Wielu górników przez lata pracuje ponad normy, nie otrzymując wynagrodzenia za nadgodziny. Część z nich decyduje się na dochodzenie swoich praw dopiero po zakończeniu zatrudnienia lub przy zmianie kierownictwa zakładu. W takiej sytuacji pojawia się kluczowe pytanie – czy roszczenia o zapłatę za nadgodziny mogą ulec przedawnieniu i czy istnieje szansa na odzyskanie należnych środków?
Jakie przepisy regulują przedawnienie roszczeń o wynagrodzenie za nadgodziny?
Zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu pracy, roszczenia ze stosunku pracy, w tym roszczenia o wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, przedawniają się z upływem 3 lat od dnia, w którym stały się wymagalne. Każda wypłata wynagrodzenia stanowi oddzielny termin przedawnienia – co oznacza, że bieg przedawnienia rozpoczyna się dla każdej wypłaty osobno.
W przypadku wynagrodzenia za nadgodziny, termin 3-letni liczony jest od daty, w której wynagrodzenie powinno zostać wypłacone zgodnie z obowiązującym terminem wypłaty. Na przykład – jeżeli górnik przepracował nadgodziny w marcu 2022 r., a wypłata wynagrodzenia przypadała na 10 kwietnia, roszczenie przedawni się 10 kwietnia 2025 r.
Warto także zaznaczyć, że zgodnie z art. 294 k.p., przedawnienie nie biegnie wobec osoby niezdolnej do czynności prawnych. W wyjątkowych przypadkach może też dojść do przerwania biegu przedawnienia.
Jakie są koszty związane z analizą ryzyka przedawnienia i dochodzeniem roszczeń?
Górnik, który rozważa dochodzenie zapłaty za zaległe nadgodziny, powinien najpierw skorzystać z pomocy adwokata. Wstępna analiza sytuacji oraz ocena, które roszczenia uległy przedawnieniu, zazwyczaj odbywa się bezpłatnie.
Konsultacja prawna kosztuje zazwyczaj od 300 do 500 zł i obejmuje przegląd dokumentacji, ustalenie okresów wymagalności roszczeń oraz ewentualne wskazanie sposobów na przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia. Koszty prowadzenia sprawy w sądzie ustalane są indywidualnie, a konsultacja często zaliczana jest na poczet honorarium.
Jakie skutki niesie przedawnienie roszczenia o nadgodziny?
Przedawnienie roszczenia oznacza, że pracodawca – w tym przypadku kopalnia – może skutecznie uchylić się od jego zaspokojenia. Oznacza to, że mimo iż górnik faktycznie wykonał pracę w godzinach nadliczbowych, sąd nie może zasądzić wynagrodzenia, jeśli podniesiony zostanie zarzut przedawnienia.
Sąd nie bada przedawnienia z urzędu – to pracodawca musi zgłosić ten zarzut w toku procesu. Jeżeli tak się stanie, pracownik traci możliwość skutecznego dochodzenia roszczenia, nawet gdyby miał niezbite dowody na przepracowane nadgodziny. Właśnie dlatego tak istotne jest szybkie działanie oraz każdorazowe przerywanie biegu przedawnienia.
Jak skutecznie przerwać przedawnienie roszczeń o nadgodziny?
Przerwanie biegu przedawnienia następuje m.in. przez:
- złożenie pozwu do sądu,
- wezwanie do zapłaty (jeśli zostanie udowodnione),
- złożenie wniosku o mediację,
- wszczęcie postępowania przed komisją pojednawczą (jeśli istnieje).
Po przerwaniu biegu przedawnienia, termin liczy się od nowa – co oznacza, że górnik zyskuje kolejne 3 lata na dochodzenie swoich praw. Istotne jest jednak, aby takie działania były dobrze udokumentowane i prawidłowo przeprowadzone – w przeciwnym razie mogą okazać się nieskuteczne.
W jaki sposób adwokat może pomóc górnikowi uniknąć przedawnienia roszczeń?
Adwokat od spraw pracowniczych pomoże ustalić, które roszczenia już się przedawniły, a które jeszcze można skutecznie dochodzić. Może również przygotować wezwanie do zapłaty, pozew lub wniosek o mediację, który przerwie bieg przedawnienia. Dodatkowo, adwokat z Katowic znający specyfikę branży górniczej może pomóc w zgromadzeniu dokumentacji i wykazaniu istnienia nadgodzin w razie sporu przed sądem.
W przypadku spraw pracowników kopalń, często konieczne jest także zebranie zeznań świadków, analiza grafików i dokumentacji technicznej. Profesjonalna pomoc prawna nie tylko zwiększa szansę na odzyskanie zaległych wynagrodzeń, ale również chroni przed utratą prawa do dochodzenia roszczeń na skutek upływu terminu przedawnienia.
tel. 32 307 01 77
[email protected]