Art. 160 k.k. – narażenie na niebezpieczeństwo: co grozi za niedopilnowanie?

Spis treści

• Co mówi art. 160 kodeksu karnego
• Na czym polega narażenie na niebezpieczeństwo
• Kiedy czyn jest przestępstwem z art. 160 § 1–3 kk
• Kto odpowiada – przykłady zawodów i sytuacji
• Co grozi za narażenie na niebezpieczeństwo
• Różnica między art. 160 kk a nieudzieleniem pomocy (art. 162 kk)
• Obrona w sprawie o narażenie na niebezpieczeństwo
• FAQ – najczęstsze pytania

Co mówi art. 160 kodeksu karnego

Art. 160 § 1 kk stanowi, że kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat.
Jeżeli sprawca ma obowiązek opieki nad osobą narażoną – kara może wynieść nawet 5 lat (§2).
Czyn nieumyślny (§3) zagrożony jest karą do roku pozbawienia wolności.

Na czym polega narażenie na niebezpieczeństwo

To przestępstwo formalne – nie wymaga, aby ktoś rzeczywiście doznał obrażeń. Wystarczy samo stworzenie realnego ryzyka utraty życia lub zdrowia.
Przykłady:

• pozostawienie dziecka bez opieki w samochodzie w upalny dzień,
• niezabezpieczenie maszyny w miejscu pracy,
• nieudzielenie leków osobie zależnej,
• opuszczenie chorego pacjenta przez personel medyczny,
• zbyt szybka jazda z pasażerami – kierowca jako sprawca czynny.

Kiedy czyn jest przestępstwem z art. 160 § 1–3 kk

Warunkiem odpowiedzialności jest istnienie realnego i bezpośredniego zagrożenia, a nie tylko hipotetycznego.
Sąd ocenia to na podstawie opinii biegłych, okoliczności zdarzenia i zachowania sprawcy.

Wyróżnia się:

• § 1 – narażenie innej osoby (ogólne),
• § 2 – narażenie osoby, nad którą sprawca ma obowiązek opieki (np. rodzic, lekarz, ratownik),
• § 3 – forma nieumyślna, gdy sprawca nie chciał, ale mógł przewidzieć skutki swojego zachowania.

Kto odpowiada – przykłady zawodów i sytuacji

Art. 160 kk dotyczy nie tylko osób prywatnych. Odpowiedzialność często ponoszą także:

• lekarze i personel medyczny – za zaniechanie zabiegów lub brak nadzoru,
• nauczyciele i opiekunowie – za pozostawienie dzieci bez opieki,
• pracodawcy i kierownicy – za dopuszczenie pracownika do pracy w warunkach zagrożenia,
• ratownicy, kierowcy, instruktorzy sportowi – gdy ich zaniedbania narażają innych na uraz lub śmierć.

Co grozi za narażenie na niebezpieczeństwo

• do 3 lat pozbawienia wolności – czyn umyślny (§1),
• do 5 lat pozbawienia wolności – jeśli sprawca miał obowiązek opieki (§2),
• do 1 roku pozbawienia wolności – gdy czyn popełniono nieumyślnie (§3).

Sąd może orzec także zakaz wykonywania zawodu, jeśli czyn pozostaje w związku z działalnością zawodową (np. lekarz, opiekun, kierowca autobusu).

Różnica między art. 160 kk a nieudzieleniem pomocy (art. 162 kk)

Oba przepisy dotyczą zagrożenia życia, ale różnią się momentem działania:

• Art. 160 kk – sprawca stwarza niebezpieczeństwo,
• Art. 162 kk – sprawca nie reaguje na już istniejące niebezpieczeństwo.

Obrona w sprawie o narażenie na niebezpieczeństwo

W sprawach z art. 160 kk kluczowe jest wykazanie, że zagrożenie było tylko teoretyczne, a nie realne – lub że to nie oskarżony był gwarantem bezpieczeństwa.
W obronie często wykorzystuje się:

• opinie biegłych (czy rzeczywiście istniało bezpośrednie zagrożenie),
• brak zamiaru narażenia – przy formie nieumyślnej,
• brak obowiązku opieki (np. osoba nie była formalnie odpowiedzialna za pokrzywdzonego),
• działanie w stanie wyższej konieczności lub błędzie co do sytuacji.

FAQ – najczęstsze pytania

Czy wystarczy, że ktoś mógł się narazić na niebezpieczeństwo?

Nie. Przestępstwo zachodzi tylko wtedy, gdy zagrożenie było realne i bezpośrednie – nie wystarczy sam hipotetyczny scenariusz.

Czy art. 160 kk dotyczy też kierowców?

Tak, szczególnie w sytuacjach, gdy przewożą pasażerów i ich zachowanie (np. rażące przekroczenie prędkości) naraża ich na utratę zdrowia lub życia.

Czy można odpowiadać z art. 160 kk za zaniechanie?

Tak – jeśli osoba miała prawny obowiązek działania (np. lekarz, opiekun, pracodawca) i nie podjęła koniecznych czynności.

Potrzebujesz obrony w sprawie z art. 160 kk?

Adwokat Łukasz Oleś prowadzi sprawy dotyczące narażenia na niebezpieczeństwo, reprezentuje oskarżonych i analizuje materiał dowodowy pod kątem błędów w ocenie ryzyka.
Skontaktuj się, jeśli toczy się wobec Ciebie postępowanie lub chcesz sprawdzić, czy Twoje zachowanie mogło być błędnie zakwalifikowane.