Odpowiedzialność współsprawcy wypadku – kto odpowiada i jak ustala się winę?

Kim jest współsprawca wypadku?

Współsprawca to osoba, której zachowanie przyczyniło się do powstania wypadku, ale nie była jedynym sprawcą zdarzenia.
Może to być np. drugi kierowca, pasażer instruujący prowadzącego, operator pojazdu mechanicznego lub osoba, która nie zachowała zasad bezpieczeństwa na drodze.

W praktyce często zdarzają się sytuacje, w których dwóch kierowców narusza przepisy, a szkoda powstaje w wyniku ich wspólnego działania lub zaniechania. Wtedy obaj odpowiadają za skutki wypadku jako współsprawcy.

Podstawa prawna odpowiedzialności

Podstawę stanowią przepisy Kodeksu cywilnego i Kodeksu karnego.
W szczególności:

• art. 441 §1 Kodeksu cywilnego – jeśli kilka osób ponosi odpowiedzialność za tę samą szkodę, są one zobowiązane solidarnie,
• art. 177 §1–2 Kodeksu karnego – dotyczy odpowiedzialności karnej za wypadek drogowy, także przy współsprawstwie,
• art. 415 KC – ogólna zasada odpowiedzialności za czyn niedozwolony („kto z winy swej wyrządził szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia”).

Rodzaje odpowiedzialności współsprawców

W zależności od charakteru zdarzenia, współsprawcy mogą ponosić:

• odpowiedzialność cywilną – wobec poszkodowanego (zadośćuczynienie, odszkodowanie),
• odpowiedzialność karną – za naruszenie przepisów ruchu drogowego lub spowodowanie obrażeń,
• odpowiedzialność regresową – między sobą, po wypłacie odszkodowania przez jednego z nich lub przez ubezpieczyciela.

Odpowiedzialność solidarna współsprawców

Zgodnie z art. 441 §1 KC, współsprawcy ponoszą odpowiedzialność solidarną.
Oznacza to, że poszkodowany może żądać naprawienia szkody w całości od jednego z nich, a dopiero ten, który zapłacił – może dochodzić części zwrotu od pozostałych.

W praktyce przyspiesza to wypłatę świadczeń, ponieważ poszkodowany nie musi ustalać dokładnych proporcji winy między kierowcami – wystarczy, że udowodni, iż kilku z nich przyczyniło się do zdarzenia.

Jak ustala się procent winy?

Stopień przyczynienia się poszczególnych współsprawców ustalany jest na podstawie opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych.
Bierze się pod uwagę m.in. prędkość, tor ruchu, reakcję kierowców, stan nawierzchni i obowiązujące przepisy.

Wina może być rozdzielona np. 70/30 lub 50/50. W sprawach cywilnych sąd często ocenia również zachowanie poszkodowanego (np. brak pasów bezpieczeństwa), co może skutkować tzw. przyczynieniem.

Ubezpieczenie OC a współsprawcy

Każdy z kierowców posiada własną polisę OC, więc jeśli obaj przyczynili się do wypadku, wypłaty dokonywane są z obu polis proporcjonalnie do stopnia winy.
W razie sporów między ubezpieczycielami rozliczenia odbywają się w ramach tzw. regresu wewnętrznego.

Poszkodowany nie musi zajmować się tym rozliczeniem – otrzymuje pełną kwotę od jednego z zakładów ubezpieczeń, który później rozlicza się z pozostałymi.

Przykłady z praktyki

• Dwóch kierowców wjeżdża jednocześnie na skrzyżowanie na żółtym świetle – sąd uznaje ich za współsprawców wypadku i nakazuje solidarne odszkodowanie dla poszkodowanego.
• Kierowca ciężarówki i osobówki – obaj przekroczyli prędkość, a pieszy doznał obrażeń. Ustalono 60% winy ciężarówki i 40% osobówki.
• Współsprawstwo w kolizji podczas cofania – obaj kierowcy nie zachowali ostrożności, odszkodowanie rozdzielono po połowie.

Jak dochodzić roszczeń przy kilku sprawcach?

Poszkodowany może złożyć jedno roszczenie przeciwko wszystkim współsprawcom lub tylko wobec jednego z nich.
Po wypłacie odszkodowania ubezpieczyciel ma prawo wystąpić z roszczeniem regresowym do drugiego współsprawcy.

Warto dołączyć do pozwu wszystkie dokumenty z policji i biegłego – pozwala to sądowi szybko ustalić proporcję winy i uniknąć długiego sporu o fakty.

Jak pomaga kancelaria?

Kancelaria Łukasza Olesia prowadzi sprawy o odszkodowania, w których występuje więcej niż jeden sprawca.
Analizujemy materiał dowodowy, rekonstrukcję wypadku i dokumentację policyjną, ustalając realny zakres odpowiedzialności każdego z uczestników.
Dzięki temu poszkodowany otrzymuje pełną kwotę szybciej, a sprawa nie przeciąga się przez spory między ubezpieczycielami.

FAQ – najczęstsze pytania

Czy każdy uczestnik wypadku odpowiada tak samo?
Nie – zakres odpowiedzialności zależy od stopnia przyczynienia się do zdarzenia. Może być różny dla każdego współsprawcy.

Czy mogę otrzymać odszkodowanie, jeśli sam częściowo zawiniłem?
Tak, ale jego wysokość zostanie proporcjonalnie obniżona o Twój stopień winy.

Czy ubezpieczyciele zawsze rozliczają się między sobą?
Tak, poszkodowany nie bierze udziału w tych rozliczeniach – wypłatę otrzymuje z jednej polisy.

Czy sąd może zmienić proporcje winy z ustaleń policji?
Tak, sąd nie jest związany decyzją organów ścigania. Opiera się na opinii biegłego i dowodach z postępowania cywilnego.

tel. 32 307 01 77
[email protected]