Nakaz zapłaty to jedno z najczęstszych orzeczeń, jakie otrzymują dłużnicy w sprawach cywilnych. Często trafia do skrzynki pocztowej zupełnie niespodziewanie i rodzi pytanie: co zrobić, aby nie dopuścić do egzekucji komorniczej? W tym poradniku wyjaśniamy, kiedy sąd wydaje nakaz zapłaty, jak się od niego bronić, jakie są terminy na wniesienie sprzeciwu lub zarzutów, a także publikujemy wzór sprzeciwu, który można dostosować do własnej sytuacji.
Czym jest nakaz zapłaty
Nakaz zapłaty to orzeczenie sądu, w którym nakazuje on pozwanemu (dłużnikowi) zapłatę określonej kwoty na rzecz powoda (wierzyciela). Wydawany jest w uproszczonej procedurze, zwykle bez udziału pozwanego, na podstawie przedłożonych przez wierzyciela dokumentów.
Nakaz zapłaty może być wydany w:
- postępowaniu nakazowym – gdy powód przedstawi np. weksel, umowę pożyczki, zaakceptowaną fakturę,
- postępowaniu upominawczym – na podstawie dokumentów prywatnych, korespondencji, oświadczeń,
- elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU) – przez e-sąd w Lublinie.
Kiedy otrzymasz nakaz zapłaty
Najczęściej w sprawach o:
- niezapłacone faktury i rachunki,
- niespłacone kredyty i pożyczki,
- roszczenia firm windykacyjnych po cesji wierzytelności,
- zaległe czynsze i opłaty eksploatacyjne,
- drobne spory cywilne między osobami prywatnymi.
Po doręczeniu nakazu masz zwykle 14 dni na wniesienie sprzeciwu (w upominawczym i EPU) albo zarzutów (w nakazowym). Jeśli nic nie zrobisz – nakaz się uprawomocni, a wierzyciel uzyska tytuł egzekucyjny i komornik może wszcząć egzekucję.
Terminy i tryby zaskarżenia nakazu
- sprzeciw od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym – 14 dni od doręczenia,
- sprzeciw w EPU – 14 dni, wnosi się elektronicznie przez system e-sądu,
- zarzuty od nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym – 14 dni od doręczenia, dodatkowo opłata wynosi 3/4 opłaty od pozwu.
Przekroczenie terminu sprawia, że nakaz staje się prawomocny, ale istnieje możliwość wniosku o przywrócenie terminu, jeśli uchybienie nastąpiło bez winy (np. brak doręczenia, pobyt w szpitalu).
Sprzeciw od nakazu zapłaty – elementy
Sprzeciw jest pismem procesowym, w którym kwestionujesz nakaz zapłaty. Musi zawierać:
- oznaczenie sądu i stron,
- sygnaturę sprawy,
- wniosek o uchylenie nakazu w całości lub w części,
- zarzuty – czyli wskazanie, dlaczego nie zgadzasz się z pozwem (np. brak długu, przedawnienie, zapłata, błędne wyliczenie),
- dowody – np. potwierdzenia przelewów, umowy, korespondencję,
- podpis i datę.
Wzór sprzeciwu od nakazu zapłaty
[miejscowość], dnia [dd.mm.rrrr] Do Sądu Rejonowego w [miasto] Wydział Cywilny sygn. akt: [sygnatura sprawy] Pozwany: [imię i nazwisko, adres] Powód: [imię i nazwisko / firma, adres] SPRZECIW OD NAKAZU ZAPŁATY Działając jako pozwany w sprawie wskazanej powyżej, wnoszę sprzeciw od nakazu zapłaty wydanego w dniu [data] w całości. Uzasadnienie: Nakaz zapłaty jest bezzasadny, gdyż: 1) roszczenie jest przedawnione (art. 118 k.c.), 2) kwota dochodzona pozwem została już spłacona (dowód: potwierdzenie przelewu z dnia ...), 3) powód nie wykazał podstawy prawnej roszczenia. Wnoszę o: - oddalenie powództwa w całości, - dopuszczenie dowodów wskazanych powyżej. Załączniki: - odpis sprzeciwu, - dowody (np. potwierdzenia przelewów). [podpis pozwanego]
Najczęstsze błędy pozwanych
- brak reakcji w terminie – nakaz staje się prawomocny,
- sprzeciw bez podania zarzutów – sąd może go uznać za nieuzasadniony,
- niedokładne oznaczenie sprawy – brak sygnatury, błędny sąd,
- brak dowodów potwierdzających zarzuty.
Nakaz zapłaty a egzekucja komornicza
Po uprawomocnieniu nakazu wierzyciel uzyskuje tytuł egzekucyjny i może złożyć wniosek o nadanie klauzuli wykonalności. Następnie kieruje sprawę do komornika, który zajmuje rachunki, wynagrodzenie, ruchomości czy nieruchomości. Aby się przed tym bronić, trzeba działać szybko – sprzeciw w terminie blokuje egzekucję do czasu rozstrzygnięcia sporu.
Nakaz zapłaty a upadłość konsumencka
W sytuacji, gdy zobowiązań jest wiele i nie ma realnej możliwości spłaty, nakaz zapłaty może być pierwszym sygnałem, że konieczne jest rozważenie upadłości konsumenckiej. Wówczas wszystkie postępowania egzekucyjne zostają wstrzymane, a długi podlegają restrukturyzacji lub umorzeniu.
Nakaz zapłaty a długi spadkowe
Czasem nakazy zapłaty trafiają do spadkobierców – np. po osobie, która zaciągnęła kredyt lub miała zaległości. Wówczas kluczowe znaczenie ma tryb przyjęcia spadku. Szczegółowo pisaliśmy o tym w artykule: Odpowiedzialność za długi spadkowe – co przechodzi na spadkobierców?.
Checklisty działań dla dłużnika
Gdy otrzymałeś nakaz zapłaty:
- sprawdź datę doręczenia i oblicz termin 14 dni,
- oceń, czy dług faktycznie istnieje i w jakiej wysokości,
- przygotuj zarzuty i dowody,
- złóż sprzeciw lub zarzuty do sądu (z odpisami),
- rozważ konsultację z adwokatem – szczególnie przy większych kwotach.
Gdy termin minął:
- sprawdź, czy doręczenie było prawidłowe – jeśli nie, możesz wnioskować o przywrócenie terminu,
- rozważ ugodę z wierzycielem – aby uniknąć kosztownej egzekucji,
- w przypadku wielu długów – oceń możliwość złożenia wniosku o upadłość konsumencką.
FAQ
Czy muszę mieć adwokata, żeby złożyć sprzeciw?
Nie, ale w praktyce pomoc prawnika zwiększa szanse na skuteczną obronę. Adwokat może wskazać zarzuty, o których samemu byś nie pomyślał.
Czy sprzeciw zawsze wstrzymuje egzekucję?
Tak – wniesienie sprzeciwu lub zarzutów w terminie powoduje, że nakaz traci moc, a sprawa toczy się w normalnym procesie. Egzekucja może ruszyć dopiero po prawomocnym wyroku.
Co jeśli powód ma rację i faktycznie jestem dłużny?
Warto wnieść sprzeciw, aby zyskać czas i możliwość negocjacji. Często sąd kieruje strony do mediacji, gdzie można wypracować ugodę i rozłożyć płatności na raty.
Podsumowanie
Nakaz zapłaty nie oznacza jeszcze, że dług jest niepodważalny. Masz prawo wnieść sprzeciw lub zarzuty, a sąd wtedy rozpatrzy sprawę w pełnym procesie. Kluczowe jest pilnowanie terminu 14 dni i staranne przygotowanie pisma. Dzięki temu możesz skutecznie obronić się przed egzekucją komorniczą albo wynegocjować korzystne warunki spłaty.
tel. 32 307 01 77
[email protected]