Kradzież poniżej 800 zł – wykroczenie czy przestępstwo?

W powszechnym przekonaniu wiele osób uważa, że kradzież rzeczy o wartości poniżej 500 zł jest całkowicie niegroźna i traktowana jedynie jako wykroczenie. Często można usłyszeć stwierdzenia typu „ukradł drobnostkę, więc nic mu nie zrobią” albo „poniżej 800 zł to nie przestępstwo”. Czy jednak rzeczywiście taka interpretacja przepisów jest zgodna z prawdą? Odpowiedź wymaga uwzględnienia aktualnego stanu prawnego oraz orzecznictwa.

Na czym polega różnica między wykroczeniem a przestępstwem kradzieży?

W polskim systemie prawnym kradzież może być zakwalifikowana jako wykroczenie lub przestępstwo, w zależności od wartości mienia, które zostało przywłaszczone. Zgodnie z art. 119 § 1 Kodeksu wykroczeń:

„Kto kradnie lub przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą, jeżeli jej wartość nie przekracza 800 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny”

Z kolei art. 278 § 1 Kodeksu karnego stanowi:

„Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.”

Obecnie wartość graniczna, która decyduje o tym, czy czyn stanowi wykroczenie czy przestępstwo, została wynosi 800 zł. Oznacza to, że jeśli wartość skradzionej rzeczy nie przekracza 800 zł, sprawca odpowiada za wykroczenie. Jeżeli wartość wynosi co najmniej 800 zł, jest to już przestępstwo.

Czy każda kradzież poniżej 800 zł to tylko wykroczenie?

To mit. Choć wartość mienia w większości przypadków decyduje o kwalifikacji prawnej, istnieje szereg okoliczności, w których kradzież rzeczy o wartości niższej niż 800 zł może zostać potraktowana jako przestępstwo. Dotyczy to m.in. osób działających w recydywie lub popełniających kradzieże seryjnie.

Art. 64 § 1 Kodeksu karnego przewiduje, że sprawca uprzednio karany za przestępstwo umyślne, który ponownie popełnia podobne przestępstwo, odpowiada w warunkach recydywy. W praktyce oznacza to, że osoba wielokrotnie karana za kradzieże może zostać pociągnięta do odpowiedzialności karnej, nawet gdy wartość przedmiotu kradzieży jest niższa niż 800 zł.

Podobnie działa instytucja czynu ciągłego (art. 12 k.k.), która pozwala traktować wiele drobnych kradzieży jako jedno przestępstwo. Dodatkowo, jeśli kradzież połączona była z włamaniem (art. 279 k.k.) lub przemocą (art. 280 k.k.), nie ma znaczenia wartość mienia – czyn i tak stanowi przestępstwo.

Ile może kosztować sprawa o kradzież – porada prawna i koszty obrony?

W przypadku kradzieży, niezależnie od jej kwalifikacji, warto skonsultować się z adwokatem. Pierwsza analiza sprawy jest zazwyczaj bezpłatna, a koszt porady prawnej wynosi zwykle 300–500 zł. W przypadku prowadzenia sprawy sądowej, honorarium adwokata ustalane jest indywidualnie i zależy od stopnia skomplikowania, liczby zarzutów i przewidywanego toku postępowania. Obsługa sprawy o kradzież zazwyczaj zaczyna się od 2500–3000 zł. Opłata za konsultację jest wliczana w końcowe wynagrodzenie, jeżeli adwokat prowadzi sprawę kompleksowo.

Jakie są możliwe konsekwencje prawne kradzieży o wartości poniżej 800 zł?

Jeśli czyn zakwalifikowany jest jako wykroczenie, sprawcy grożą m.in.:

• kara aresztu (do 30 dni),
• kara ograniczenia wolności (np. prace społeczne),
• kara grzywny (do 5000 zł),
• obowiązek naprawienia szkody.

W przypadku przestępstwa zagrożenie jest poważniejsze i obejmuje:

• karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat,
• wpis do Krajowego Rejestru Karnego,
• obowiązek naprawienia szkody,
• możliwość orzeczenia grzywny obok kary więzienia,
• w przypadku recydywy – surowsze kary i brak możliwości warunkowego umorzenia postępowania.

Przykład: zatrzymanie za kradzież kosmetyków w sklepie

Klientka została zatrzymana za kradzież kosmetyków o łącznej wartości 300 zł. Była to jej pierwsza sprawa, nigdy wcześniej nie była karana. Policja początkowo potraktowała zdarzenie jako wykroczenie. Jednak po analizie monitoringu ujawniono, że podobne incydenty miały miejsce kilkukrotnie. Prokurator uznał, że należy zastosować kwalifikację jako czyn ciągły i postawić zarzut przestępstwa. Adwokat z Katowic wykazał, że brak było zamiaru kontynuacji czynu, a wcześniejsze incydenty nie były jednoznaczne. Finalnie sprawa została umorzona warunkowo, a klientka uniknęła wpisu do rejestru karnego.

Kradzież poniżej 800 zł – czy w 2025 roku to tylko wykroczenie?

Od kilku lat granica 800 zł decyduje o tym, czy kradzież jest wykroczeniem, czy przestępstwem. W 2025 roku pojawiają się jednak dyskusje o zmianie tych przepisów ze względu na inflację i coraz częstsze powtarzające się wykroczenia. Warto śledzić aktualne regulacje, ponieważ kwalifikacja czynu ma duże znaczenie dla wymiaru kary.

Jak może pomóc adwokat w sprawie o kradzież?

Adwokat od spraw karnych może pomóc zarówno na etapie postępowania przygotowawczego, jak i sądowego. Rolą obrońcy jest:

• ocena, czy czyn może być zakwalifikowany jako wykroczenie zamiast przestępstwa,
• złożenie wniosku o warunkowe umorzenie postępowania lub odstąpienie od wymierzenia kary,
• reprezentowanie klienta podczas przesłuchań,
• prowadzenie negocjacji z prokuratorem,
• obrona na rozprawach i w postępowaniu odwoławczym.

W wielu przypadkach pomoc adwokata umożliwia uniknięcie wpisu do KRK, co ma kluczowe znaczenie dla życia zawodowego i osobistego sprawcy.

tel. 32 307 01 77
[email protected]