Wyrok nakazowy w sprawie karnej to forma rozstrzygnięcia, która zapada bez przeprowadzenia rozprawy. Często zaskakuje osoby obwinione lub oskarżone, które dowiadują się o nim dopiero z korespondencji z sądu. Chociaż wyrok nakazowy wydaje się „prawomocny”, w rzeczywistości przysługuje od niego sprzeciw. Właściwa reakcja na wyrok nakazowy może całkowicie zmienić przebieg postępowania karnego. W artykule wyjaśniamy, czym jest wyrok nakazowy, co należy zrobić po jego otrzymaniu oraz jak może pomóc obrońca w sprawach karnych.
Co to jest wyrok nakazowy i kiedy może zostać wydany?
Wyrok nakazowy może zostać wydany na podstawie art. 500 § 1 Kodeksu postępowania karnego, jeśli zebrany materiał dowodowy uzasadnia wniosek o ukaranie i nie ma potrzeby przeprowadzania rozprawy. W praktyce dotyczy to przede wszystkim spraw o wykroczenia oraz lżejsze przestępstwa, gdzie prokurator wnosi o wydanie wyroku nakazowego zamiast aktu oskarżenia.
Sąd wydaje wyrok nakazowy na posiedzeniu niejawnym, na podstawie samych akt sprawy. Oskarżony nie jest wzywany na to posiedzenie, nie ma również możliwości złożenia wyjaśnień przed wydaniem wyroku. Zazwyczaj w takim orzeczeniu sąd wymierza karę ograniczenia wolności, grzywny lub inne środki karne (np. zakaz prowadzenia pojazdów).
Jakie kroki należy podjąć po otrzymaniu wyroku nakazowego?
Najważniejsze to pamiętać, że wyrok nakazowy nie jest ostateczny – można się od niego odwołać. W tym celu należy:
- złożyć sprzeciw w ciągu 7 dni od daty doręczenia wyroku,
- sprzeciw należy złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu w sądzie, który wydał wyrok,
- sprzeciw nie wymaga uzasadnienia, choć można wskazać powody, dla których wyrok jest niesłuszny,
- złożenie sprzeciwu powoduje utratę mocy wyroku nakazowego i skierowanie sprawy do rozpoznania na zasadach ogólnych (z rozprawą sądową).
Jeśli sprzeciw nie zostanie wniesiony w terminie, wyrok nakazowy uprawomocnia się i wywołuje skutki takie jak każdy inny prawomocny wyrok – w tym może zostać wykonany (np. potrącenie grzywny, wpis do KRK, wykonanie zakazu prowadzenia pojazdów).
Jakie mogą być skutki wyroku nakazowego?
Choć wyrok nakazowy jest wydawany w postępowaniu uproszczonym, jego skutki są poważne. Do najczęstszych konsekwencji należą:
- kara grzywny – nawet do 200 stawek dziennych lub w wysokości od 10 zł do 1 080 000 zł w przypadku przestępstw,
- kara ograniczenia wolności – najczęściej w formie prac społecznych lub dozoru kuratora,
- zakaz prowadzenia pojazdów – nawet do 3 lat,
- wpis do Krajowego Rejestru Karnego – skutkujący „karalnością”, np. utrudnieniem w zatrudnieniu lub zdobyciu uprawnień,
- konieczność uiszczenia kosztów sądowych.
Wyrok nakazowy może również wpływać na sytuację cywilnoprawną – np. w sprawach o odszkodowanie lub utratę reputacji zawodowej. Należy zatem traktować go poważnie i nie ignorować zawiadomienia z sądu.
Jakie są koszty pomocy adwokata przy wyroku nakazowym?
Pomoc adwokata w przypadku otrzymania wyroku nakazowego jest zazwyczaj szybka i niedroga – w szczególności, jeśli klient zgłasza się natychmiast po doręczeniu orzeczenia. Koszty obejmują:
- analizę wyroku – zazwyczaj bezpłatnie,
- konsultację – od 300 do 500 zł,
- sporządzenie i wniesienie sprzeciwu – ustalane indywidualnie (często 500–800 zł),
- prowadzenie sprawy po wniesieniu sprzeciwu – według stawek ustalanych w zależności od stopnia złożoności sprawy.
Kancelarie często oferują szybkie terminy konsultacji, ze względu na krótki termin na wniesienie sprzeciwu. W przypadku złożenia sprzeciwu, adwokat może reprezentować klienta na rozprawie, negocjować z prokuratorem oraz wnioskować o uniewinnienie lub łagodniejszy wymiar kary.
Jak może pomóc adwokat w sprawie wyroku nakazowego?
Adwokat z Katowic specjalizujący się w sprawach karnych może udzielić kompleksowego wsparcia już od momentu doręczenia wyroku nakazowego. W szczególności:
- oceni, czy złożenie sprzeciwu ma uzasadnienie i szansę powodzenia,
- sporządzi profesjonalny sprzeciw z argumentacją procesową,
- zabezpieczy dowody i przygotuje klienta do rozprawy,
- reprezentuje klienta na sali sądowej i prowadzi rozmowy z prokuratorem,
- może doprowadzić do uniewinnienia lub umorzenia sprawy na rozprawie,
- wnioskuje o łagodny wymiar kary lub zastosowanie instytucji warunkowego umorzenia postępowania.
Wyrok nakazowy nie musi oznaczać końca sprawy. Wręcz przeciwnie – może być impulsem do podjęcia skutecznej obrony. Warto niezwłocznie skontaktować się z obrońcą w sprawach karnych, który zapewni profesjonalną ochronę interesów oskarżonego i zadba o to, aby postępowanie nie zakończyło się niekorzystnie tylko dlatego, że oskarżony nie zareagował na czas.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
