Rozwód nie kończy roli ojca w życiu dziecka – jednak wielu mężczyzn obawia się, że po rozstaniu z matką dziecka ich prawa zostaną ograniczone. W praktyce przepisy prawa rodzinnego traktują ojca i matkę na równi. Problemy pojawiają się jednak, gdy relacje między rodzicami są napięte, a dziecko pozostaje pod opieką jednego z nich. W niniejszym artykule opisujemy, jakie prawa przysługują ojcu po rozwodzie, jakie są realne możliwości działania oraz co robić, gdy matka dziecka utrudnia kontakt lub decyduje o ważnych sprawach bez jego wiedzy.
Jakie prawa ojciec zachowuje po rozwodzie?
Ojciec po rozwodzie nadal pozostaje rodzicem, co oznacza, że – o ile sąd nie orzekł inaczej – przysługują mu pełne prawa wynikające z władzy rodzicielskiej. Zalicza się do nich m.in.:
- prawo do współdecydowania o wychowaniu i edukacji dziecka,
- współudział w decyzjach dotyczących leczenia, wyjazdów za granicę, wyboru szkoły,
- prawo do kontaktów osobistych z dzieckiem,
- prawo do informacji o stanie zdrowia dziecka i jego postępach w nauce.
Sąd w wyroku rozwodowym może orzec o pozostawieniu władzy rodzicielskiej obojgu rodzicom, ograniczeniu jej jednemu z nich lub całkowitym pozbawieniu – przy czym pozbawienie jest zarezerwowane dla sytuacji szczególnych, np. przemocy lub rażącego zaniedbania.
Jakie kontakty z dzieckiem może mieć ojciec po rozwodzie?
Kontakty z dzieckiem są niezależne od władzy rodzicielskiej i przysługują nawet wówczas, gdy ojciec jest jej pozbawiony. Kontakty mogą mieć formę:
- bezpośrednich spotkań – w domu ojca, u matki, w miejscu publicznym,
- wspólnych wyjazdów,
- kontaktów telefonicznych, online, korespondencji,
- weekendów, świąt, wakacji – ustalonych szczegółowo w harmonogramie.
Jeśli rodzice nie są w stanie porozumieć się co do zasad kontaktu, ojciec może złożyć wniosek do sądu rodzinnego o ich uregulowanie. W 2025 roku sądy coraz częściej uwzględniają modele naprzemienne lub bardzo szczegółowe harmonogramy, aby uniknąć konfliktów.
Co zrobić, gdy matka dziecka utrudnia kontakt z ojcem?
Utrudnianie kontaktów przez jednego z rodziców stanowi naruszenie postanowienia sądu i może prowadzić do:
- egzekucji kontaktów – sąd może nałożyć grzywnę za każdy przypadek niewykonania kontaktu (art. 59815 k.p.c.),
- zmiany uregulowania kontaktów – np. na wniosek ojca o opiekę naprzemienną,
- ograniczenia lub pozbawienia władzy rodzicielskiej drugiego rodzica,
- odszkodowania – w przypadku rażącego naruszenia dobra dziecka.
W praktyce ojciec powinien dokumentować każdą próbę nawiązania kontaktu – SMS-y, e-maile, nagrania rozmów, obecność świadków. Wniosek o egzekucję kontaktów może zostać złożony w sądzie rejonowym właściwym dla miejsca zamieszkania dziecka.
Czy ojciec ma wpływ na decyzje dotyczące dziecka po rozwodzie?
Jeśli ojciec zachował władzę rodzicielską, to ma prawo do współdecydowania o:
- miejscu zamieszkania dziecka,
- wyborze szkoły, przedszkola, zajęć dodatkowych,
- leczeniu dziecka – w tym operacjach, leczeniu psychologicznym, szczepieniach,
- wyjazdach zagranicznych na dłużej niż 15 dni.
W przypadku braku zgody rodziców, każdy z nich może wystąpić do sądu rodzinnego z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu (art. 97 § 2 k.r.o.).
Jakie są ograniczenia praw ojca po rozwodzie?
Ograniczenia te wynikają najczęściej z orzeczeń sądu. Ojciec może mieć:
- ograniczoną władzę rodzicielską – np. tylko do współdecydowania o edukacji lub leczeniu,
- zakaz kontaktów – tylko w sytuacjach skrajnych, np. przemoc, molestowanie, uzależnienia,
- zobowiązanie do kontaktów tylko w obecności kuratora,
- utrudniony dostęp do dziecka, gdy mieszka ono za granicą lub w innej części kraju.
Ograniczenia muszą być jednak oparte na dowodach i nie mogą wynikać wyłącznie z konfliktu między rodzicami.
Jak adwokat może pomóc ojcu po rozwodzie?
Adwokat rodzinny z Katowic może znacząco wesprzeć ojca w walce o jego prawa – zwłaszcza w sprawach trudnych i konfliktowych. Pomoc obejmuje m.in.:
- opracowanie wniosku o uregulowanie kontaktów lub zmianę orzeczenia sądu,
- reprezentację w sprawach o władzę rodzicielską,
- pomoc w egzekucji kontaktów lub składaniu wniosków o grzywny,
- doradztwo w zakresie komunikacji z matką dziecka i instytucjami,
- przygotowanie wniosków o paszport, leczenie, wyjazd za granicę.
Dzięki wsparciu prawnemu ojciec może skutecznie dochodzić swoich praw i utrzymać realny kontakt z dzieckiem – niezależnie od relacji z byłą partnerką.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
