Jakie są rodzaje ustrojów majątkowych małżeńskich w Polsce?
Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami z mocy prawa powstaje wspólność majątkowa, chyba że zdecydują się oni na inny ustrój majątkowy. Kwestie te reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809). Ustrój majątkowy ma istotny wpływ na podział majątku, odpowiedzialność za długi oraz zarządzanie wspólnym dorobkiem małżonków.
W polskim prawie wyróżnia się cztery podstawowe ustroje majątkowe:
- wspólność ustawowa,
- rozdzielność majątkowa,
- rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków,
- wspólność rozszerzona lub ograniczona.
Na czym polega wspólność ustawowa?
Wspólność ustawowa jest podstawowym ustrojem majątkowym, który powstaje automatycznie z chwilą zawarcia małżeństwa, jeśli małżonkowie nie postanowią inaczej. Obejmuje ona majątek wspólny, na który składają się:
- dochody z pracy i działalności gospodarczej,
- środki zgromadzone na rachunkach bankowych,
- nabywane w trakcie małżeństwa nieruchomości i ruchomości,
- przedmioty zakupione wspólnie przez małżonków.
Jednocześnie każdy z małżonków zachowuje swój majątek osobisty, do którego zaliczają się:
- przedmioty nabyte przed ślubem,
- darowizny i spadki otrzymane w trakcie trwania małżeństwa,
- prawa autorskie i prawa do wynalazków,
- przedmioty osobistego użytku.
Jakie są alternatywne ustroje majątkowe?
Małżonkowie mogą zdecydować się na inne ustroje majątkowe, podpisując umowę majątkową małżeńską (tzw. intercyzę) przed ślubem lub w trakcie trwania małżeństwa.
- Rozdzielność majątkowa – każdy z małżonków zarządza swoim majątkiem niezależnie. Nie powstaje majątek wspólny, co oznacza, że każdy odpowiada tylko za swoje zobowiązania finansowe.
- Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków – w trakcie małżeństwa każdy zarządza swoim majątkiem osobno, ale w przypadku rozwodu małżonek, który zgromadził mniejszy majątek, może żądać wyrównania dorobku.
- Wspólność rozszerzona – małżonkowie mogą postanowić, że do majątku wspólnego wejdą składniki, które normalnie należałyby do majątku osobistego, np. spadki czy darowizny.
- Wspólność ograniczona – polega na wyłączeniu niektórych składników z majątku wspólnego.
Jak adwokat może pomóc w wyborze ustroju majątkowego?
Adwokat specjalizujący się w prawie rodzinnym może pomóc w wyborze najkorzystniejszego ustroju majątkowego dla małżonków, uwzględniając ich sytuację finansową i plany na przyszłość. Pomoc obejmuje:
- doradztwo przy wyborze ustroju majątkowego,
- sporządzenie i negocjowanie treści umowy majątkowej małżeńskiej,
- analizę konsekwencji prawnych dla zobowiązań i majątku małżonków,
- reprezentację w sprawach o zmianę ustroju majątkowego, np. w przypadku rozwodu lub podziału majątku.
Wybór odpowiedniego ustroju majątkowego pozwala uniknąć przyszłych sporów i zabezpieczyć interesy obu stron, dlatego warto skonsultować tę decyzję z doświadczonym prawnikiem.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
