Przemoc domowa to nie tylko dramat osobisty, ale również okoliczność, która może mieć znaczenie prawne w sprawie o podział majątku. Wielu klientów zadaje pytanie: czy jeśli małżonek stosował przemoc, to dostanie mniej? Czy Niebieska Karta może pomóc w sprawiedliwym rozdzieleniu majątku po rozwodzie? W tym artykule wyjaśniamy, jak wygląda podział majątku w świetle przemocy i jakie znaczenie ma dokumentacja przemocy domowej, w tym procedura Niebieskiej Karty.
Co to jest Niebieska Karta?
Niebieska Karta to procedura uruchamiana w przypadku podejrzenia przemocy domowej. Może zostać założona przez:
- Policję,
- Ośrodek Pomocy Społecznej,
- szkołę, przedszkole, placówkę oświatową,
- placówkę ochrony zdrowia.
Niebieska Karta dokumentuje zgłoszenie przemocy i zawiera opis sytuacji, rozmowy z ofiarą, interwencje służb, ustalenia zespołu interdyscyplinarnego. Nie jest równoznaczna z wyrokiem skazującym, ale bywa ważnym dowodem w sprawach cywilnych – w tym o podział majątku.
Czy przemoc wpływa na podział majątku?
W świetle prawa, podział majątku wspólnego po rozwodzie odbywa się na zasadzie równości – co do zasady każdy z małżonków ma prawo do połowy wspólnego dorobku. Jednak są sytuacje, w których sąd może orzec nierówny podział majątku – i przemoc domowa może być jedną z takich okoliczności.
Kiedy sąd może orzec nierówny podział majątku?
Podstawą do nierównego podziału jest art. 43 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, który stanowi, że:
„Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustalenia, że udziały w majątku wspólnym nie są równe.”
Takim ważnym powodem może być m.in. rażące naruszenie obowiązków małżeńskich, np.:
- nadużywanie alkoholu,
- przemoc psychiczna lub fizyczna,
- rozrzutność,
- odmowa pracy, pasożytniczy tryb życia,
- ukrywanie dochodów lub zadłużanie majątku wspólnego.
Jeśli jeden z małżonków systematycznie stosował przemoc i nie przyczyniał się do tworzenia majątku – sąd może przyznać drugiej stronie większy udział.
Jak udowodnić przemoc w sprawie o podział majątku?
Przemoc musi być udowodniona – nie wystarczy samo stwierdzenie. Pomocne mogą być:
- wydruk i treść Niebieskiej Karty,
- zeznania świadków – rodziny, sąsiadów, znajomych,
- notatki policyjne, interwencje,
- orzeczenia sądu karnego (jeśli zapadły),
- zaświadczenia z OPS, dokumentacja medyczna, zdjęcia obrażeń.
Niebieska Karta nie przesądza o winie, ale jest silnym dowodem, że problem przemocy był realny i trwały – a nie stworzony na potrzeby sprawy majątkowej.
Czy sądy orzekają nierówny podział za przemoc?
Nie zawsze. Sądy są ostrożne i wymagają solidnego materiału dowodowego. Niemniej jednak, coraz częściej spotyka się orzeczenia, w których przemoc – zwłaszcza powiązana z nadużywaniem alkoholu i finansowym pasożytnictwem – skutkuje np.:
- podziałem majątku w proporcji 70/30 lub 60/40,
- odmową zaliczenia określonych składników majątku na rzecz sprawcy przemocy,
- pominięciem małżonka w uzyskanych korzyściach (np. mieszkaniu czy aucie).
Każda sprawa jest oceniana indywidualnie, ale przemoc – odpowiednio udokumentowana – może zmienić klasyczny „połowiczny” podział majątku.
Czy można żądać wyłączenia sprawcy przemocy z podziału majątku?
Nie. Nie istnieje instytucja „całkowitego wykluczenia” jednego z małżonków. Nawet jeśli osoba była sprawcą przemocy, miała obowiązek przyczyniać się do powstania majątku. Podział 100% do 0% jest ekstremalnie rzadki i może nastąpić wyłącznie przy skrajnych okolicznościach – np. gdy jeden z małżonków zupełnie nie pracował, niszczył majątek, znęcał się przez wiele lat i nie wnosił żadnego wkładu.
Jak się przygotować do podziału majątku przy przemocy?
Jeśli byłeś ofiarą przemocy i chcesz to uwzględnić w sprawie majątkowej:
- zabezpiecz kopie dokumentów – Niebieska Karta, notatki policyjne, zaświadczenia z OPS, zaświadczenia lekarskie,
- sporządź listę świadków, którzy mogą potwierdzić sytuację,
- przygotuj szczegółowy opis wkładów stron w majątek (zarobki, opieka nad dziećmi, obowiązki domowe),
- rozważ złożenie wniosku o nierówny podział już przy pozwie o rozwód lub w osobnym postępowaniu.
Podsumowanie
Niebieska Karta może mieć realne znaczenie w sprawie o podział majątku. Choć nie wyklucza sprawcy przemocy z dziedziczenia, może być podstawą do żądania nierównego podziału – zwłaszcza jeśli przemoc była długotrwała, potwierdzona i połączona z brakiem zaangażowania w życie rodziny i tworzenie majątku. Ważne jest dobre przygotowanie dowodów i profesjonalne wsparcie prawne.
Jeśli chcesz powołać się na przemoc domową w sprawie o podział majątku – skontaktuj się z naszą kancelarią. Doradzimy, jak zgromadzić materiał dowodowy, przygotujemy skuteczny wniosek i zadbamy o Twoje prawa w sądzie.
Jeśli chcesz powołać się na przemoc domową w sprawie o podział majątku po rozwodzie – skontaktuj się z naszą kancelarią
tel. 32 307 01 77
[email protected]
