Rozwód osoby prowadzącej działalność gospodarczą często staje się skomplikowanym postępowaniem majątkowym. W grę wchodzi bowiem nie tylko dom, samochód czy oszczędności, ale także firma – której wartość może znacząco przewyższać inne składniki wspólnego majątku. W tym artykule omawiamy, jak sąd podchodzi do podziału majątku w przypadku, gdy jeden z małżonków jest przedsiębiorcą oraz jakie narzędzia są dostępne dla ochrony interesów obu stron.
Co wchodzi w skład majątku wspólnego przy rozwodzie przedsiębiorcy?
W skład majątku wspólnego wchodzą m.in.:
- dochody z działalności gospodarczej uzyskiwane w trakcie trwania małżeństwa,
- środki trwałe firmy – sprzęt, maszyny, pojazdy, lokale użytkowe,
- środki pieniężne na rachunkach firmowych,
- należności od kontrahentów, zyski z umów zawartych w czasie małżeństwa,
- wartość niematerialna przedsiębiorstwa – np. marka, know-how, pozycja rynkowa.
Sam fakt, że działalność jest zarejestrowana na jednego z małżonków, nie oznacza automatycznie, że drugi małżonek nie ma do niej żadnych praw. Kluczowy jest tu moment założenia firmy, źródła jej finansowania i to, czy między stronami obowiązywała wspólność majątkowa.
Jak sąd dzieli firmę podczas rozwodu?
Sąd nie dokonuje fizycznego podziału firmy (np. przez podział klientów, zleceń czy wyposażenia). Zwykle firma zostaje przyznana jednemu z małżonków, który:
- kontynuuje działalność,
- jest formalnym właścicielem (w przypadku JDG),
- posiada kwalifikacje i zaplecze niezbędne do prowadzenia biznesu.
Drugiemu małżonkowi sąd przyznaje stosowną rekompensatę pieniężną, odpowiadającą jego udziałowi w majątku wspólnym. Kluczowe jest określenie wartości przedsiębiorstwa – często na podstawie opinii biegłego z zakresu wyceny firm.
Jak wyceniana jest firma przy podziale majątku?
Wycena firmy najczęściej opiera się na:
- wartości środków trwałych,
- wysokości przychodów i kosztów z ostatnich lat,
- wartości marki i pozycji rynkowej,
- istniejących umowach handlowych, bazie klientów, potencjale rozwojowym.
W praktyce sąd powołuje biegłego sądowego, który na podstawie dokumentacji finansowej sporządza szczegółową opinię – koszt takiej opinii to zwykle kilka tysięcy złotych.
Jakie są możliwości zabezpieczenia interesów przedsiębiorcy?
Przedsiębiorca może przed rozwodem lub w jego trakcie:
- zawrzeć intercyzę, która wyłączy firmę z majątku wspólnego (jeśli nie jest jeszcze za późno),
- udokumentować nakłady ze środków osobistych na rozwój firmy,
- wystąpić o rozliczenie pracy małżonka, jeśli była świadczona nieodpłatnie,
- wnioskować o przyznanie firmy na wyłączność z obowiązkiem spłaty drugiej strony.
W sprawach konfliktowych kluczowe znaczenie ma strategia procesowa oraz przygotowanie odpowiedniej dokumentacji – np. umów, faktur, raportów księgowych.
Jak adwokat może pomóc przedsiębiorcy przy rozwodzie?
Adwokat od spraw rodzinnych z Katowic może skutecznie chronić interesy przedsiębiorcy, oferując m.in.:
- analizę ryzyk prawnych związanych z firmą w kontekście podziału majątku,
- pomoc w przygotowaniu dokumentów i dowodów na potrzeby sądu,
- wystąpienie o wycenę przedsiębiorstwa przez biegłego,
- reprezentację w negocjacjach lub postępowaniu sądowym,
- doradztwo przy zawieraniu ewentualnych ugód pozasądowych.
Sprawy rozwodowe z udziałem firmy wymagają specjalistycznej wiedzy i doświadczenia – właściwa pomoc prawna może zadecydować o utrzymaniu firmy i zabezpieczeniu jej przyszłości po rozstaniu.
tel. 32 307 01 77
kontakt@lukaszoles.pl