Art. 160 kodeksu karnego dotyczy sytuacji, w których ktoś naraża inną osobę na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu – nawet jeśli do szkody ostatecznie nie dochodzi. Przepis ten znajduje zastosowanie m.in. wobec rodziców, opiekunów, nauczycieli, pracodawców czy lekarzy. Sprawdź, jakie są warunki odpowiedzialności karnej za narażenie na niebezpieczeństwo i co grozi za naruszenie obowiązku ochrony życia lub zdrowia innej osoby.
Art. 160 kodeksu karnego – treść przepisu
§ 1. Kto naraża człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do 3 lat.
§ 2. Jeżeli na sprawcy ciąży szczególny obowiązek opieki nad osobą narażoną, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 3. Jeżeli sprawca działa nieumyślnie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
§ 4. Ściganie przestępstwa określonego w § 1 i 3 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Co oznacza „narażenie na niebezpieczeństwo”?
Chodzi o sytuację, w której działanie (lub zaniechanie) sprawcy realnie zagraża życiu lub zdrowiu innej osoby. Nie jest konieczne, aby faktycznie doszło do wypadku czy uszkodzenia ciała – wystarczy sama możliwość, że do tego dojdzie.
Przykłady:
- pozostawienie małego dziecka bez opieki w samochodzie lub domu,
- nieudzielenie pomocy osobie wymagającej natychmiastowej interwencji,
- lekarz, który nie obserwuje pacjenta po operacji mimo powikłań,
- pracodawca dopuszczający pracownika do pracy bez zabezpieczeń (np. rusztowanie bez barierki).
Kiedy odpowiedzialność jest surowsza?
Gdy na sprawcy ciąży szczególny obowiązek opieki nad osobą narażoną – np. jako:
- rodzic,
- opiekun prawny,
- nauczyciel,
- wychowawca kolonijny,
- personel medyczny,
- pracodawca względem pracownika,
- ratownik, strażak, kierownik wycieczki –
– wówczas sąd może wymierzyć karę od 3 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności (art. 160 §2 k.k.).
Narażenie nieumyślne
Jeśli sprawca nie chciał nikomu zaszkodzić, ale jego zachowanie było nieostrożne, lekkomyślne lub bezrefleksyjne, odpowiada za czyn z art. 160 §3 k.k. Taki czyn zagrożony jest łagodniej – grzywną, ograniczeniem wolności lub karą do 1 roku pozbawienia wolności.
To częsta sytuacja w sprawach dotyczących dzieci – np. gdy rodzic chwilowo pozostawia dziecko bez opieki i dochodzi do niebezpiecznej sytuacji.
Na czym polega ściganie na wniosek?
Dla czynów z §1 i §3 ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego – np. osoby, która została narażona na niebezpieczeństwo. Policja lub prokuratura nie wszczynają postępowania z urzędu, chyba że pokrzywdzony złoży odpowiedni wniosek.
Dla czynu z §2 (szczególny obowiązek opieki) postępowanie jest z urzędu – nie trzeba wniosku.
Podsumowanie
Art. 160 k.k. obejmuje szeroki zakres sytuacji, w których jedna osoba przez swoje działania lub zaniechania stwarza realne zagrożenie dla życia lub zdrowia drugiej osoby. Kluczowe znaczenie ma to, czy sprawca miał obowiązek opieki i czy działał umyślnie czy nieumyślnie. Choć często sprawy tego typu kończą się warunkowym umorzeniem, w poważniejszych przypadkach możliwa jest kara bezwzględnego więzienia. Każda sytuacja wymaga indywidualnej oceny.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
