Fałszywe oskarżenie to przestępstwo, które może mieć bardzo poważne konsekwencje – zarówno dla osoby pomówionej, jak i dla samego oskarżyciela. Zgodnie z art. 234 Kodeksu karnego, każdy kto zawiadamia organ ścigania o przestępstwie, którego nie popełniono, naraża się na odpowiedzialność karną. W praktyce oznacza to, że nie tylko fałszywe doniesienie na policję, ale także kłamstwo złożone w sądzie lub w prokuraturze może skończyć się aktem oskarżenia wobec zgłaszającego.
Na czym polega fałszywe oskarżenie?
Art. 234 kk brzmi:
„Kto, chcąc, aby wszczęto postępowanie karne przeciw innej osobie, zawiadamia o popełnieniu przez nią przestępstwa, wiedząc, że przestępstwa nie popełniono, podlega karze pozbawienia wolności do lat 2.”
Do popełnienia przestępstwa dochodzi, gdy:
- ktoś zawiadamia policję, prokuraturę lub inny organ o czynie karalnym,
- oskarżenie dotyczy konkretnej osoby,
- oskarżający wie, że do przestępstwa nie doszło lub wskazana osoba jest niewinna,
- celem działania jest wszczęcie postępowania karnego.
Przykłady fałszywego oskarżenia
- fałszywe zgłoszenie przemocy domowej w trakcie sprawy rozwodowej,
- oskarżenie o kradzież lub pobicie w ramach sąsiedzkiego konfliktu,
- zawiadomienie o rzekomym molestowaniu w miejscu pracy,
- pomówienie o gwałt, którego nie było – np. po zakończonej relacji.
Jakie są skutki fałszywego zawiadomienia?
Po otrzymaniu zgłoszenia organ ścigania często wszczyna dochodzenie, co może oznaczać:
- przesłuchanie niewinnej osoby,
- wpisanie do systemu jako podejrzanego,
- zatrzymanie, przeszukanie,
- poważne szkody wizerunkowe i rodzinne.
Jeśli okaże się, że zawiadomienie było nieprawdziwe, organy ścigania mogą postawić zarzut z art. 234 kk osobie zgłaszającej.
Co grozi za fałszywe oskarżenie?
Przestępstwo to jest zagrożone karą:
- do 2 lat pozbawienia wolności,
- grzywną lub ograniczeniem wolności,
- zadośćuczynieniem dla osoby pomówionej,
- publicznym przeproszeniem lub publikacją wyroku.
W praktyce, jeśli fałszywe oskarżenie było elementem szerszego sporu (np. rodzinnego), sądy często orzekają karę w zawieszeniu lub ograniczenie wolności – ale poważniejsze przypadki mogą skutkować więzieniem.
Jak się bronić przed fałszywym oskarżeniem?
Osoba pomówiona może:
- złożyć zawiadomienie o przestępstwie z art. 234 kk,
- wnieść powództwo cywilne o ochronę dóbr osobistych,
- domagać się przeprosin, zadośćuczynienia, a nawet zakazu kontaktu.
Kiedy oskarżenie nie jest przestępstwem?
Nie każde niesłuszne zawiadomienie oznacza przestępstwo. Aby odpowiadać z art. 234 kk, konieczne jest:
- działanie w złej wierze (świadomość, że osoba jest niewinna),
- intencja pociągnięcia jej do odpowiedzialności karnej.
Jeśli ktoś się pomylił, ale miał powody by sądzić, że doszło do przestępstwa – nie ponosi odpowiedzialności karnej.
Podsumowanie
Fałszywe oskarżenie to przestępstwo, które może zrujnować życie niewinnej osoby. Choć często wynika z emocji, zemsty lub walki o przewagę (np. w rozwodzie), ma realne konsekwencje – także dla sprawcy zawiadomienia. W razie otrzymania zarzutu z art. 234 kk lub bycia niesłusznie oskarżonym, warto działać szybko i skorzystać z pomocy prawnej.
Potrzebujesz pomocy w sprawie fałszywego oskarżenia? Skontaktuj się z kancelarią – przeanalizujemy Twoją sytuację i wskażemy możliwe kroki obrony lub odwetu prawnego.
Sprawdź również: