Czy przejście przez lampownię i łaźnię to już czas pracy?

Dyskusja na temat granic rozpoczęcia czasu pracy w górnictwie trwa od lat i nabiera na znaczeniu wraz z coraz większą liczbą pozwów składanych przez górników. Szczególne wątpliwości budzi kwestia, czy czynności takie jak przejście przez łaźnię, odbiór lampy w lampowni czy przygotowanie do zjazdu pod ziemię należy traktować jako element czasu pracy. Pytanie to nie jest jedynie teoretyczne – od odpowiedzi zależy możliwość dochodzenia dodatkowego wynagrodzenia lub ustalenia naruszenia przepisów o czasie pracy.

Co mówi prawo o początku czasu pracy górnika?

Zgodnie z art. 128 § 1 Kodeksu pracy, czas pracy to okres, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Kluczowe znaczenie ma tutaj pojęcie „dyspozycji”, które nie ogranicza się wyłącznie do czynności stricte produkcyjnych.

W przypadku górników, odbiór lampy, przebranie się w odzież roboczą, dezynfekcja obuwia, przejście przez bramki, kontrola osobista czy oczekiwanie na sygnał zjazdu – to wszystko są czynności odbywające się na terenie zakładu, pod nadzorem pracodawcy i w ramach przyjętej organizacji pracy. Czynności te są konieczne, aby górnik mógł wykonywać swoje obowiązki pod ziemią, a zatem – zgodnie z orzecznictwem – mogą być kwalifikowane jako czas pracy.

Sądy pracy coraz częściej przyznają rację pracownikom, wskazując, że przygotowanie do pracy – jeżeli jest wymagane przez pracodawcę lub wynika z technologii pracy – powinno być uznane za pracę w rozumieniu prawa pracy. Dotyczy to także sytuacji, w której pracownik nie ma wyboru co do sposobu przygotowania się do zjazdu i nie może tego zrobić poza zakładem.

Jakie koszty wiążą się z dochodzeniem swoich praw?

Sprawy o ustalenie początku czasu pracy należą do spraw z zakresu prawa pracy i w większości przypadków są wolne od opłat sądowych, jeżeli wartość roszczenia nie przekracza 50 000 zł. Górnik, który zdecyduje się na dochodzenie swoich praw, może skorzystać z bezpłatnej analizy sprawy w kancelarii adwokackiej.

Konsultacja prawna zazwyczaj kosztuje od 300 do 500 zł i obejmuje ocenę szans procesowych, przegląd dokumentacji zakładowej oraz wstępną kalkulację roszczeń. Jeśli sprawa przejdzie do etapu sądowego, koszt obsługi będzie ustalany indywidualnie, a kwota zapłacona za konsultację często jest zaliczana na poczet końcowego wynagrodzenia adwokata.

Jakie mogą być roszczenia górnika w takiej sytuacji?

Najczęstszym roszczeniem jest żądanie zapłaty wynagrodzenia za nadgodziny, które powstały w wyniku niewłaściwego ustalenia początku i końca czasu pracy. Jeśli czas przygotowań – takich jak przejście przez lampownię i łaźnię – trwał łącznie 20–30 minut dziennie, w skali miesiąca może to oznaczać kilka nadgodzin tygodniowo.

W przypadku przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy (40 godzin), górnik może żądać dodatku w wysokości 100% wynagrodzenia za każdą nadgodzinę. W praktyce, biorąc pod uwagę 3-letni okres przedawnienia (art. 291 § 1 k.p.), możliwe jest dochodzenie kilku tysięcy złotych lub więcej – w zależności od stażu pracy, stawki godzinowej i liczby nadgodzin.

W jaki sposób adwokat może pomóc w dochodzeniu roszczeń?

Adwokat od spraw pracowniczych może wesprzeć górnika na każdym etapie – od interpretacji przepisów i wewnętrznych regulaminów kopalni, przez zebranie dowodów (np. potwierdzenia z systemów rejestracji wejść i wyjść, zeznań świadków), aż po przygotowanie i prowadzenie sprawy przed sądem pracy.

Obrońca interesów pracownika może także doprowadzić do ustalenia praktyki zakładu, która narusza przepisy prawa pracy – np. nieprawidłowe planowanie czasu pracy lub zaniżanie liczby przepracowanych godzin. Adwokat z Katowic, znający realia pracy w kopalniach na Śląsku, może przygotować argumentację dostosowaną do lokalnych warunków, co zwiększa szanse powodzenia.

Warto też pamiętać, że profesjonalne wsparcie pozwala zminimalizować ryzyko niepowodzenia oraz chroni przed ewentualnymi retorsjami ze strony pracodawcy – w tym zakresie kancelaria może pomóc w uzyskaniu ochrony prawnej i działaniach przed sądem pracy.

tel. 32 307 01 77
[email protected]