule wyjaśniamy, czym jest wyrok nakazowy, jakie kary mogą być na jego podstawie orzeczone oraz jak można się od niego odwołać.
Kiedy sąd może wydać wyrok nakazowy?
Podstawą prawną wydania wyroku nakazowego jest art. 500 Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z tym przepisem, sąd może wydać taki wyrok, jeśli:
- sprawa dotyczy przestępstwa zagrożonego karą grzywny, ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do 2 lat,
- materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje na winę oskarżonego,
- nie ma potrzeby przeprowadzania rozprawy w celu wyjaśnienia okoliczności sprawy.
Wyrok nakazowy wydawany jest na posiedzeniu sądu bez udziału stron – oznacza to, że oskarżony nie jest obecny w chwili jego wydania.
Jakie kary można otrzymać w wyroku nakazowym?
W ramach wyroku nakazowego sąd może orzec:
- grzywnę,
- karę ograniczenia wolności,
- karę pozbawienia wolności do 2 lat z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.
Co istotne, wyrok nakazowy nie może obejmować kary bezwzględnego pozbawienia wolności – jeśli sąd uzna, że taka kara jest konieczna, sprawa musi być rozpoznana na rozprawie.
Jak odwołać się od wyroku nakazowego?
Oskarżony, jeśli nie zgadza się z treścią wyroku nakazowego, ma prawo do wniesienia sprzeciwu. Sprzeciw:
- składa się do sądu, który wydał wyrok,
- musi być wniesiony w terminie 7 dni od doręczenia wyroku oskarżonemu,
- nie wymaga uzasadnienia – wystarczy samo zgłoszenie sprzeciwu.
Wniesienie sprzeciwu powoduje, że wyrok nakazowy traci moc, a sprawa zostaje skierowana do rozpoznania w normalnym trybie, czyli na rozprawie sądowej.
Czy wyrok nakazowy jest korzystny dla oskarżonego?
Wyrok nakazowy może być korzystny w niektórych sytuacjach, ponieważ pozwala na szybkie zakończenie sprawy bez konieczności udziału w rozprawie. Jest to istotne zwłaszcza w przypadkach, gdy oskarżony chce uniknąć rozgłosu lub długotrwałego procesu.
Jednak jeśli oskarżony nie zgadza się z treścią wyroku, powinien dokładnie przeanalizować sprawę i rozważyć wniesienie sprzeciwu, aby móc przedstawić swoje argumenty przed sądem.
Jak obrońca w sprawach karnych może pomóc?
Osoba, wobec której wydano wyrok nakazowy, powinna skonsultować się z obrońcą w sprawach karnych, który może:
- przeanalizować treść wyroku i ocenić zasadność wniesienia sprzeciwu,
- przygotować skuteczną strategię obrony w przypadku skierowania sprawy na rozprawę,
- negocjować z prokuratorem warunki ewentualnego porozumienia,
- reprezentować oskarżonego przed sądem.
Każda sprawa jest inna, dlatego decyzję o wniesieniu sprzeciwu warto podejmować po konsultacji z doświadczonym adwokatem.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
