Podział majątku po rozwodzie to nie tylko dom, samochód i pieniądze. Gdy jedno z małżonków prowadzi działalność gospodarczą, pojawiają się pytania o składniki firmy, które trudno wycenić – takie jak dobra reputacja, lojalna baza klientów, know-how czy też zobowiązania finansowe. W tym artykule przybliżamy, jak sąd traktuje te elementy podczas podziału majątku wspólnego i co warto wiedzieć, planując rozwód z firmą w tle.
Czy wartości niematerialne firmy podlegają podziałowi?
Tak – choć ich ocena jest znacznie trudniejsza niż podział sprzętu czy środków pieniężnych. Do wartości niematerialnych przedsiębiorstwa zaliczają się m.in.:
- renoma i marka firmy,
- baza klientów i kontrahentów,
- wiedza specjalistyczna (know-how),
- pozycja rynkowa,
- uprawnienia – np. certyfikaty, licencje, koncesje.
Choć formalnie nie mają one fizycznej postaci, są uwzględniane przez biegłych w wycenie przedsiębiorstwa – szczególnie, gdy wpływają na jego wartość rynkową i generowanie zysku.
Jak sąd traktuje klientów firmy przy podziale majątku?
Klienci firmy nie są „majątkiem” w dosłownym sensie – ale ich liczba, lojalność i powtarzalność zakupów mogą decydować o rynkowej wartości firmy. Sąd nie dzieli klientów, ale bierze pod uwagę:
- wielkość i jakość bazy klientów,
- stabilność współpracy z kontrahentami,
- umowy długoterminowe (abonamenty, zlecenia cykliczne),
- dochody generowane przez powtarzalnych klientów.
Biegły wyceniający firmę może zastosować metodę dochodową lub opartą na zdyskontowanych przepływach pieniężnych (DCF), które uwzględniają potencjał przychodowy – czyli także wartość klientów.
Co z długami firmy – czy podlegają podziałowi?
Tak – długi powstałe w trakcie małżeństwa mogą być objęte podziałem majątku, ale tylko jeśli zostały zaciągnięte za zgodą obojga małżonków lub na potrzeby rodziny. Sytuacja wygląda różnie w zależności od rodzaju długu:
- kredyt firmowy zaciągnięty wspólnie – podlega podziałowi,
- kredyt firmowy zaciągnięty samodzielnie przez jedno z małżonków – zasadniczo jest jego zobowiązaniem, ale może wpływać na wartość firmy przy podziale,
- zobowiązania wobec kontrahentów – są częścią działalności, którą sąd może uwzględnić jako obciążenie wartości firmy.
W przypadku sporów sądowych często konieczne jest sporządzenie pełnego zestawienia aktywów i pasywów firmy oraz wykazanie źródeł zadłużenia i jego wpływu na wspólny majątek.
Jak udokumentować wartości niematerialne firmy?
Aby przekonać sąd (lub biegłego) o istotnej wartości niematerialnej przedsiębiorstwa, warto zgromadzić:
- umowy z klientami i kontrahentami,
- statystyki sprzedaży, lojalności klientów, opinie online,
- raporty marketingowe, analizy rozpoznawalności marki,
- dowody poniesionych nakładów na budowanie marki (np. reklama, strona WWW),
- raporty księgowe pokazujące rosnące zyski,
- dowody istnienia wartości know-how – np. procedury, patenty, systemy.
Im lepiej udokumentowane są wartości niematerialne, tym bardziej precyzyjna i sprawiedliwa może być wycena firmy i jej uwzględnienie w podziale majątku.
Jak adwokat może pomóc przy podziale firmy z trudnymi składnikami?
Adwokat z Katowic specjalizujący się w sprawach rozwodowych i gospodarczych może zapewnić kompleksowe wsparcie przy podziale firmy, oferując m.in.:
- identyfikację wszystkich składników majątku przedsiębiorstwa,
- wsparcie w udowodnieniu wkładu drugiego małżonka w wartość niematerialną firmy,
- reprezentację w sprawach o zwrot nakładów lub spłatę wartości udziałów,
- organizację rzetelnej wyceny przez biegłego sądowego,
- negocjacje ugodowe z drugą stroną – z uwzględnieniem przyszłości firmy.
Wartość niematerialna przedsiębiorstwa jest często większa niż suma jego sprzętu i środków finansowych – dlatego tak istotna jest właściwa ocena, ochrona i podział tych składników w trakcie rozwodu.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
