W dobie komunikacji elektronicznej coraz częściej groźby nie są wypowiadane bezpośrednio, ale przesyłane w wiadomościach – przez SMS, e-mail, Messenger czy inne komunikatory. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że takie działanie może stanowić przestępstwo ścigane z urzędu lub na wniosek pokrzywdzonego. W artykule wyjaśniamy, kiedy wiadomość może zostać uznana za groźbę karalną, co grozi sprawcy i jak się bronić lub dochodzić swoich praw jako ofiara.
Co to jest groźba karalna?
Groźba karalna to zapowiedź popełnienia przestępstwa wobec innej osoby lub jej bliskich – np. pobicia, zabójstwa, zniszczenia mienia, spalenia domu czy porwania dziecka. Musi być to groźba na tyle konkretna i realna, że u odbiorcy wywołuje uzasadnioną obawę jej spełnienia.
Podstawą prawną jest art. 190 §1 Kodeksu karnego:
„Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub na szkodę osoby jej najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.”
Czy groźba przez SMS, Messenger lub e-mail jest przestępstwem?
Tak – forma przekazu nie ma znaczenia. Groźba może zostać przekazana:
- ustnie,
- pisemnie,
- przez SMS,
- e-mailem,
- w wiadomości głosowej,
- za pomocą emotikonów (np. 💣 🔫 🧨 w kontekście groźby).
Liczy się treść i jej odbiór przez ofiarę – a nie to, czy wiadomość była „na żarty” lub czy faktycznie sprawca zamierzał ją spełnić.
Kiedy groźba jest „karalna”?
Aby zachowanie było przestępstwem, muszą zostać spełnione dwa warunki:
- Treść groźby dotyczy popełnienia przestępstwa (nie np. zwykłej obrazy).
- Groźba wywołuje uzasadnioną obawę spełnienia u odbiorcy.
Przykład: „Zniszczę ci samochód” – jeśli wiadomość pochodzi od osoby, która zna adres, wcześniej się mściła, używa agresywnego języka – może zostać uznana za groźbę karalną.
Jak udowodnić groźbę w wiadomości?
W sprawach o groźby dowody mają ogromne znaczenie. Można przedstawić:
- zrzuty ekranu z wiadomości (SMS, Messenger, WhatsApp),
- nagrania rozmów telefonicznych,
- wydruki maili,
- zeznania świadków (np. osób, które widziały reakcję ofiary),
- opinię psychologa o wpływie groźby na zdrowie psychiczne.
Ważne: nie kasuj wiadomości. Zabezpiecz urządzenie, zrób kopię i zgłoś sprawę na policję.
Co grozi sprawcy groźby karalnej?
Za przestępstwo z art. 190 k.k. grozi:
- grzywna,
- kara ograniczenia wolności,
- kara pozbawienia wolności do 2 lat.
W przypadku recydywy, gróźb kierowanych do dziecka, groźby połączonej z przemocą – kara może być surowsza (np. zakaz kontaktu, nakaz opuszczenia mieszkania).
Jak zgłosić groźby karalne?
- Zgłoś się na komisariat lub zadzwoń pod 112.
- Opowiedz funkcjonariuszowi o zdarzeniu i pokaż dowody (np. zrzuty ekranu, nagrania).
- Możesz też złożyć pisemne zawiadomienie do prokuratury.
- W sytuacjach pilnych – zawnioskuj o środki ochrony (zakaz zbliżania się, kontaktu).
Jeśli sprawa dotyczy bliskiej osoby (np. partnera, byłego męża/żony), warto rozważyć także zgłoszenie przemocy domowej.
Groźby w sprawach rodzinnych – jak reagować?
W sprawach o kontakty z dzieckiem, rozwód czy alimenty często dochodzi do emocjonalnych sytuacji. Jeśli jedna ze stron zaczyna grozić drugiej – np. „zabiorę ci dzieci”, „nie wyjdziesz z sądu żywa” – można:
- zgłosić groźby na policję,
- wnioskować o zakaz kontaktu w trybie zabezpieczenia,
- złożyć wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej.
Sądy rodzinne traktują poważnie sytuacje, w których dziecko staje się „narzędziem szantażu” między rodzicami.
Czy można pozwać za groźby cywilnie?
Tak – niezależnie od postępowania karnego można wystąpić na drogę cywilną z pozwem o:
- ochronę dóbr osobistych (art. 23 i 24 k.c.),
- zadośćuczynienie za straty psychiczne,
- publikację przeprosin lub zakaz kontaktu.
W niektórych przypadkach sądy przyznają kilkanaście lub kilkadziesiąt tysięcy złotych zadośćuczynienia za uporczywe grożenie lub stalking.
Podsumowanie
Grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa – również przez telefon lub internet – może być przestępstwem. Nie ma znaczenia, czy groźba padła przez SMS, Messenger, e-mail czy ustnie. Liczy się jej treść, odbiór i okoliczności.
Jeśli otrzymujesz niepokojące wiadomości, nie bagatelizuj sytuacji – dokumentuj wszystko, zgłoś sprawę organom ścigania, a jeśli potrzeba – skorzystaj z pomocy adwokata. Nasza kancelaria z Katowic oferuje kompleksową pomoc ofiarom gróźb oraz osobom niesłusznie oskarżanym o ich kierowanie.
eśli padłeś ofiarą gróźb karalnych lub jesteś niesłusznie oskarżony o ich kierowanie – skorzystaj z pomocy adwokata od spraw karnych w Katowicach. Kancelaria zapewnia reprezentację w postępowaniach przygotowawczych i sądowych, przygotowuje zawiadomienia i wnioski o środki ochrony, a także wspiera klientów w sprawach cywilnych o zadośćuczynienie.
tel. 32 307 01 77
[email protected]