Kiedy można złożyć pozew o eksmisję po rozwodzie?
Po rozwodzie zdarza się, że byli małżonkowie nadal zamieszkują wspólne mieszkanie, mimo że stosunki między nimi są napięte. W takiej sytuacji osoba, która ma do lokalu tytuł prawny (np. jest właścicielem lub najemcą), może żądać eksmisji byłego małżonka. Podstawę prawną stanowi art. 222 §1 Kodeksu cywilnego (roszczenie windykacyjne właściciela) oraz – w przypadku lokali mieszkalnych – przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów.
Eksmisja po rozwodzie jest dopuszczalna, gdy jeden z byłych małżonków nie ma już prawa do zajmowania lokalu, a jego dalsza obecność utrudnia korzystanie z mieszkania osobie uprawnionej. Sąd rozstrzyga, czy istnieje obowiązek opuszczenia lokalu oraz czy przysługuje prawo do lokalu socjalnego.
Podstawa prawna eksmisji byłego małżonka
Najczęstsze przypadki, w których sąd może orzec eksmisję:
- mieszkanie stanowi własność jednego z małżonków, a po rozwodzie drugi nie ma prawa do dalszego zamieszkiwania,
- były małżonek zachowuje się nagannie – stosuje przemoc, nadużywa alkoholu lub utrudnia wspólne użytkowanie lokalu,
- umowa najmu została wypowiedziana, a osoba nadal zajmuje lokal,
- lokal był przydzielony służbowo lub spółdzielczo, a prawo do niego przysługuje tylko jednej stronie.
W praktyce sądy najczęściej orzekają eksmisję, gdy dalsze wspólne zamieszkiwanie prowadzi do konfliktów i naruszenia dóbr osobistych jednej ze stron.
Jak napisać pozew o eksmisję po rozwodzie?
Pozew o eksmisję składa się do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. Powinien on zawierać:
- oznaczenie sądu, danych stron i adresu lokalu,
- żądanie nakazania opuszczenia i opróżnienia lokalu,
- opis stanu faktycznego – np. rozwód, wyłączna własność, konflikty, brak umowy,
- dowody – wyrok rozwodowy, akt własności, zeznania świadków, notatki policyjne, zdjęcia, korespondencję,
- wniosek o nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności (w przypadkach rażących naruszeń).
Do pozwu należy dołączyć odpis dla pozwanego oraz dowód uiszczenia opłaty sądowej (200 zł). W przypadku osób w trudnej sytuacji finansowej możliwe jest złożenie wniosku o zwolnienie od kosztów.
Jak przebiega postępowanie o eksmisję?
Po złożeniu pozwu sąd wyznacza rozprawę, podczas której przesłuchuje strony i świadków. Jeżeli uzna, że pozwany nie ma tytułu prawnego do lokalu, wydaje wyrok nakazujący jego eksmisję.
W wyroku sąd może jednocześnie:
- przyznać prawo do lokalu socjalnego (jeżeli pozwany spełnia warunki z ustawy),
- odroczyć wykonanie eksmisji na czas oznaczony,
- nadać rygor natychmiastowej wykonalności, jeśli dalsze zamieszkiwanie grozi bezpieczeństwu domowników.
Po uprawomocnieniu wyroku eksmisję przeprowadza komornik, przy asyście policji i pracownika gminy. Jeżeli osoba eksmitowana nie ma dokąd się udać, gmina ma obowiązek zapewnić jej lokal socjalny.
Czy były małżonek ma prawo do lokalu po rozwodzie?
To zależy od tytułu prawnego do nieruchomości. Jeżeli mieszkanie było własnością jednego z małżonków, po rozwodzie drugi nie ma prawa w nim pozostawać. Jeśli jednak był współwłaścicielem – konieczne będzie przeprowadzenie podziału majątku wspólnego przed wystąpieniem o eksmisję.
W szczególnych sytuacjach sąd może pozwolić byłemu małżonkowi na tymczasowe zamieszkiwanie w lokalu – np. gdy opiekuje się małoletnim dzieckiem lub nie ma innego miejsca pobytu. Takie przypadki rozpatrywane są indywidualnie.
Podsumowanie
Pozew o eksmisję po rozwodzie to skuteczne narzędzie ochrony prawa własności, ale wymaga starannego przygotowania dowodów i wskazania tytułu prawnego do lokalu. W 2025 roku sądy coraz częściej przyznają rację właścicielom, jeśli były małżonek uporczywie zajmuje lokal bez zgody. Warto jednak pamiętać, że w przypadku dzieci i osób w trudnej sytuacji sąd może orzec prawo do lokalu socjalnego.
FAQ – najczęstsze pytania
Czy można eksmitować byłego małżonka, jeśli nie ma się jeszcze podziału majątku?
Nie zawsze – najpierw trzeba ustalić, komu przysługuje własność lokalu. Eksmisja jest możliwa dopiero po zakończeniu sprawy o podział majątku.
Czy eksmisja obejmuje także rzeczy osobiste?
Tak, wyrok obejmuje obowiązek opróżnienia lokalu ze wszystkich rzeczy pozwanego.
Ile trwa sprawa o eksmisję?
Średnio od 6 do 12 miesięcy – zależy od liczby rozpraw i postawy pozwanego.
Potrzebujesz pomocy?
Adwokat może pomóc w przygotowaniu pozwu o eksmisję, zgromadzeniu dowodów oraz reprezentowaniu przed sądem. Skontaktuj się z adwokatem od spraw rozwodowych, aby uzyskać wsparcie w postępowaniu eksmisyjnym i ochronić swoje prawa do mieszkania.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
