Praca w niedziele i święta – kiedy dozwolona i jaka rekompensata?

Praca w niedziele i święta – zasada ogólna

Kodeks pracy wprowadza zasadę, że praca w niedziele i święta jest co do zasady zakazana. Ustawodawca chce w ten sposób chronić prawo pracownika do odpoczynku i życia rodzinnego. Istnieją jednak liczne wyjątki, w których praca w te dni jest dozwolona.

Kiedy praca w niedziele i święta jest dozwolona?

Pracownik może zostać zobowiązany do pracy w niedziele i święta m.in. w przypadku:

• pracy w transporcie i komunikacji
• pracy w zakładach służby zdrowia i opieki społecznej
• pracy w gastronomii i hotelarstwie
• pracy w jednostkach użyteczności publicznej
• pracy w rolnictwie i hodowli
• pracy w systemie zmianowym, gdy wymaga tego organizacja pracy

Dodatkowo do wyjątków należą centra handlowe i sklepy internetowe w zakresie obsługi zamówień, choć sprzedaż detaliczna w niedziele handlowe jest odrębnie regulowana przez ustawę o zakazie handlu w niedziele.

Rekompensata za pracę w niedziele i święta

Pracownikowi, który pracuje w niedzielę lub święto, przysługuje:

• inny dzień wolny od pracy – udzielony w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po dniu pracy
• dodatek do wynagrodzenia – w przypadku, gdy nie można udzielić dnia wolnego

Dodatek ten wynosi 100% wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w święto lub niedzielę.

Zakaz handlu w niedziele a kodeks pracy

Ustawa o zakazie handlu w niedziele przewiduje dodatkowe ograniczenia dla pracowników zatrudnionych w sklepach i galeriach handlowych. Co do zasady handel jest zakazany, a wyjątki obejmują m.in. stacje paliw, apteki czy małe sklepy prowadzone przez właściciela.

Prawa pracownika

Pracownik zatrudniony w niedziele i święta ma prawo do:

• co najmniej jednej wolnej niedzieli w miesiącu
• wynagrodzenia z dodatkiem 100%, jeśli nie otrzyma dnia wolnego
• odmowy pracy, jeśli polecenie pracodawcy narusza przepisy prawa

Najczęściej zadawane pytania

Czy pracodawca może zmusić do pracy w święto? Tak, ale tylko w przypadkach przewidzianych w kodeksie pracy.

Czy pracownik ma prawo do dnia wolnego? Tak – za pracę w niedzielę lub święto należy się inny dzień wolny.

Czy praca w niedzielę handlową różni się od zwykłej? Tak – w niedziele handlowe praca w sklepach jest dopuszczona na podstawie przepisów szczególnych.

Podsumowanie

Praca w niedziele i święta jest wyjątkowa i dozwolona tylko w określonych sytuacjach. Pracownikowi przysługuje rekompensata w postaci dnia wolnego lub dodatku do wynagrodzenia. Regulacje mają zapewnić równowagę między obowiązkami zawodowymi a prawem do odpoczynku.

tel. 32 307 01 77
[email protected]