Choć wiele osób zakłada, że rozwód jest formalnością, to w praktyce sąd może oddalić powództwo rozwodowe. Orzeczenie rozwodu nie jest automatyczne – sąd zawsze bada, czy w danym przypadku rzeczywiście doszło do trwałego i zupełnego rozkładu pożycia. W artykule wyjaśniamy, w jakich sytuacjach sąd może odmówić rozwodu, jakie znaczenie ma dobro wspólnych dzieci, a także kiedy zachowanie stron lub względy moralne mogą przesądzić o braku rozwodu.
W jakich sytuacjach sąd nie orzeknie rozwodu?
Zgodnie z art. 56 § 1 i § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, sąd może odmówić rozwodu, jeżeli:
- nie nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego,
- rozwód byłby sprzeczny z dobrem wspólnych małoletnich dzieci,
- orzeczenie rozwodu byłoby sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
- rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny, a drugi małżonek nie wyraża zgody, a jej brak nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.
W praktyce sądy dokładnie analizują relacje między małżonkami, ich wzajemne zarzuty oraz wpływ ewentualnego rozwodu na sytuację dzieci.
Czy dobro dzieci może zablokować rozwód?
Tak, dobro wspólnych małoletnich dzieci jest jednym z najważniejszych kryteriów rozpatrywanych przez sąd. Przykładowe sytuacje, w których sąd może uznać, że rozwód byłby dla dzieci szkodliwy:
- istnieje ryzyko destabilizacji emocjonalnej dziecka,
- rozwód pogłębi konflikt między rodzicami i utrudni wykonywanie władzy rodzicielskiej,
- brak odpowiednich warunków wychowawczych po rozwodzie, np. brak ustaleń dotyczących opieki.
Nie oznacza to, że sąd nie orzeka rozwodów w rodzinach z dziećmi – jednak musi uznać, że dobro dziecka nie ucierpi w sposób istotny.
Co oznacza sprzeczność z zasadami współżycia społecznego?
To pojęcie o charakterze klauzuli generalnej. Sąd bierze pod uwagę m.in. sytuacje, w których rozwód byłby moralnie naganny lub społecznie nieakceptowalny. Przykłady:
- żona opiekuje się ciężko chorym mężem, który złożył pozew o rozwód,
- mąż porzucił rodzinę, a następnie wnosi o rozwód po wielu latach milczenia,
- rozwód byłby wynikiem wyłącznie egoistycznych pobudek jednego z małżonków.
W takich przypadkach sąd może uznać, że orzeczenie rozwodu naruszałoby poczucie sprawiedliwości społecznej.
Jakie znaczenie ma odmowa zgody na rozwód przez niewinnego małżonka?
Zgodnie z art. 56 § 3 k.r.o., jeśli rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozkładu pożycia, sąd może odmówić rozwodu, jeżeli drugi małżonek – niewinny – wyrazi sprzeciw, a jego brak zgody nie jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego. W praktyce:
- sąd ocenia, czy sprzeciw wynika z autentycznych przesłanek moralnych,
- jeśli sprzeciw ma charakter zemsty lub szantażu emocjonalnego – może zostać uznany za sprzeczny z zasadami współżycia społecznego,
- ważne są okoliczności życiowe – np. choroba, wiek, sytuacja materialna drugiego małżonka.
Orzecznictwo sądów pokazuje, że taka odmowa rozwodu przez sąd jest rzadkością, ale nie jest wykluczona.
Jakie są koszty związane z odmową rozwodu?
W przypadku oddalenia powództwa rozwodowego, strona ponosi koszty postępowania – w tym:
- opłatę sądową – 600 zł,
- koszty zastępstwa procesowego – jeżeli druga strona była reprezentowana przez adwokata (co najmniej 720 zł),
- w razie apelacji – dodatkowe koszty w II instancji.
Wynagrodzenie za pomoc adwokata ustalane jest indywidualnie, ale zwykle wynosi od 3000 zł wzwyż. Warto pamiętać, że analiza sytuacji prawnej często jest bezpłatna, a koszt konsultacji (300–500 zł) jest odliczany od końcowego wynagrodzenia za prowadzenie sprawy.
Jak adwokat od spraw rodzinnych może pomóc przy odmowie rozwodu?
Adwokat od spraw rozwodowych z Katowic może pomóc na kilku etapach postępowania:
- oceni, czy istnieją podstawy do wniesienia powództwa lub złożenia odpowiedzi na pozew,
- przygotuje argumentację dotyczącą trwałego i zupełnego rozkładu pożycia,
- pomoże zebrać dowody i przesłuchania świadków,
- sporządzi apelację w razie oddalenia powództwa przez sąd I instancji,
- wskaże alternatywne rozwiązania – np. mediację lub separację.
Skorzystanie z pomocy profesjonalnego pełnomocnika daje szansę na uniknięcie błędów formalnych i zwiększa szansę na pozytywne rozstrzygnięcie sprawy – szczególnie w sytuacjach spornych.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
