Dyskryminacja w pracy ze względu na rodzicielstwo
Kodeks pracy zakazuje dyskryminacji pracowników m.in. ze względu na płeć, wiek, orientację, a także sytuację rodzinną. Dyskryminacja pracownika ze względu na ciążę, macierzyństwo czy ojcostwo jest formą naruszenia prawa i może stanowić podstawę do dochodzenia odszkodowania od pracodawcy.
Na czym polega dyskryminacja rodziców w pracy?
Dyskryminacja ze względu na rodzicielstwo może przyjmować różne formy:
- odmowa zatrudnienia kobiety w ciąży
- odmowa awansu pracownika wracającego z urlopu macierzyńskiego lub ojcowskiego
- gorsze traktowanie rodziców wychowujących dzieci (np. brak dostępu do szkoleń)
- niższe wynagrodzenie w porównaniu z innymi pracownikami
- utrudnianie korzystania z uprawnień rodzicielskich (urlopów, przerw na karmienie)
Ochrona kobiet w ciąży i pracowników-rodziców
Kobieta w ciąży korzysta ze szczególnej ochrony – pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać z nią umowy o pracę, chyba że zachodzą wyjątkowe okoliczności (np. upadłość firmy). Ochrona dotyczy również pracowników korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem – macierzyńskiego, ojcowskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego.
Kiedy przysługuje odszkodowanie?
Pracownik może domagać się odszkodowania, jeśli wykaże, że został potraktowany gorzej z powodu ciąży, macierzyństwa lub ojcostwa. Odszkodowanie należy się m.in. w sytuacji:
- bezprawnego rozwiązania umowy z kobietą w ciąży
- braku przywrócenia do pracy po urlopie macierzyńskim lub ojcowskim
- nierównego traktowania pod względem płac lub warunków pracy
- utrudniania korzystania z praw rodzicielskich
Wysokość odszkodowania
Kodeks pracy stanowi, że odszkodowanie za dyskryminację nie może być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę. W praktyce sądy często zasądzają kwoty wyższe, uwzględniając rozmiar szkody, utracone zarobki oraz krzywdę doznaną przez pracownika.
Jak udowodnić dyskryminację?
Ciężar dowodu w sprawach o dyskryminację został częściowo przerzucony na pracodawcę. Pracownik musi uprawdopodobnić, że doszło do nierównego traktowania, a pracodawca powinien udowodnić, że kierował się obiektywnymi przesłankami. Dowodami mogą być:
- dokumenty (np. wypowiedzenie, decyzje kadrowe)
- porównanie wynagrodzeń z innymi pracownikami
- zeznania świadków
- korespondencja mailowa
Najczęściej zadawane pytania
Czy można żądać przywrócenia do pracy? Tak – jeśli dyskryminacja przejawiała się w nielegalnym zwolnieniu, sąd może przywrócić pracownika do pracy.
Czy dyskryminacja w awansach daje prawo do odszkodowania? Tak – brak awansu lub dostępu do szkoleń ze względu na rodzicielstwo to forma nierównego traktowania.
Czy pracodawca może różnicować obowiązki rodziców? Nie – obowiązki muszą być przydzielane w sposób niedyskryminujący.
Podsumowanie
Dyskryminacja ze względu na ciążę, macierzyństwo lub ojcostwo jest naruszeniem prawa pracy. Pracownik ma prawo domagać się odszkodowania, a w razie bezprawnego zwolnienia – także przywrócenia do pracy. Ochrona rodzicielstwa w kodeksie pracy ma na celu zapewnienie równych szans w zatrudnieniu i bezpieczeństwa socjalnego dla rodziców.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
