Czym jest tzw. revenge porn?
Rozpowszechnianie nagrań i zdjęć o charakterze intymnym, zwane potocznie „revenge porn”, to coraz częstszy problem w erze mediów społecznościowych. Najczęściej dotyczy sytuacji, w której jedna ze stron ujawnia nagie zdjęcia lub nagrania drugiej osoby bez jej zgody – zazwyczaj po rozstaniu lub w wyniku konfliktu osobistego. Polskie prawo przewiduje za takie zachowanie odpowiedzialność karną na podstawie art. 191a kodeksu karnego.
Art. 191a k.k. – podstawa prawna
Przepis ten zakazuje utrwalania oraz rozpowszechniania wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynności seksualnej bez jej zgody. Oznacza to, że przestępstwem jest zarówno samo nagranie, jak i późniejsze udostępnienie takich materiałów – np. w internecie, w wiadomościach prywatnych czy w gronie znajomych.
Jakie kary grożą za rozpowszechnianie nagrań intymnych?
- za nieuprawnione utrwalanie – kara do 5 lat pozbawienia wolności
- za rozpowszechnianie – kara od 3 miesięcy do 5 lat więzienia
- jeżeli sprawca działa w celu poniżenia lub wyrządzenia szkody – sąd może orzec surowszą karę
W praktyce oznacza to, że już samo nagranie bez zgody osoby nagiej stanowi przestępstwo, a dalsze udostępnianie tylko pogłębia odpowiedzialność karną.
Dlaczego revenge porn jest tak niebezpieczny?
Nagrania intymne trafiają bardzo szybko do sieci i są trudne do usunięcia. Ofiara traci kontrolę nad swoją prywatnością, a konsekwencje psychiczne mogą być dramatyczne – od ostracyzmu społecznego po poważne problemy emocjonalne. Z tego powodu prawo chroni szczególnie sferę życia intymnego i uznaje ją za dobro osobiste.
Jak wygląda postępowanie karne?
Po złożeniu zawiadomienia organy ścigania podejmują działania w celu zabezpieczenia dowodów. Najczęściej są to:
- kopie treści zamieszczonych w internecie
- dane z telefonów i komputerów sprawcy
- korespondencja w komunikatorach i mediach społecznościowych
- zeznania świadków potwierdzających rozpowszechnienie materiałów
Możliwe linie obrony
Sprawca może bronić się, wskazując m.in.:
- brak zamiaru rozpowszechnienia – materiały zostały ujawnione bez jego wiedzy
- zgodę osoby nagranej – jeżeli rzeczywiście wyraziła ją wprost
- brak dowodów potwierdzających, że to on dokonał publikacji
Ochrona cywilna
Oprócz odpowiedzialności karnej ofiara może także domagać się ochrony na drodze cywilnej. W grę wchodzi żądanie usunięcia skutków naruszenia, przeprosiny, odszkodowanie lub zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Coraz częściej sądy przyznają wysokie kwoty zadośćuczynienia za naruszenie prywatności i dobrego imienia.
Najczęściej zadawane pytania
Czy samo przechowywanie nagrania jest karalne? Jeśli zostało ono wykonane bez zgody, już samo utrwalenie jest przestępstwem.
Czy kara grozi też za wysłanie nagrania jednej osobie? Tak – rozpowszechnianie to nie tylko publikacja w internecie, ale także przekazanie materiału choćby jednej osobie.
Czy ofiara może żądać odszkodowania? Tak – zarówno w postępowaniu cywilnym, jak i w procesie karnym w formie tzw. powództwa adhezyjnego.
Podsumowanie
Rozpowszechnianie nagrań intymnych bez zgody osoby nagranej jest poważnym przestępstwem. Art. 191a k.k. przewiduje za to karę do 5 lat pozbawienia wolności. Ochrona dotyczy nie tylko prawa karnego – ofiara może także dochodzić zadośćuczynienia i odszkodowania. Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy dowodów oraz skutecznej obrony w sądzie.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
