Zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych to świadczenie pieniężne, którego celem jest rekompensata za doznaną krzywdę. Nie ma ono charakteru odszkodowawczego – nie chodzi o naprawienie szkody materialnej, ale o złagodzenie cierpień psychicznych, stresu i utraty poczucia bezpieczeństwa. Wysokość zadośćuczynienia zależy od wielu czynników i zawsze jest ustalana indywidualnie przez sąd.
Podstawy prawne
Art. 24 kc stanowi, że osoba, której dobro osobiste zostało naruszone, może domagać się zadośćuczynienia pieniężnego lub wpłaty odpowiedniej sumy na cel społeczny. Sąd ocenia, czy naruszenie było bezprawne, a także jaki był jego rozmiar i skutki dla poszkodowanego.
Czynniki wpływające na wysokość zadośćuczynienia
- rodzaj naruszonego dobra – np. naruszenie prywatności może być mniej dotkliwe niż naruszenie czci lub zdrowia psychicznego,
- skala naruszenia – liczba odbiorców, zasięg publikacji w mediach lub internecie,
- czas trwania naruszenia – jednorazowy wpis kontra długotrwała kampania hejtu,
- skutki psychiczne – stres, pogorszenie zdrowia, obniżenie poczucia bezpieczeństwa,
- status społeczny i zawodowy poszkodowanego – większe znaczenie ma naruszenie dobrego imienia osoby publicznej czy profesjonalisty,
- postawa sprawcy – czy przeprosił, usunął treści, czy wręcz przeciwnie – kontynuował naruszenia.
Przykłady kwot zasądzanych przez sądy
W praktyce sądy zasądzają zadośćuczynienia od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Wysokość zależy od wagi naruszenia i sytuacji poszkodowanego. Przy poważnych naruszeniach w mediach ogólnopolskich kwoty mogą sięgać nawet kilkuset tysięcy złotych.
Jak udowodnić rozmiar krzywdy?
- przedstawić dokumentację medyczną potwierdzającą pogorszenie zdrowia,
- powołać świadków potwierdzających skutki naruszenia,
- wskazać na zasięg publikacji w internecie lub mediach,
- wykazać, jak naruszenie wpłynęło na życie zawodowe i osobiste.
Rola sądu
Sąd ma dużą swobodę w ustalaniu kwoty zadośćuczynienia. Kieruje się zasadami słuszności i indywidualną oceną sprawy. Nie istnieje sztywny taryfikator, dlatego kluczowe jest odpowiednie uzasadnienie żądania w pozwie.
Podsumowanie
Zadośćuczynienie za naruszenie dóbr osobistych ma charakter kompensacyjny – ma złagodzić cierpienia psychiczne i przywrócić poszkodowanemu poczucie sprawiedliwości. Wysokość świadczenia zależy od wielu czynników, dlatego dobrze przygotowany pozew i odpowiednie dowody znacząco zwiększają szanse na uzyskanie adekwatnej kwoty.
