Na czym polega przepadek pojazdu?
Przepadek pojazdu to jedna z najsurowszych konsekwencji prowadzenia auta w stanie nietrzeźwości.
Sąd może orzec przepadek:
- samego pojazdu, jeśli należy do sprawcy,
- równowartości pojazdu, jeśli auto nie jest jego własnością.
Kiedy sąd orzeka przepadek?
Zgodnie z art. 44b Kodeksu karnego, przepadek pojazdu orzeka się co do zasady wobec kierowcy,
który prowadził pojazd:
- mając powyżej 1,5 promila alkoholu,
- lub doprowadził do wypadku będąc pod wpływem alkoholu powyżej 0,5 promila.
Przepadek jest „co do zasady obligatoryjny”, ale ustawa dopuszcza istotne wyjątki.
Czy można zabrać auto, które nie jest własnością kierowcy?
Nie. Sąd nie może odebrać pojazdu, który należy do osoby trzeciej.
Może natomiast orzec przepadek równowartości pojazdu, czyli obowiązek zapłaty
kwoty odpowiadającej wartości samochodu, którym kierowca jechał po alkoholu.
Przepadek równowartości pojazdu
Jeżeli pijany kierowca prowadzi:
- auto żony,
- auta rodziców,
- auto pożyczone,
- samochód służbowy,
- samochód z leasingu,
– to sąd może nałożyć obowiązek zapłaty wartości takiego pojazdu, ale nie może go fizycznie zatrzymać.
Auta leasingowane, pożyczone i służbowe
Pojazdy nienależące do sprawcy (np. leasing, wynajem, pracodawca) nie podlegają przepadkowi.
W praktyce wygląda to tak:
- Leasing – przepadku nie ma, sąd może orzec równowartość auta.
- Auta firmowe – nie ma przepadku, ale równowartość jest możliwa.
- Auto żony/rodzica – również tylko równowartość.
Co orzekł Sąd Najwyższy w 2025 roku?
W przesłanym opracowaniu podkreślono dwie kluczowe tezy orzecznicze:
„Przepadek pojazdu nie może naruszać prawa własności osoby trzeciej.”
„Gdy pojazd nie należy do sprawcy, sąd orzeka przepadek jego równowartości, a nie samego pojazdu.”
Sąd Najwyższy wskazał również, że ocena wartości pojazdu musi być dokonana według stanu technicznego i realnej ceny rynkowej.
Kiedy sąd może odstąpić od przepadku?
Przepadek NIE musi być orzeczony, jeśli przemawiają za tym „szczególne okoliczności”.
Najczęściej chodzi o:
- niską wartość pojazdu,
- krótką i mało niebezpieczną trasę,
- brak wcześniejszych wykroczeń i przestępstw,
- bardzo trudną sytuację majątkową sprawcy,
- brak szkody i brak zagrożenia.
Jak bronić się w sprawie o przepadek?
Broniąc klienta, analizuje się m.in.:
- czy pojazd należy do osoby trzeciej (dowód własności),
- czy kierowca był użytkownikiem czy posiadaczem zależnym,
- wartość pojazdu (często zawyżana),
- czy istnieją „szczególne okoliczności”,
- czy możliwe jest zastąpienie przepadku inną sankcją.
FAQ – przepadek auta po alkoholu
Czy mogą zabrać auto żony?
Nie. Mogą orzec jedynie przepadek równowartości pojazdu.
Czy leasing podlega przepadkowi?
Nie. Leasing nigdy nie jest własnością kierowcy.
Czy zatrzymanie auta na miejscu zdarzenia to przepadek?
Nie. To tylko zabezpieczenie procesowe.
Co jeśli kierowca jechał autem pracodawcy?
Pracodawca nie traci pojazdu. Grozi przepadek równowartości.
Czy można uniknąć przepadku?
Tak – jeśli zachodzą szczególne okoliczności lub pojazd nie należy do sprawcy.
Kiedy warto skorzystać z pomocy adwokata?
Przepadek pojazdu lub jego równowartości często oznacza stratę od kilkunastu do nawet kilkuset tysięcy złotych.
Dlatego kluczowa jest szybka analiza sprawy, ocena legalności działań policji oraz wykazanie przesłanek,
które pozwalają sądowi odstąpić od przepadku.
Kancelaria Adwokacka Łukasza Olesia reprezentuje kierowców w sprawach o 178a kk, 44b kk oraz w postępowaniach dotyczących przepadku pojazdów.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
