W polskich realiach sądowych wiarygodność świadka odgrywa ogromną rolę. Niekiedy jednak zdarza się, że osoba powołana na świadka mija się z prawdą, motywowana konfliktem, zemstą, a nawet naciskami zewnętrznymi. Co można zrobić, gdy zdamy sobie sprawę, że świadek składa fałszywe zeznania? Jak skutecznie się przed tym bronić?
Czym jest fałszywe zeznanie świadka?
Zgodnie z art. 233 §1 Kodeksu karnego, kto składa fałszywe zeznania przed organem postępowania, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat. Co istotne, przestępstwo to popełnia nie tylko osoba mówiąca nieprawdę, ale również ta, która zataja prawdę.
W praktyce fałszywe zeznania mogą dotyczyć:
- przebiegu zdarzeń,
- udziału danej osoby w przestępstwie,
- rzekomych słów lub działań strony postępowania.
Jak rozpoznać fałszywego świadka?
Choć sąd formalnie ocenia wiarygodność zeznań, strona postępowania lub jej obrońca mogą wskazywać na nieścisłości lub niespójności w wypowiedziach świadka. Fałszywy świadek często:
- zmienia wersje wydarzeń,
- nie potrafi odpowiedzieć na szczegółowe pytania,
- ma wyraźny interes w oczernianiu oskarżonego,
- powołuje się na „zasłyszane informacje” bez źródła.
Jakie są sposoby obrony?
Obrona przed fałszywym świadkiem powinna być przemyślana i oparta na dowodach. Najskuteczniejsze metody to:
a) wnioski dowodowe
Adwokat może zawnioskować o przesłuchanie innych świadków, zabezpieczenie monitoringu, dokumentów czy ekspertyz obalających wersję świadka.
b) konfrontacja
W przypadku rozbieżności między zeznaniami dwóch osób, sąd może zarządzić ich bezpośrednią konfrontację, co często ujawnia kłamstwo.
c) wniosek o ściganie z art. 233 kk
Jeśli mamy silne podstawy, warto zawiadomić prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa składania fałszywych zeznań przez świadka.
Co zrobić, gdy fałszywe zeznania już wpłynęły na sprawę?
W sytuacji, gdy zapadł wyrok oparty na fałszywych zeznaniach, można:
- złożyć apelację – jeśli sprawa jest jeszcze na etapie sądów powszechnych,
- wnieść o wznowienie postępowania – jeśli pojawiły się nowe fakty podważające wiarygodność świadka,
- domagać się uniewinnienia lub zmiany wyroku – przy wykazaniu bezprawności działań świadka.
Czy fałszywy świadek zawsze ponosi odpowiedzialność?
W praktyce odpowiedzialność karna świadka zależy od zebrania jednoznacznych dowodów na to, że zeznania były świadomie nieprawdziwe. Nie wystarczy, że jego relacja różni się od wersji oskarżonego – musi zostać wykazane, że działał umyślnie i w celu wprowadzenia sądu w błąd.
Podsumowanie
Obrona przed fałszywym świadkiem wymaga zarówno czujności procesowej, jak i strategii procesowej. Pomoc doświadczonego adwokata może przesądzić o tym, czy kłamliwe zeznania zostaną obalone. Pamiętaj – fałszywe świadectwo to przestępstwo, a Ty masz prawo się bronić.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
