Odsetki karne to dodatkowy koszt nakładany przez bank w razie opóźnienia w spłacie rat kredytu. Ich wysokość jest zwykle określona w umowie i powiązana ze stopą referencyjną NBP powiększoną o kilka punktów procentowych. Mają one charakter sankcyjny i dyscyplinujący – bank zarabia na tym, że klient nie spłaca zobowiązania w terminie.
Podstawa prawna naliczania odsetek karnych
W polskim prawie kwestie odsetek za opóźnienie regulują przepisy Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., wierzyciel może żądać odsetek ustawowych za czas opóźnienia w spełnieniu świadczenia pieniężnego. Umowa kredytowa może przewidywać tzw. odsetki umowne za opóźnienie, ale ich wysokość nie może przekraczać maksymalnych odsetek określonych w ustawie.
Przedawnienie odsetek karnych – ogólna zasada
Roszczenie o zapłatę odsetek karnych ulega przedawnieniu na zasadach ogólnych. Zgodnie z art. 118 k.c. termin przedawnienia wynosi co do zasady 6 lat, a dla roszczeń związanych z działalnością gospodarczą – 3 lata. Odsetki przedawniają się odrębnie od należności głównej, co oznacza, że nawet jeśli roszczenie o zapłatę raty jeszcze się nie przedawniło, część naliczonych odsetek może już być przedawniona.
Jak liczyć bieg terminu przedawnienia
Bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym poszczególna rata kredytu stała się wymagalna. Od tej daty należy liczyć okres przedawnienia dla odsetek przypisanych do tej raty. Oznacza to, że w praktyce każda rata ma swój własny termin przedawnienia.
Wpływ wezwania do zapłaty i działań windykacyjnych
Ważne znaczenie ma przerwanie biegu przedawnienia. Może ono nastąpić m.in. przez:
- złożenie pozwu przez bank,
- wszczęcie egzekucji komorniczej,
- uznanie długu przez dłużnika (np. podpisanie ugody, pisemne potwierdzenie zobowiązania).
Samo wezwanie do zapłaty, wysyłane listownie przez bank, co do zasady nie przerywa biegu przedawnienia. Kluczowe jest działanie procesowe lub jednoznaczne oświadczenie dłużnika.
Przedawnienie a obrona w sądzie
Podniesienie zarzutu przedawnienia w procesie sądowym może znacząco ograniczyć wysokość roszczeń banku. Jeżeli bank żąda zapłaty odsetek karnych za okres dłuższy niż 3 lub 6 lat (w zależności od podstawy prawnej), dłużnik ma prawo zakwestionować ich dochodzenie. Skuteczny zarzut prowadzi do oddalenia powództwa w tej części.
Najczęstsze pytania (FAQ)
Czy odsetki karne przedawniają się razem z ratą kredytu?
Nie – przedawniają się odrębnie, licząc od dnia wymagalności każdej raty.
Czy wezwanie do zapłaty przerywa bieg przedawnienia?
Nie – konieczne jest działanie procesowe lub uznanie długu.
Po ilu latach przedawniają się odsetki karne?
Zasadniczo po 3 latach (dla banku jako przedsiębiorcy) albo po 6 latach w pozostałych przypadkach.
Jak bronić się przed pozwem banku?
Warto podnieść zarzut przedawnienia odsetek i przedstawić dowody, kiedy poszczególne raty stały się wymagalne.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
