Naruszenie dóbr osobistych a ochrona danych osobowych – gdzie przebiega granica?

Ochrona danych osobowych i ochrona dóbr osobistych to dwa powiązane, ale odrębne obszary prawa. Dane osobowe podlegają regulacjom RODO i ustawy o ochronie danych osobowych, natomiast dobra osobiste – przepisom kodeksu cywilnego. W praktyce naruszenie danych osobowych często oznacza jednocześnie naruszenie dóbr osobistych, zwłaszcza prawa do prywatności, dobrego imienia czy poczucia bezpieczeństwa.

Czym są dane osobowe, a czym dobra osobiste?

• dane osobowe – wszelkie informacje pozwalające zidentyfikować osobę, np. imię, nazwisko, adres, PESEL, numer telefonu, wizerunek,
• dobra osobiste – wartości chronione przez prawo cywilne, takie jak prywatność, dobre imię, godność, wizerunek, tajemnica korespondencji.

Choć te pojęcia nie są tożsame, w praktyce bardzo często się pokrywają. Ujawnienie danych osobowych bez podstawy prawnej może naruszać zarówno przepisy o ochronie danych, jak i kodeks cywilny.

Przykłady naruszeń

• opublikowanie w internecie danych adresowych osoby prywatnej,
• ujawnienie numeru telefonu lub e-maila bez zgody,
• rozpowszechnianie wizerunku w negatywnym kontekście,
• wykorzystanie danych w celu nękania, marketingu bez zgody, podszywania się,
• przekazanie danych pracownika osobom trzecim bez podstawy prawnej.

Odpowiedzialność cywilna i administracyjna

Osoba, której dane zostały ujawnione, może skorzystać z dwóch ścieżek:

• cywilnej – powództwo o ochronę dóbr osobistych na podstawie art. 23 i 24 kc, z możliwością żądania przeprosin, zadośćuczynienia czy odszkodowania,
• administracyjnej – skarga do Prezesa UODO, który może nałożyć wysoką karę finansową na administratora danych.

Jakie roszczenia przysługują poszkodowanemu?

• usunięcie skutków naruszenia, np. usunięcie danych z internetu,
• zaniechanie dalszego rozpowszechniania,
• zadośćuczynienie pieniężne za krzywdę,
• odszkodowanie za szkody materialne, np. straty finansowe spowodowane wykorzystaniem danych,
• świadczenie na cel społeczny.

Znaczenie dowodów

Kluczowe jest zgromadzenie dowodów, np. zrzutów ekranu, korespondencji, zaświadczeń od organów, które potwierdzają wykorzystanie danych. W sprawach o naruszenie dóbr osobistych sąd będzie badał zarówno fakt ujawnienia, jak i jego wpływ na życie prywatne i zawodowe poszkodowanego.

Podsumowanie

Naruszenie danych osobowych może jednocześnie stanowić naruszenie dóbr osobistych. Poszkodowany ma do dyspozycji zarówno roszczenia cywilne, jak i instrumenty wynikające z RODO. Skuteczna obrona wymaga szybkiej reakcji i wsparcia prawnego, aby usunąć skutki naruszenia i uzyskać należną rekompensatę.

tel. 32 307 01 77
[email protected]