Czy środki z konta bankowego wchodzą do spadku?
Masą spadkową, potocznie nazywaną spadkiem, jest ogół praw i obowiązków majątkowych zmarłego, które przechodzą na jego spadkobierców. Co do zasady całość majątku, czyli również środki zgromadzone na rachunku bankowym zmarłego, wchodzi w skład masy spadkowej po nim. W celu formalnego podzielenia masy spadkowej pomiędzy spadkobierców wykonuje się dział spadku, na podstawie którego wiadomym jest, jakie składniki majątku przypadają wskutek dziedziczenia poszczególnym spadkobiercom.
Samodzielny podział majątku – czy to legalne?
Co jednak się stanie, gdy dokonamy samodzielnego podziału majątku bez działu spadku oraz bez informowania pozostałych spadkobierców, między innymi poprzez wyprowadzenie środków z konta zmarłego?
Nielegalne wypłaty z konta po śmierci właściciela to działania, które są ściśle zabronione przez prawo. To oznacza, że jeśli ktoś bez uprawnień wypłaci pieniądze z konta zmarłego, może to prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych.
Odpowiedzialność cywilna za wypłatę pieniędzy z konta zmarłego
Po pierwsze osoba decydująca się na wypłacenie pieniędzy w taki sposób musi liczyć się z ryzykiem odpowiedzialności cywilnej wobec pozostałych uprawnionych spadkobierców. Wyprowadzenie środków z rachunku bankowego zmarłego bez wcześniejszego działu spadku, w zależności od sytuacji, może być działaniem bezprawnym. Sytuacja jest bezsporna, gdy przykładowo jesteśmy jedynymi uprawnionymi spadkobiercami.
Kiedy obowiązuje zwrot środków?
Natomiast, gdy spadkobierców jest więcej lub osoba, która wypłaciła pieniądze z konta zmarłego nie jest uprawniona do dziedziczenia, najprawdopodobniej będzie ona zmuszona do zwrotu całości bądź części zajętych środków. Najprawdopodobniej spowoduje to wystosowanie przez pozostałych spadkobierców wezwań do zapłaty z tytułu zwrotu wypłaconych środków, a następnie złożenie pozwów o zapłatę przed właściwym sądem. W przypadku toczącego się postępowania spadkowego przez sądem lub notariuszem, możliwe jest nakazanie zwrotu środków do masy spadkowej wypłaconych środków.
Konsekwencje finansowe
Zatem bezprawne wypłacenie pieniędzy z rachunku bankowego zmarłego będzie prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych, które mogą obejmować zwrot środków na rzecz prawowitych spadkobierców oraz ewentualne koszty postępowania sądowego w tym zakresie.
Odpowiedzialność karna za wypłatę bez zgody
Bezprawne wyprowadzenie środków z konta zmarłego niesie za sobą równie poważne skutki w zakresie prawa karnego. Powyższa sytuacja może spełniać znamiona czynu zabronionego określanego jako przywłaszczenie.
Przywłaszczenie – art. 284 §1 k.k.
Zgodnie z art. 284 § 1 Kodeksu Karnego: „Kto przywłaszcza sobie cudzą rzecz ruchomą lub prawo majątkowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.”
Pozwala to pozostałym spadkobiercom na złożenie uzasadnionego zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa do właściwych organów ścigania, czego konsekwencją będzie wszczęcie postępowania, a w następstwie wydanie wyroku skazującego.
Kradzież lub oszustwo – nawet do 8 lat więzienia
W zależności od sytuacji nieuprawnione wypłacenie pieniędzy z konta zmarłego może być również uznane za kradzież lub nawet oszustwo, co zwiększa maksymalną możliwą karę pozbawienia wolności – aż do 8 lat.
Co grozi za wypłacenie pieniędzy z konta po śmierci bliskiego?
Wypłata środków z konta zmarłej osoby bez zgody spadkobierców lub przed zakończeniem formalności spadkowych może zostać uznana za przywłaszczenie mienia (art. 284 k.k.) lub nawet kradzież (art. 278 k.k.). W zależności od kwoty i okoliczności, grozi za to grzywna, ograniczenie wolności, a nawet kara pozbawienia wolności do 5 lat. Dla sądu kluczowe znaczenie ma to, czy osoba wypłacająca była do tego formalnie uprawniona oraz czy działała w złej wierze.
Podsumowanie
Śmierć właściciela rachunku bankowego skutkuje potrzebą wykonania określonych czynności prawnych, które doprowadzą do skutecznego przejścia majątku zmarłego na spadkobierców. Bezprawne wypłacenie pieniędzy z konta zmarłego może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych – zarówno cywilnych, jak i karnych. W związku z tym należy być świadomym obowiązujących przepisów prawa, w celu ominięcia negatywnych konsekwencji związanych z ich nieprzestrzeganiem.
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej z związku z przedstawionym zagadnieniem – skontaktuj się z Kancelarią.
