Szybszy i prostszy rozwód bez udziału sądu?
Ministerstwo Sprawiedliwości pracuje nad wprowadzeniem rozwiązania, które umożliwi małżonkom rozwiązanie małżeństwa bez konieczności przechodzenia przez postępowanie sądowe. Projekt zakłada przekazanie kompetencji w tym zakresie urzędom stanu cywilnego. To ważna zmiana, która mogłaby znacząco przyspieszyć procedurę rozwodową w Polsce.
Wzrost liczby rozwodów i problemy z wydolnością sądów
Liczba rozwodów w Polsce systematycznie rośnie. W 2022 r. do sądów wpłynęło 78,5 tys. pozwów rozwodowych, w 2023 r. było to już 81 tys., a w 2024 r. liczba ta zbliżyła się do 83 tys. Wydłużające się terminy rozpraw oraz przeciążenie sądów sprawiają, że wprowadzenie alternatywnego modelu rozwiązywania małżeństwa wydaje się konieczne. W przypadkach, gdy obie strony zgadzają się na rozwód, procedura sądowa może trwać nawet kilka miesięcy, co generuje dodatkowy stres i wydłuża czas formalnego zakończenia małżeństwa.
Administracyjny rozwód – jakie będą zasady?
Ministerstwo Sprawiedliwości początkowo rozważało dwa modele pozasądowego rozwodu:
✔ Notarialny – rozwód mógłby być orzekany przez notariuszy, co gwarantowałoby sprawność procedury i jej pełną legalność.
✔ Administracyjny – rozwód miałby być udzielany przez kierownika urzędu stanu cywilnego, co zapewniłoby większą dostępność procedury dla obywateli.
Ostatecznie zdecydowano się na rozwiązanie administracyjne. Jak poinformowało Ministerstwo, decyzja ta została podjęta po analizie różnych opcji i uznaniu, że to rozwiązanie jest bardziej korzystne.
Kto będzie mógł skorzystać z rozwodu w USC?
Projekt zakłada, że administracyjny rozwód byłby dostępny tylko w określonych przypadkach, a więc dla par, które:
✔ nie mają wspólnych małoletnich dzieci,
✔ zgadzają się na rozwód i nie orzekają o winie,
✔ nie mają nierozstrzygniętych spraw majątkowych.
Obecnie około 20 tys. rozwodów rocznie spełnia te kryteria, co oznacza, że wdrożenie takiego rozwiązania mogłoby znacząco odciążyć sądy okręgowe.
Co dalej? Prace legislacyjne i konsultacje
Choć Ministerstwo Sprawiedliwości wybrało koncepcję rozwodu przed kierownikiem USC, projekt znajduje się jeszcze na etapie wstępnych założeń. Przed wprowadzeniem nowych przepisów konieczne będą szerokie konsultacje, analizy prawne oraz prace legislacyjne.
Nie jest również wykluczone, że w dalszym etapie prac nad zmianami wróci pomysł rozwodu notarialnego. Notariusze od dawna sygnalizują gotowość do wprowadzenia takiej procedury i mogą stanowić alternatywę dla modelu administracyjnego.
Podsumowanie
Plany dotyczące pozasądowego rozwiązania małżeństwa są krokiem w stronę usprawnienia polskiego systemu prawnego. Możliwość uzyskania rozwodu w USC mogłaby znacząco przyspieszyć procedurę i zmniejszyć obciążenie sądów. Na ostateczny kształt nowych przepisów trzeba jednak jeszcze poczekać – prace legislacyjne oraz konsultacje społeczne zdecydują, czy i kiedy administracyjny rozwód stanie się rzeczywistością w Polsce.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
