Koszty sądowe w sprawach z ZUS – ile zapłacisz za odwołanie i postępowanie

Spis treści

• Czy odwołanie od decyzji ZUS jest płatne
• Opłaty w sądzie pracy i ubezpieczeń społecznych
• Kiedy ponosisz koszty postępowania
• Koszty zastępstwa procesowego
• Zwolnienie z kosztów sądowych
• Apelacja i koszty w sądzie drugiej instancji
• FAQ – najczęstsze pytania o koszty spraw z ZUS

Czy odwołanie od decyzji ZUS jest płatne

Odwołanie od decyzji ZUS do sądu pracy i ubezpieczeń społecznych jest wolne od opłat sądowych.
Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – osoby odwołujące się od decyzji ZUS nie płacą opłaty od pozwu ani wpisu sądowego.

Oznacza to, że nawet w przypadku skomplikowanych spraw o wysokie kwoty można złożyć odwołanie bez ponoszenia kosztów na początku postępowania.

Opłaty w sądzie pracy i ubezpieczeń społecznych

Postępowania z odwołań od decyzji ZUS prowadzą sądy pracy i ubezpieczeń społecznych.
W tego typu sprawach obowiązują uproszczone zasady kosztowe:

• brak opłaty od odwołania (pozew jest darmowy),
• brak opłaty od apelacji – jeśli stroną jest osoba fizyczna,
• stała opłata 30 zł za zażalenie, jeśli wnosi się je na postanowienie sądu,
• zwrot kosztów podróży świadka i biegłego – pokrywany przez sąd lub ZUS w zależności od wyniku sprawy.

Dzięki temu ryzyko finansowe prowadzenia sporu z ZUS jest stosunkowo niskie.

Kiedy ponosisz koszty postępowania

Koszty sądowe pojawiają się dopiero po zakończeniu sprawy.
Jeśli sąd uzna, że decyzja ZUS była prawidłowa, może zasądzić zwrot kosztów zastępstwa procesowego na rzecz ZUS.
Zazwyczaj jest to kwota od 180 do 240 zł w zależności od rodzaju sprawy.

Jeśli wygrasz, ZUS nie tylko nie otrzymuje zwrotu kosztów, ale może być zobowiązany do ich pokrycia wraz z kosztami opinii biegłych.

Koszty zastępstwa procesowego

Jeśli korzystasz z pomocy adwokata lub radcy prawnego, jego wynagrodzenie stanowi osobny koszt, uzależniony od stopnia skomplikowania sprawy.
Minimalne stawki określa rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r.:

• 180 zł – w sprawach o świadczenia z ubezpieczenia społecznego,
• 360 zł – w sprawach o składki,
• 720 zł – w sprawach o emerytury i renty o znacznej wartości.

Jeśli wygrasz – ZUS zwraca Ci te koszty.

Zwolnienie z kosztów sądowych

Osoby w trudnej sytuacji finansowej mogą złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych.
Wystarczy wypełnić formularz „Oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku i dochodach” (druk dostępny na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości).

Sąd może zwolnić z kosztów całkowicie lub częściowo – np. tylko z opłat za biegłego.
W przypadku pełnego zwolnienia również pełnomocnik z urzędu może zostać przyznany bezpłatnie.

Apelacja i koszty w sądzie drugiej instancji

Jeśli sprawa trafi do sądu apelacyjnego, zasady pozostają podobne.
Apelacja od wyroku sądu pierwszej instancji jest bezpłatna dla osoby fizycznej.
Jedynie przedsiębiorcy lub instytucje mogą być zobowiązane do uiszczenia opłaty stałej 30 lub 60 zł.

W przypadku przegranej w drugiej instancji strona może zostać obciążona kosztami zastępstwa procesowego – w granicach 240–480 zł.

FAQ – najczęstsze pytania o koszty spraw z ZUS

Czy ZUS zwraca koszty, jeśli przegram?

Tak – jeśli sąd uchyli decyzję ZUS, organ ma obowiązek zwrócić koszty zastępstwa procesowego i ewentualne koszty biegłych.

Czy mogę wnioskować o pełnomocnika z urzędu?

Tak – jeśli wykażesz, że nie stać Cię na prawnika, sąd może przyznać adwokata z urzędu bez opłat.

Czy sprawy z ZUS zawsze są darmowe?

Tak na początku. Opłaty mogą pojawić się dopiero po zakończeniu sprawy, w zależności od jej wyniku.

Czy ZUS może żądać zwrotu kosztów, jeśli przegram?

Tak, ale kwoty są symboliczne – zazwyczaj 180–240 zł. Dla większości spraw nie stanowi to dużego obciążenia.

Powiązane artykuły

• Odwołanie od decyzji ZUS – jak wygrać sprawę
• ZUS po latach żąda składek – przedawnienie i obrona
• Jak odzyskać pieniądze od ZUS po wygranej sprawie

Potrzebujesz pomocy w sporze z ZUS?

Adwokat Łukasz Oleś reprezentuje klientów w postępowaniach przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych.
Pomaga w sporządzaniu odwołań, apelacji i wniosków o zwolnienie z kosztów sądowych.
Skontaktuj się, by omówić swoją sprawę.