Sposoby ustalenia i zaprzeczenia ojcostwa

Jakie są podstawowe zasady dotyczące ustalenia ojcostwa?

Ojcostwo w polskim systemie prawnym reguluje Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2023 r. poz. 2809). Ustalenie ojcostwa może nastąpić na trzy sposoby:

• domniemanie ojcostwa męża matki,
• uznanie ojcostwa,
• sądowe ustalenie ojcostwa.

Każda z tych procedur ma inne przesłanki i skutki prawne, a wybór odpowiedniej drogi zależy od sytuacji faktycznej i prawnej dziecka oraz jego rodziców.

Na czym polega domniemanie ojcostwa?

Zgodnie z art. 62 § 1 KRO, jeśli dziecko urodzi się w trakcie małżeństwa lub w ciągu 300 dni od jego rozwiązania, domniemywa się, że jego ojcem jest mąż matki. Domniemanie to można obalić jedynie w postępowaniu o zaprzeczenie ojcostwa.

Jeśli dziecko urodziło się po upływie 300 dni od rozwodu, ale matka ponownie wyszła za mąż, ojcem dziecka domniemywa się nowego męża.

Jak można uznać ojcostwo?

Jeżeli dziecko urodziło się poza małżeństwem i nie działa domniemanie ojcostwa, mężczyzna może dobrowolnie uznać ojcostwo. Może to zrobić:

• przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego,
• przed sądem opiekuńczym,
• przed konsulem (jeśli znajduje się za granicą).

Matka dziecka musi wyrazić zgodę na uznanie ojcostwa. Jeśli nie wyrazi zgody w ciągu trzech miesięcy, uznanie staje się bezskuteczne.

Na czym polega sądowe ustalenie ojcostwa?

Jeśli ojcostwo nie zostało uznane ani nie działa domniemanie ojcostwa męża matki, może zostać ustalone przez sąd. Powództwo o ustalenie ojcostwa mogą wnieść:

• matka dziecka,
• domniemany ojciec,
• samo dziecko (po osiągnięciu pełnoletności),
• prokurator (w szczególnych przypadkach).

Podstawowym dowodem w sprawie są badania DNA, które mogą jednoznacznie potwierdzić lub wykluczyć ojcostwo.

Jak można zaprzeczyć ojcostwu?

Zaprzeczenie ojcostwa polega na wykazaniu, że domniemany ojciec nie jest biologicznym ojcem dziecka. Może to nastąpić:

• na wniosek męża matki (w terminie do 6 miesięcy od dnia, gdy dowiedział się o narodzinach dziecka),
• na wniosek matki dziecka (w terminie do 6 miesięcy od narodzin),
• na wniosek dziecka (do ukończenia 21. roku życia),
• na wniosek prokuratora (w wyjątkowych przypadkach, np. w interesie dziecka).

Zaprzeczenie ojcostwa wymaga przeprowadzenia postępowania sądowego i przedstawienia dowodów, takich jak badania DNA lub świadectwa medyczne.

Jak adwokat może pomóc w sprawach dotyczących ojcostwa?

Adwokat specjalizujący się w prawie rodzinnym może pomóc w:

• przygotowaniu pozwu o ustalenie lub zaprzeczenie ojcostwa,
• reprezentowaniu klienta w postępowaniu sądowym,
• zabezpieczeniu praw dziecka,
• uzyskaniu badań DNA jako dowodu w sprawie.

Sprawy dotyczące ustalenia lub zaprzeczenia ojcostwa mają istotne konsekwencje prawne i emocjonalne, dlatego warto skorzystać z profesjonalnej pomocy prawnej.

tel. 32 307 01 77
[email protected]