Wyrok w zawieszeniu to jedna z najbardziej znanych instytucji prawa karnego, często utożsamiana z „uniknięciem więzienia”. Choć brzmi jak łagodne rozwiązanie, wiąże się z konkretnymi konsekwencjami i obowiązkami. Kto może liczyć na wyrok z warunkowym zawieszeniem wykonania kary? I co grozi w przypadku naruszenia warunków?
Na czym polega wyrok w zawieszeniu?
Wyrok w zawieszeniu (warunkowe zawieszenie wykonania kary) oznacza, że sąd skazuje daną osobę na karę pozbawienia wolności, ale jej wykonanie zostaje zawieszone na okres próby. Jeśli skazany nie popełni w tym czasie nowego przestępstwa i spełni nałożone obowiązki – kara nie zostanie wykonana.
Podstawa prawna
Warunkowe zawieszenie wykonania kary reguluje art. 69 kodeksu karnego. Może ono dotyczyć wyłącznie kary pozbawienia wolności nieprzekraczającej jednego roku (a w niektórych wypadkach – do 2 lat, np. wobec młodocianych).
Kto może skorzystać z wyroku w zawieszeniu?
Warunkowe zawieszenie wykonania kary może być zastosowane, jeśli:
- sprawca nie był wcześniej karany za przestępstwo umyślne,
- okoliczności sprawy i postawa oskarżonego pozwalają sądzić, że nie popełni on ponownie przestępstwa,
- kara orzeczona przez sąd nie przekracza określonych granic (zazwyczaj 1 roku),
- nie wyłączają tego przepisy szczególne (np. niektóre przestępstwa seksualne, korupcyjne lub recydywa).
W praktyce wyrok w zawieszeniu jest często stosowany wobec osób, które popełniły przestępstwo po raz pierwszy, współpracowały z organami ścigania lub naprawiły szkodę.
Jak długo trwa okres próby?
Okres próby wynosi:
- od 1 roku do 3 lat – przy przestępstwach nieumyślnych,
- od 1 roku do 5 lat – przy przestępstwach umyślnych.
W tym czasie skazany musi przestrzegać prawa i – jeśli sąd tak postanowi – wykonywać określone obowiązki.
Jakie obowiązki może nałożyć sąd?
W wyroku w zawieszeniu sąd może zobowiązać skazanego m.in. do:
- naprawienia szkody lub zadośćuczynienia pokrzywdzonemu,
- świadczenia pieniężnego na cel społeczny,
- uczestnictwa w programach profilaktycznych lub resocjalizacyjnych,
- informowania kuratora o przebiegu okresu próby.
Niewywiązywanie się z tych obowiązków może skutkować odwieszeniem kary.
Kiedy kara zostaje odwieszona?
Jeśli skazany:
- popełni w okresie próby nowe przestępstwo,
- rażąco naruszy porządek prawny,
- nie realizuje nałożonych obowiązków,
- ukrywa się przed sądem lub kuratorem –
sąd może podjąć decyzję o wykonaniu orzeczonej kary (czyli odwieszeniu wyroku). Skazany trafia wtedy do zakładu karnego na czas określony w wyroku.
Czy wyrok w zawieszeniu widnieje w KRK?
Tak. Wyrok w zawieszeniu figuruje w Krajowym Rejestrze Karnym do czasu jego zatarcia. Zatarcie może nastąpić:
- po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby (jeśli sąd nie odwiesił kary),
- na mocy postanowienia sądu – na wniosek skazanego.
Do czasu zatarcia skazany formalnie figuruje jako osoba karana.
Podsumowanie
Wyrok w zawieszeniu to szansa dla sprawców, którzy popełnili przestępstwo po raz pierwszy i rokują poprawę. Choć pozwala uniknąć więzienia, nie oznacza całkowitego braku odpowiedzialności. Warunkowe zawieszenie kary wiąże się z okresem próby, obowiązkami i potencjalnym ryzykiem odwieszenia. Dlatego w każdej sprawie warto skorzystać z pomocy doświadczonego obrońcy, który pomoże wywalczyć najłagodniejszy możliwy wyrok i przeprowadzi przez cały okres próby.
tel. 32 307 01 77
[email protected]
