Znęcanie psychiczne to forma przemocy, która nie pozostawia śladów fizycznych, ale powoduje ogromne cierpienie emocjonalne i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. W polskim prawie jest traktowane na równi ze znęcaniem fizycznym i stanowi przestępstwo z art. 207 kodeksu karnego. W artykule wyjaśniamy, kiedy poniżanie i nękanie psychiczne jest przestępstwem, jakie grożą za nie kary i jak wygląda procedura dochodzenia sprawiedliwości.
Podstawa prawna – art. 207 kodeksu karnego
Zgodnie z art. 207 § 1 kk, kto znęca się fizycznie lub psychicznie nad osobą najbliższą, inną osobą pozostającą w stałym lub przemijającym stosunku zależności, albo nad małoletnim lub osobą nieporadną, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat. Przepis obejmuje także sytuacje, w których nie dochodzi do przemocy fizycznej – samo uporczywe dręczenie, poniżanie czy groźby mogą stanowić podstawę odpowiedzialności karnej.
Na czym polega znęcanie psychiczne?
Znęcanie psychiczne to powtarzające się działania mające na celu upokorzenie, zastraszenie lub podporządkowanie drugiej osoby. Mogą to być m.in.:
- ciągłe poniżanie i obrażanie,
- izolowanie od rodziny i znajomych,
- grożenie odebraniem dzieci, wyrzuceniem z domu lub zniszczeniem mienia,
- kontrolowanie i ograniczanie swobody działania,
- wywoływanie poczucia winy i zastraszanie psychiczne.
Przykłady z życia codziennego
- małżonek regularnie obraża drugiego, poniża go w obecności dzieci i rodziny,
- rodzic stosuje groźby i krzyk wobec dziecka, mimo braku przemocy fizycznej,
- pracodawca grozi pracownikowi utratą pracy i stale go upokarza – przy spełnieniu przesłanek może to być uznane za znęcanie.
Kary za znęcanie psychiczne
- podstawowa kara – od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności,
- jeżeli następstwem jest targnięcie się pokrzywdzonego na własne życie – od 2 do 12 lat pozbawienia wolności (§ 3),
- jeśli sprawca znęca się nad osobą nieporadną ze względu na wiek lub stan zdrowia – sąd może orzec surowszą karę.
Jak udowodnić znęcanie psychiczne?
W sprawach o znęcanie psychiczne kluczowe znaczenie mają dowody, takie jak:
- zeznania świadków – rodziny, sąsiadów, współpracowników,
- nagrania audio lub wideo, korespondencja SMS i e-mail,
- opinie psychologa potwierdzające skutki przemocy psychicznej,
- dokumentacja medyczna związana z leczeniem depresji czy zaburzeń lękowych.
FAQ – pytania i odpowiedzi
Czy jednorazowe obrażenie kogoś to znęcanie psychiczne?
Nie – przestępstwo zakłada powtarzalność zachowań. Jednorazowy incydent może być znieważeniem (art. 216 kk), ale nie znęcaniem.
Czy znęcanie psychiczne w pracy to też przestępstwo?
Tak, jeśli spełnia przesłanki z art. 207 kk, zwłaszcza przy stałym stosunku zależności.
Czy można iść do więzienia za znęcanie psychiczne?
Tak – sądy coraz częściej orzekają kary pozbawienia wolności bez zawieszenia w przypadku poważnych przypadków.
Jak długo można ścigać takie przestępstwo?
Przedawnienie następuje po 10 latach, ale bieg terminu może być zawieszony.
Pomoc adwokata
Sprawy o znęcanie psychiczne są trudne dowodowo i emocjonalnie. Adwokat pomaga zebrać i przedstawić dowody, składa zawiadomienie do prokuratury oraz reprezentuje klienta w procesie karnym. W wielu przypadkach szybkie działanie prawnika pozwala skutecznie przerwać spiralę przemocy i zapewnić ochronę pokrzywdzonemu.
tel. 323070177
[email protected]
