Wypadki w kopalniach są niestety częścią rzeczywistości zawodowej wielu górników. Ze względu na trudne i niebezpieczne warunki pracy, ryzyko urazów, kontuzji, a nawet wypadków śmiertelnych jest znacznie wyższe niż w innych branżach. W sytuacji zdarzenia wypadkowego niezwykle ważne jest szybkie i prawidłowe zgłoszenie wypadku. Od tego, czy i jak zostanie udokumentowany, zależy możliwość uzyskania należnych świadczeń i odszkodowania. Poniższy artykuł wyjaśnia, jak górnik powinien postępować krok po kroku.
Jakie przepisy regulują zgłaszanie wypadków przy pracy w kopalni?
Podstawowym aktem prawnym regulującym zgłaszanie wypadków przy pracy jest:
- ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. 1974 nr 24 poz. 141 ze zm.),
- rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. 2009 nr 105 poz. 870),
- ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych,
- wewnętrzne regulaminy zakładów górniczych oraz wytyczne Wyższego Urzędu Górniczego.
Zgodnie z przepisami, każdy pracownik – w tym górnik – który uległ wypadkowi przy pracy, ma obowiązek niezwłocznie powiadomić o tym przełożonego. Obowiązkiem pracodawcy jest natomiast wszczęcie postępowania powypadkowego i sporządzenie protokołu powypadkowego, który jest podstawą do ubiegania się o świadczenia z ZUS lub od pracodawcy.
Jak przebiega zgłoszenie wypadku krok po kroku?
W celu zabezpieczenia swoich praw, górnik powinien przestrzegać następujących etapów:
- Niezwłoczne poinformowanie przełożonego – zgłoszenia najlepiej dokonać jeszcze tego samego dnia, najlepiej ustnie i na piśmie, nawet jeśli objawy pojawiły się z opóźnieniem (np. uraz kręgosłupa).
- Udzielenie pierwszej pomocy i wizyta u lekarza – należy niezwłocznie udać się do placówki medycznej, a w dokumentacji lekarskiej należy wskazać, że uraz miał miejsce w czasie pracy (np. „wypadek w kopalni podczas szychty”).
- Sporządzenie protokołu powypadkowego – powołany przez pracodawcę zespół powypadkowy (z udziałem służb BHP i przedstawiciela pracowników) ustala okoliczności i przyczyny zdarzenia. Protokół musi być przedstawiony poszkodowanemu do zapoznania się i podpisania.
- Wniesienie zastrzeżeń do protokołu – jeżeli dokument zawiera nieścisłości lub nie oddaje rzeczywistego przebiegu wypadku, pracownik może zgłosić pisemne uwagi. Jest to istotne przy późniejszych roszczeniach.
- Zgłoszenie do ZUS – protokół trafia do ZUS, który na jego podstawie wypłaca jednorazowe odszkodowanie i inne świadczenia (np. rentę).
W przypadku ciężkiego lub śmiertelnego wypadku przy pracy, zakład górniczy ma dodatkowy obowiązek zawiadomienia prokuratury, Okręgowego Urzędu Górniczego oraz PIP.
Ile kosztuje pomoc prawna przy problemach z uznaniem wypadku?
Jeśli kopalnia nie chce uznać wypadku lub zaniża protokół, warto skorzystać z pomocy prawnika. Koszty pomocy adwokackiej są następujące:
- analiza protokołu i dokumentacji – zazwyczaj bezpłatna,
- porada prawna – od 300 do 500 zł,
- reprezentacja w sprawie o odszkodowanie – koszt ustalany indywidualnie,
- pismo do ZUS lub pozew do sądu – według stawki minimalnej lub ryczałtu.
W razie wygrania sprawy sądowej, pracownik może liczyć na zwrot kosztów przez stronę przeciwną. Koszt porady zwykle zostaje zaliczony w cenę obsługi całej sprawy.
Na jakie świadczenia może liczyć górnik po zgłoszeniu wypadku?
W zależności od skutków zdarzenia oraz decyzji ZUS i ewentualnego sądu, górnik może otrzymać:
- jednorazowe odszkodowanie z ZUS za uszczerbek na zdrowiu (np. 1431 zł za każdy procent w 2024 r.),
- rentę powypadkową, jeżeli niezdolność do pracy ma charakter długotrwały,
- świadczenia z ubezpieczenia grupowego lub OC pracodawcy,
- zadośćuczynienie za krzywdę, jeśli doszło do ciężkiego uszczerbku lub winy zakładu,
- zwrot kosztów leczenia, rehabilitacji, zakupu sprzętu ortopedycznego,
- świadczenia z ZFŚS (np. zapomogi, pomoc materialna),
- świadczenia dla rodziny – w przypadku śmierci górnika (m.in. odszkodowanie dla żony i dzieci).
Wysokość świadczeń zależy od stopnia uszczerbku, trwałości skutków wypadku oraz innych czynników indywidualnych. Istnieje również możliwość dochodzenia roszczeń cywilnych niezależnie od decyzji ZUS.
Jak adwokat może pomóc w sprawie wypadku górniczego?
Adwokat specjalizujący się w sprawach górniczych i wypadkach przy pracy może zapewnić kompleksową pomoc:
- oceni zasadność zgłoszenia i treść protokołu powypadkowego,
- złoży wniosek do ZUS i odwołanie w przypadku decyzji odmownej,
- poprowadzi sprawę sądową przeciwko kopalni lub ubezpieczycielowi,
- zadba o zabezpieczenie dowodów – zdjęcia, świadków, dokumentację medyczną,
- oszacuje wartość wszystkich możliwych roszczeń,
- przeprowadzi negocjacje ugodowe, jeśli będzie to korzystne.
Adwokat z Katowic znający realia pracy w kopalniach oraz specyfikę postępowań przed sądem pracy i sądem cywilnym może skutecznie reprezentować poszkodowanego na każdym etapie. Prawidłowe i terminowe zgłoszenie wypadku to pierwszy krok, ale równie ważne jest zabezpieczenie swoich interesów z pomocą profesjonalisty.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
