Fałszywe oskarżenie to przestępstwo, które może mieć bardzo poważne konsekwencje – zarówno dla osoby pomówionej, jak i dla samego oskarżyciela. Zgodnie z art. 234 Kodeksu karnego, każdy kto zawiadamia organ ścigania o przestępstwie, którego nie popełniono, naraża się na odpowiedzialność karną. W praktyce oznacza to, że nie tylko fałszywe doniesienie na policję, ale także kłamstwo złożone w sądzie lub w prokuraturze może skończyć się aktem oskarżenia wobec zgłaszającego.

Na czym polega fałszywe oskarżenie?

Art. 234 kk brzmi:

„Kto, chcąc, aby wszczęto postępowanie karne przeciw innej osobie, zawiadamia o popełnieniu przez nią przestępstwa, wiedząc, że przestępstwa nie popełniono, podlega karze pozbawienia wolności do lat 2.”

Do popełnienia przestępstwa dochodzi, gdy:

  • ktoś zawiadamia policję, prokuraturę lub inny organ o czynie karalnym,
  • oskarżenie dotyczy konkretnej osoby,
  • oskarżający wie, że do przestępstwa nie doszło lub wskazana osoba jest niewinna,
  • celem działania jest wszczęcie postępowania karnego.

Przykłady fałszywego oskarżenia

  • fałszywe zgłoszenie przemocy domowej w trakcie sprawy rozwodowej,
  • oskarżenie o kradzież lub pobicie w ramach sąsiedzkiego konfliktu,
  • zawiadomienie o rzekomym molestowaniu w miejscu pracy,
  • pomówienie o gwałt, którego nie było – np. po zakończonej relacji.

Jakie są skutki fałszywego zawiadomienia?

Po otrzymaniu zgłoszenia organ ścigania często wszczyna dochodzenie, co może oznaczać:

  • przesłuchanie niewinnej osoby,
  • wpisanie do systemu jako podejrzanego,
  • zatrzymanie, przeszukanie,
  • poważne szkody wizerunkowe i rodzinne.

Jeśli okaże się, że zawiadomienie było nieprawdziwe, organy ścigania mogą postawić zarzut z art. 234 kk osobie zgłaszającej.

Co grozi za fałszywe oskarżenie?

Przestępstwo to jest zagrożone karą:

  • do 2 lat pozbawienia wolności,
  • grzywną lub ograniczeniem wolności,
  • zadośćuczynieniem dla osoby pomówionej,
  • publicznym przeproszeniem lub publikacją wyroku.

W praktyce, jeśli fałszywe oskarżenie było elementem szerszego sporu (np. rodzinnego), sądy często orzekają karę w zawieszeniu lub ograniczenie wolności – ale poważniejsze przypadki mogą skutkować więzieniem.

Jak się bronić przed fałszywym oskarżeniem?

Osoba pomówiona może:

  • złożyć zawiadomienie o przestępstwie z art. 234 kk,
  • wnieść powództwo cywilne o ochronę dóbr osobistych,
  • domagać się przeprosin, zadośćuczynienia, a nawet zakazu kontaktu.

Kiedy oskarżenie nie jest przestępstwem?

Nie każde niesłuszne zawiadomienie oznacza przestępstwo. Aby odpowiadać z art. 234 kk, konieczne jest:

  • działanie w złej wierze (świadomość, że osoba jest niewinna),
  • intencja pociągnięcia jej do odpowiedzialności karnej.

Jeśli ktoś się pomylił, ale miał powody by sądzić, że doszło do przestępstwa – nie ponosi odpowiedzialności karnej.

Podsumowanie

Fałszywe oskarżenie to przestępstwo, które może zrujnować życie niewinnej osoby. Choć często wynika z emocji, zemsty lub walki o przewagę (np. w rozwodzie), ma realne konsekwencje – także dla sprawcy zawiadomienia. W razie otrzymania zarzutu z art. 234 kk lub bycia niesłusznie oskarżonym, warto działać szybko i skorzystać z pomocy prawnej.

Potrzebujesz pomocy w sprawie fałszywego oskarżenia? Skontaktuj się z kancelarią – przeanalizujemy Twoją sytuację i wskażemy możliwe kroki obrony lub odwetu prawnego.

Sprawdź również: