Mit czy fakt: Jeśli sąd uregulował kontakty, to drugi rodzic musi się podporządkować

Wielu rodziców zakłada, że wyrok sądu rodzinnego regulujący kontakty z dzieckiem rozwiązuje wszelkie spory – i że od tej chwili druga strona będzie się do ustaleń stosować. Niestety, praktyka pokazuje, że nie zawsze tak jest. Rodzice często próbują unikać wykonania orzeczenia, zasłaniają się „wolą dziecka”, chorobą, brakiem czasu lub innymi trudnościami. Czy jednak wyrok rzeczywiście wiąże drugą stronę? Czy można go egzekwować? I co zrobić, gdy nie jest przestrzegany? Wyjaśniamy w niniejszym artykule.

Czy wyrok regulujący kontakty ma moc obowiązującą?

Tak. Jeżeli sąd wydał orzeczenie (wyrok rozwodowy, postanowienie o kontaktach lub ugodę zatwierdzoną przez sąd), to wiąże ono obie strony i powinno być przestrzegane. Oznacza to, że:

• rodzic, z którym dziecko na stałe mieszka, ma obowiązek przygotować dziecko do kontaktu,
• rodzic uprawniony ma prawo do realizowania kontaktów zgodnie z ustalonymi terminami,
• oba rodzice muszą szanować ustalenia sądu – niezależnie od emocji i osobistego stosunku do siebie.

Brak realizacji orzeczonych kontaktów jest traktowany przez sądy jako naruszenie prawa, które może skutkować odpowiedzialnością cywilną lub nawet grzywną.

Co jeśli drugi rodzic nie wykonuje orzeczenia?

Jeśli rodzic utrudnia kontakty mimo wyroku, można skorzystać z procedury przewidzianej w art. 598¹⁵–598²² Kodeksu postępowania cywilnego. Procedura ta obejmuje:

1. złożenie wniosku o zagrożenie nałożeniem grzywny,
2. jeśli naruszenia się powtarzają – złożenie wniosku o nakazanie zapłaty grzywny za każdy przypadek niewykonania kontaktu.

Wniosek należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka. Do wniosku warto dołączyć dowody – wiadomości, nagrania, oświadczenia – które potwierdzają, że kontakty nie są realizowane zgodnie z postanowieniem.

Czy „wola dziecka” zwalnia z obowiązku realizacji kontaktów?

Wielu rodziców utrudniających kontakty powołuje się na to, że dziecko „nie chce” spotkać się z drugim rodzicem. Tymczasem sąd, ustalając kontakty, już bierze pod uwagę dobro dziecka – a także jego wiek i rozwój emocjonalny.

Rodzic nie ma prawa całkowicie przenosić odpowiedzialności za realizację kontaktów na dziecko – szczególnie jeśli jest ono małe. Ma obowiązek:

• przygotować dziecko do kontaktu,
• nie zniechęcać go ani nie wpływać negatywnie,
• zapewnić możliwość przekazania dziecka w ustalonym czasie i miejscu.

Odmowa dziecka może zostać uwzględniona przez sąd dopiero wtedy, gdy jest świadoma, uzasadniona i wynika z trwałych okoliczności – nie z chwilowych emocji czy manipulacji rodzica.

Czy sąd może zastosować sankcje wobec rodzica utrudniającego kontakty?

Tak. W przypadku uporczywego niewykonywania kontaktów, sąd może:

• nałożyć grzywnę – od kilkuset do kilku tysięcy złotych za każdy niewykonany kontakt,
• zmienić miejsce zamieszkania dziecka – jeśli uzna, że jeden z rodziców narusza prawa drugiego w sposób rażący,
• zmienić wcześniej ustalone zasady kontaktów,
• zlecić kuratorowi kontrolę sposobu wykonywania kontaktów.

W skrajnych przypadkach można także rozważyć zawiadomienie organów ścigania o podejrzeniu znęcania się psychicznego nad dzieckiem lub utrudniania kontaktów wbrew orzeczeniu sądu.

Jak może pomóc adwokat w sprawach o wykonanie kontaktów?

Adwokat w sprawach rodzinnych może skutecznie zabezpieczyć interesy rodzica, którego prawa są naruszane. Może m.in.:

• przygotować wniosek o zagrożenie grzywną,
• dołączyć odpowiednie dowody i sformułować wniosek zgodny z przepisami,
• reprezentować klienta przed sądem i kuratorem,
• w razie potrzeby zainicjować zmianę postanowienia o kontaktach,
• pomóc w mediacji, jeśli strony wyrażą taką wolę.

Adwokat z Katowic pomoże również dobrać właściwą strategię działania – czy to w trybie postępowania wykonawczego, czy w nowym postępowaniu o zmianę kontaktów.

Przykład: matka nie wydawała dziecka – sąd orzekł grzywnę i zmienił harmonogram

Mężczyzna z Katowic dysponował orzeczeniem sądu o kontaktach z córką dwa razy w tygodniu oraz co drugi weekend. Matka dziecka konsekwentnie odmawiała wydawania dziecka, twierdząc, że „córka nie chce” i „jest zmęczona szkołą”. Adwokat przygotował wniosek o zagrożenie grzywną, a następnie o jej nałożenie. Sąd orzekł obowiązek zapłaty 1000 zł za każdy naruszony kontakt oraz zmodyfikował harmonogram kontaktów, umożliwiając przekazywanie dziecka w obecności kuratora. Matka zaczęła respektować orzeczenie.

tel. 32 307 01 77
[email protected]